Linux, açık kaynak kodlu bir işletim sistemi çekirdeğidir. Linux’u yazan kişi Finlandiya’lı Yazılım Mühendisi Linux Torvalds’dır. Linux tek başına bir işletim sistemi değildir. Linux bir işletim sistemi çekirdeğidir. Linux dağıtımları ise bu çekirdeğin üzerine ekleme ve yan yazılımlarla güçlendirilerek gerçek bir işletim sistemi halinde dönüşmektedir.
İşte 2022 yılının en popüler 10 Linux dağıtımı:
Ubuntu , Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Bilgisayarlar, sunucular ve akıllı telefonlara yönelik olarak geliştirilmektedir. Ubuntu projesi Linux ve özgür yazılımın, bilgisayar kullanıcılarının günlük yaşamının bir parçası haline gelmesi amacıyla başlatılmış olup ilk kararlı masaüstü sürümü Ekim 2004’te yayınlanmıştır. Ubuntu’nun masaüstü sürümü günümüzde 40 milyonu aşkın kullanıcı sayısıyla dünyanın en yaygın kullanılan masaüstü Linux dağıtımı konumundadır.
Linux Mint , Ubuntu ve Debian temel alınarak geliştirilen, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Linux Mint, “ güçlü ve kullanımı kolay, hem de modern, şık bir işletim sistemi ” olmayı hedeflemektedir.
Linux Mint, DistroWatch sitesinde, sayfası en çok tıklanan dağıtımlar listesinde uzun süredir ilk beşte sırada yer almaktadır. Linux Mint web sitesinde Linux Mint’in Windows, MacOSX ve Ubuntu işletim sistemlerinden sonra dünyada en çok kullanılan 4. masaüstü işletim sistemi olduğu ifade edilmektedir.
Fedora (önceki adıyla Fedora Core), açık kaynak kodlu ve özgür bir Linux dağıtımı. Dünya çapında bir özgür yazılım topluluğu olan Fedora Projesi tarafından geliştirilmekte ve yönetilmekte, Red Hat tarafından desteklenmektedir.
Red Hat’ın 2004 yılında sonlandırdığı Red Hat Linux dağıtımının devamı olarak adlandırılabilecek Fedora, Linux dünyasının önde gelen dağıtımlarından biridir. Fedora aynı zamanda Red Hat Enterprise Linux ürünü için bir test ortamı görevi görmektedir.
Fedora, varsayılan olarak GNOME masaüstü kullanır ayrıca KDE, Xfce ve LXDE masaüstü ortamlarını da seçenek olarak sunar.
Debian , 1993 yılında başlatılmış, Dünya’nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint , Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir.
Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian’ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi’nin bulunmasıdır.
Elementary OS açık kaynak kodlu , Ubuntu tabanlı Linux dağıtımı. Masaüstü ortamı olarak Pantheon’u kullanan Elementary, ilk başlarda Ubuntu dağıtımına özel temalar ve uygulamalar sağlayan bir proje iken, bir süre sonra kendi işletim sistemlerini dağıtmaya başlamıştır.
İlk kararlı sürümü Jupiter’i 31 Mart 2011’de yayınlayan Elementary, güncel sürümü Hera’yı 03 Aralık 2019’da yayınlamıştır.
| Sürüm | Kod adı | Dağıtım tarihi | Taban |
|---|---|---|---|
| 0.1 | Jupiter | 31 Mart 2011 | Ubuntu 10.10 |
| 0.2 | Luna | 10 Ağustos 2013 | Ubuntu 12.04 LTS |
| 0.3 | Freya | 11 Nisan 2015 | Ubuntu 14.04 LTS (trusty) |
| 0.3.1 | Freya | 03 Eylül 2015 | Ubuntu 14.04 LTS (trusty) |
| 0.3.2 | Freya | 09 Aralık 2015 | Ubuntu 14.04 LTS (trusty) |
| 0.4 | Loki | 09 Eylül 2016 | Ubuntu 16.04 LTS (xenial) |
| 0.4.1 | Loki | 17 Mayıs 2017 | Ubuntu 16.04.2 LTS (xenial) |
| 5.0 | Juno | 16 Ekim 2018 | Ubuntu 18.04 LTS (bionic) |
| 5.1 | Hera | 03 Aralık 2019 | Ubuntu 18.04 LTS (bionic) |
| 6.0 | Odin | TBA | Ubuntu 20.04 LTS (focal) |
Kubuntu , Debian dağıtımını temel alan Ubuntu dağıtımının GNOME masaüstü ortamı yerine KDE masaüstü ortamını kullanan türüdür.
KDE uygulamalarıyla beraber gelmektedir. Ubuntu projesinin bir parçasıdır ve aynı temeli kullanır. Kubuntu ve Ubuntu, ubuntu-desktop ve kubuntu-desktop paketlerinin yüklenmesiyle beraber çalışabilirler.
