Alkol insanlığın geçmişten günümüze kadar vazgeçemediği ve tüketimi yüksek olan bir içecektir. Arkeologların yaptıkları incelemeler ve kazılar sonucunda fermente edilmiş alkollü içeceklerin Neolitik Çağ’ a kadar uzandığı tahmin edilmektedir.
Dünya’ nın her tarafına yerleşmiş insanlar birbirlerinden habersiz bir şekilde içki üretip ,ürettikleri alkolleri tüketmişlerdir. Alkollü içeceklerin ilk yapım amacı gıda olarak tüketmekti daha sonra zevk için alkollü içecek tüketimi başlamıştır.
Günümüzde ülkemizde ve dünya da alkol tüketimi oldukça fazladır. Tüketimin fazla olduğu alkollü içeceklerin fiyatı da neredeyse doğru orantıda artmaktadır. Artan alkol fiyatları ile beraber kacak alkollü içecek üretiminde beraberinde getirmiştir.
Öncelikle üretilen alkollü içeceklerin içeriğinden bahsedeceğiz.
Etil alkol bilinen adıyla Etanol berrak ve renksizdir. Etanolun kendine özgü bir kokusu bulunur ,bitki ve meyvelerde bulunan şekerin fermente edilmesiyle üretilen kimyasal birleşiktir. Etil alkol vücutta karaciğer tarafından parçalanabilen bir alkol olduğundan alkol yapımında kullanılan tek alkol çeşididir.
Metil alkol bilinen adıyla metanol basit yapılı alkollerdendir. Odunun damıtılmasıyla elde edilen metanole odun alkolü de denebilir. Metanol yani metil alkol renksiz , uçucu ve oldurucu etkiye sahip zehirli bir kimyasaldır. Metil alkol o kadar tehlikelidir ki 10 ml kadarı körlüğe neden olurken , 30 ml ve daha fazlası ölümcül olmaktadır.
Metil alkolle üretilen alkollü içecekler insan vücuduna ağız yoluyla girdiği andan itibaren merkezi sinir sistemine baskı , baş ağrısı , baş dönmesi ,bulantı ve sersemlik olarak kendini belli etmeye başlamaktadır. Bahsettiğimiz dozlara ulaştığında ise ölümcül vakalara neden olmaktadır.
Peki neden Metil alkol yani metanol bu kadar zararlıyken insanların tükettiği içeceklerde kullanılmaktadır ?
Alkol tüketiminin fazla olması ve bu orantıda alkollü içecek fiyatlarının artması paralelinde kaçak alkol yapımını beraberinde getirmiştir.
Son dönemlerde gerek kamuoyunda gerekse çevremizde duyduğumuz vaka sayılarına bakacak olursak alkole bağlı zehirlenmelerde artış göz ardı edilemeyecek kadar kendini belli etmektedir. Alkollü içecek satın alıp tüketen insanlar gerçek alkol ile sahte alkol arasındaki farkı ayırt edemeyeceklerdir. Bunun için sahte alkolü ayırmanın tek yolu alkollü içki analizlerinin yapılmasıdır. Sonucu ölümcül vakalara kadar ulaşan bu kimyasal için alkollü içki analizinin önemi oldukça fazladır.
Alkollü içecek analizleri ; alkollü içkilerin birleşimlerinin ve kalite güvenirliğinin kontrol edilmesi , insan sağlığını kötü etkileyecek zararlı maddelerin varlığını belirlemek amacı ile yapılmaktadır.
Tarım ve Köy işleri Bakanlığı alkollü içecekler ile ilgili tebliğler yayınlamıştır.
2005 yılında Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Tebliği (Tebliğ no: 2005/1)
2006 yılında Türk Gıda Kodeksi Bira Tebliği (Tebliğ no: 2006/3)
2009 yılında Türk Gıda Kodeksi Şarap Tebliği (Tebliğ no: 2008/67)
Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yayınladığı bu tebliğler alkollü içeceklerin tekniklerine uygun şekilde mi üretiliyor ,hijyenik koşullarda üretimi yapılıp işlenmesi ve muhafaza edilmesi prosedüre uygun mu yürütülüyor gibi esaslar düzenlenmektedir. Alkollü içeceklerin üretimine verilen önem depolanması, taşınması ve pazarlamasındaki unsurlarda yönetmelik gereği düzen altında tutulmaktadır.
Yetkili ve donanımlı laboratuvarlar tarafından kimyasal testler çerçevesinde çalışmalar ve analizler yapılmaktadır. Tüm yetkili laboratuvarlar oluşturulan TS 1890 mutlak etil alkol ve TS4204 sanayide kullanılan etil alkol standartları ile beraber bu tebliğlere uymakla hükümlüdürler.
Yetkili laboratuvarlar rakı, şarap ,bira ve alkollü içecek türlerinin hepsine alkollü içecek analiz yöntemleri kullanarak analiz etmektedirler. Alkollü içeceklerin yasal düzenlemelere uygunluğu ,doğru yöntemlerle üretilip üretilmediği ve taklit , sahte kimyasal bileşen kullanılıp kullanılmadığı , en önemlisi insan sağlığı üzerinde herhangi bir tehdit oluşturuyor mu ilkeleri göz önünde bulundurularak analiz yöntemleri uygulanmaktadır ve gerekli tespitler yapılmaktadır.