Bayram ve resmi tatil günlerinde işveren tarafından ödenmeyen mesai ücretleri çalışan mahkemeye başvurması halinde şirkete cezai yaptırım söz konusu olmaktadır.
1-Resmi tatil günlerinde fazla mesai ücretleri günlük ücretin %50 fazlası hesaplanarak ödenmeli ayrıca bayram mesaisi ise günlük ücretin 0 olarak ödenmesi söz konusu olmaktadır.
2-Günlük çalışma süresi 8 saat olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla 8 saate kadar işveren normal saatlik ücret üzerinden aylık hesaplaması yapmaktadır. Ancak günlük fazla mesai 8 saatten sonra başlamakta ve hesaplamalara ilave edilmektedir. Pazar günleri genel resmi tatil olup fazla mesai söz konusu olması halinde saatlik ücret üzerinden 0 hesaplamalara girmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu ’nun 44. maddesine göre “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.” İşçinin onayı, iş sözleşmesi kurulurken alınabileceği gibi daha sonrada alınabilir. Bu onay resmi tatil günlerinde çalışılabileceğine yönelik olmalı ve işçinin kanunla tanınan haklarına aykırı hüküm içermemelidir.
İşçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir. Böylece resmi tatillerde çalışan işçiler 2 günlük ücrete hak kazanırlar.
Resmi tatil ile hafta tatili aynı güne denk gelmesi halinde çalışılmazsa işçiye yine bir günlük ücreti ödenmelidir. Çalışılması halinde hafta tatilinde ki çalışması fazla çalışma sayılacağından, ve bunun karşılığı ücretin resmi tatillerde çalışılma karşılığı hak edilen ücretten fazla olduğundan, işçi lehine olan uygulanmalı ve aynı güne denk gelen resmi tatil ve hafta tatilinde çalışan işçiye 2,5 günlük ücret ödenmelidir. Resmi tatillerde günlük çalışma süresi aşılırsa aşan kısım fazla çalışma sayılacağından bu kısmın ücreti % 50 zamlı ödenir. Günlük çalışma süresini aşmayan kısımlar ise fazla çalışma sayılmaz.
İşyerleri haftalık çalışma günleri, mesai saatleri gibi resmi tatillerde çalışıp çalışılmayacağı ile ilgili konularda da kendi kurallarını oluştururlar. Ama bu kuralları oluştururken yasanın çizdiği çerçevede hareket etmek zorundadırlar.
Resmi tatillerde çalışılacağı ile ilgili iş sözleşmesine ya da toplu iş sözleşmesine bir hüküm konduysa işçi çalıştırılabilir. Sözleşmede böyle bir hükme yer verilmediyse, resmi tatillerde işçinin onayını almadan çalıştırmak mümkün değildir. Bu hüküm İş Kanunu Madde 44’te düzenlenmiştir.
“MADDE 44
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Bu günlere ait ücretler 47 nci maddeye göre ödenir.”
Resmi tatillerde çalışan işçiler, normal mesai saatlerini de aşarak çalışmışlarsa bunun için de ayrıca ücret hesabı gerekmektedir. Örneğin haftalık 45 saat çalışılan bir işyerinde bayramdaki çalışmasıyla 45 saati de aştıysa fazla mesai ücreti alacaktır. Bayramda normal mesaisi kadar çalıştığı süreyi bayram mesai ücreti gibi 1 katı olarak alırken, normal mesaisini aşan kısımların ücretini ise fazla süreli çalışma ya da fazla çalışma gibi alacaktır.
Örneğin; haftalık 45 saat çalışılan bir işyerinde aylık ücreti 2250 TL olan işçi, 30 Ağustos Zafer bayramında günlük çalışma süresinin üzerine 2 saat de fazladan çalışmış olduğunu varsayalım.
İşçiye bayramda çalıştığı için aylık ücretine ek olarak 1 günlük genel tatil mesaisi ücreti öderiz.
2250/30*1= 75 TL Genel Tatil Mesaisi Ücreti
2 saatlik fazla çalışmasının karşılığı için de fazla süreli çalışma ücretini ödememiz gerekir. Haftalık45 saati aşan fazladan çalışmalar %50 zamlı olarak ödenir. Çalışanın 2 saatlik ücretini %50 arttırarak hesaplayıp, fazla süreli çalışma ücretini öderiz.
250 /225 saat (aylık çalışma saati)= 10 TL İşçinin 1 saatlik ücreti.
%50 zamlı olarak ödememiz gerektiğinden 10
1,5=15 TL zamlı ücreti olacaktır. 2 saat çalıştığı için 15
2=30 TL fazla çalışma ücreti ödenmelidir.Ay sonunda işçinin brüt kazancı ise;
Aylık ücreti 2250 TL + Genel Tatil Mesaisi Ücreti 75 TL + Fazla Çalışma Ücreti 30 TL =2.355 TL olacaktır.
Haftalık 45 saatin altında çalışma süresi belirlemiş olan işyerlerinde ise, fazladan çalışmanın 45 saate kadar olan kısmı %25 zamlı hesaplanmalıdır.
TATİLİN 9 GÜN OLARAK BELİRLENMESİ MEMURU İLGİLENDİREN BİR DURUM. ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARININ ÜCRETLERİNE VE YASAL İŞLEMLERE BİR ETKİSİ BULUNMUYOR.YANİ İŞÇİ ÜCRETİNİ ETKİLEYEN TARİHLER 27 HAZİRAN 13:00 SONRASI İLE 28,29,30 HAZİRAN VE 1 TEMMUZ TARİHLERİDİR. BU TARİHLER RESMİ TATİL SAYILIR VE ÇALIŞILAN HER TATİL GÜNÜ İÇİN ÇALIŞAN KİŞİLERE GÜNLÜK ÜCRETİNE İLAVE 1 GÜNLÜK ÜCRET DAHA ÖDENİR.
ÖRNEK: 29 HAZİRAN GÜNÜ ÇALIŞAN KİŞİ DİĞER TATİL GÜNLERİNDE İZİN YAPMIŞTIR. BU KİŞİ AYLIK 9000TL ÜCRET ALMAKTADIR. ÖRNEKTEKİ KİŞİNİN GÜNLÜK ÜCRETİ
300TL DİR.
RESMİ TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMASA DAHİ 9000TL ÜCRETİNİ ALIR. BİR GÜN ÇALIŞTIĞI İÇİN 300TL FAZLADAN ÖDENECEK VE TOPLAMDA 9300TL MAAŞ ALACAKTIR.BİRDE RESMİ TATİL GÜNLERİNDE YILLIK İZİN KULLANDIRILMAZ. ÇÜNKÜ ÇALIŞAN RESMİ TATİLDE ÇALIŞMASA DA ÜCRETİNİ ALIR.