Kubuntu da Ubuntu ile eşzamanlı olarak altı ayda bir yeni sürüm çıkartır. Çevrimiçi olarak kendi sitelerinden ücretsiz indirilebilir.
openSUSE , eskiden SUSE Linux, ana destekçisi SUSE olan bir GNU/Linux dağıtımıdır. “Leap” sürümü, ticari amaçlı geliştirilen SUSE Linux Enterprise Server ve SUSE Linux Enterprise Desktop için bir taban ve deneme ortamı oluşturur. Leap, ticari SUSE Linux ürünlerine doğrudan yükseltme imkanı sunar. En popüler dağıtımlardan biridir. Geliştirilmesinin odak noktası, kullanıcı dostu bir masaüstü ve zengin özellikli sunucu ortamı sağlarken, yazılım geliştiriciler ve sistem yöneticileri için kullanılabilir açık kaynaklı araçlar sunmaktır.
Topluluk projesinin ilk sürümü, SUSE Linux 10.0’ın beta sürümüydü. Mevcut kararlı sabit sürüm openSUSE Leap 15.2’dir. Topluluk projesi, openSUSE Tumbleweed adlı yuvarlanan bir sürüm sürümü de sunar. Bu sürüm, “Fabrika” adı verilen sürekli geliştirme kodu tabanına dayanır. OpenSUSE projesi ile ilgili diğer araçları ve uygulamaları YaST, Open Build Service, openQA, Snapper, Makine, Portus ve KIWI olarak listelenebilir.
Novell, SUSE’yi 4 Kasım 2003’te 210 milyon dolara satın aldıktan sonra openSUSE projesini başlattı. Daha sonrasında Attachmate Group, Novell’i satın aldı ve Novell ve SUSE’yi iki özerk şirket olarak faaliyet gösterecek şekilde böldü. Attachmate Group’un Kasım 2014’te Micro Focus ile birleşmesinden sonra, SUSE kendi özerk iş birimi haline geldi. 18 Mart 2019’da EQT Partners, SUSE’yi yaklaşık 2.5 milyar dolara satın aldı.
Zorin OS , Linux tabanlı bilgisayarlarda yeni olan kullanıcılar için tasarlanan ve desteklenen bir kişisel bilgisayar işletim sistemidir. Yerleşik özelliklerinden biri, kullanıcıların arayüzü Microsoft Windows veya MacOS’un arayüzlerine benzeyecek şekilde değiştirmesine olanak tanımasıdır. Wine ve PlayOnLinux, Zorin OS’ye kurulabilir. Kullanıcıların geçiş ve oyun kolaylığı için Windows yazılımını çalıştırmasına olanak tanır. İşletim sisteminin üç ücretsiz sürümü ve satın alınabilecek bir “Ultimate” sürümü mevcuttur.
Mevcut sürümleri; Zorin OS 15.3 Ultimate, Zorin OS 15.3 Core, Zorin OS 15.3 Lite ve Zorin OS 15.3 Education’dır. Yeni sürümler Ubuntu tabanlı Linux çekirdeğini ve GNOME veya XFCE arayüzünü kullanmaya devam etmektedir.
Zorin OS, grafiksel bir yükleyici ile birlikte tamamen grafikseldir. Kararlılık ve güvenlik için, ana Ubuntu sisteminin uzun vadeli sürümlerini takip eder. Kendi yazılım havuzlarını ve Ubuntu’nun depolarını kullanır.
1992 yılında Patrick Volkerding tarafından başlatılan Slackware Linux, hâlen geliştirilen en eski Linux dağıtımıdır. İlk kararlı sürümü 1993 Temmuz’unda yayınlanmıştır.
Grafiksel konfigürasyon araçları ve basit arayüzler sunmaktan ziyade, sizin Linux’a aşina olmanızı bekleyen bir yapıya sahiptir. Diğer dağıtımlar geliştirmesi zor fakat kullanması kolay arayüzler sunarken, Slackware’de her şeyi konfigürasyon dosyalarına bizzat el atarak halletmeniz gerekir. Bundan dolayı Slackware kullanmayı düşünen acemiler Linux öğrenmek için zaman harcamaya hazır olmalıdırlar.
Yüksek düzeyde kararlı ve güvenli bir yapısı vardır.
Sunucu olarak kullanmaya son derece uygundur.
Deneyimli Linux yöneticileri onu, dağıtım üreticilerinin çeşitli yamaları ve eklentilerinin azlığından dolayı hatasız ve kararlı bulurlar. Yeni versiyonlarının dağıtım sıklığı düşüktür (yaklaşık yılda bir kez ), ancak güncel paketleri her zaman bulunabilmektedir.
Slackware, Linux ile ilgili derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler için ideal bir dağıtımdır.
anjaro , Arch Linux dağıtımını temel alan ve son kullanıcı dostu olmayı hedefleyen bir GNU/Linux dağıtımıdır. Arch Linux, hızlı, güçlü ve hafif olması ve sürekli güncel olmasıyla bilinir. Bununla birlikte, Arch Linux, daha çok tecrübeli kullanıcılara hitap eden bir yapıya sahiptir ve teknik deneyime sahip kullanıcıları hedefler.
Bu çerçevede Manjaro GNU Linux, basitlik ve kolaylık felsefesini Arch Linux ile birleştirerek bütün masaüstü yöneticileri ile son kullanıcıya ulaşır.
