Almanca Gramer – Deutsche Grammatik

ALMANCA GRAMER NEDİR?

Almanca Gramer – “DEUTSCHE GRAMMATİK” : Almanca’da dil bilgisine gramatik bir düzen veren, ismin ve isimlerin gramatik yönden cinsiyetini belirleyen ve gösteren her kelimenin önüne getirilen artikeller vardır. Bu artikeller Almancada gramer oluşumunun temelidir. Almanca G ramer yapısını belirleyen iki çeşit artikel bulunmaktadır. Çünkü Almancada her kelimenin cinsiyeti tanımlamak her zaman kolay olmayabilir.  Bu yüzden iki çeşit artikele ihtiyaç duyulabilir. Almanca Gramer yapısı “Belirli ve Belirsiz Artikeller Üzerine Kurulmuştur.”  Almanca Gramer’i  iyi öğrenmenin temeli bu artikeller ve cümle kurma sırasıdır.

Cümle kurma sırası; Özne (Subjekt) + Fiil (Praedikat) + Nesne (Objekt)  şeklinde olmalıdır.

ALMANCA GRAMER BU ŞEKİLDE TELAFFUZ EDİLİR;

Almanca Gramer yani dilbilgisi kelimesinin okunuşu;

“doitşe gığamatik” şeklinde telaffuz edilir.

ALMANCA GRAMER YAPISI

Almanca Gramer Yapısı: Almancada gramer yapısını oluşturan temel kural her kelimenin karşısında cinsiyet tanımlaması yapan der, die, das eklerinin almasıyla oluşur. Almanca Gramer Yapısı Almanca dilini doğru ve güzel konuşabilmek için bazı kalıpları kuralları ve artikelleri bilmek gerekir. Almanca Gramer Yapısı sırasıyla şu şekildedir;

1. ALMAN ALFABESİ VE OKUNUŞLARI

HARFLER VE OKUNUŞU

1.1 ALMANCA SAYILAR VE OKUNUŞLARI – “ZAHLEN”

Almanca Sayılar Tablosu

2. ALMANCA’DA BELİRLİ ARTİKELLER;

der (erkek isimler) die (dişi isimler) das (nötr isimler)

örnek;

• der Mann – Adam
• die Blume – Çiçek
• das Haus – Ev

• NOT: Bu üç Artikelin Türkçe bir karşılığı yoktur. Yani Türkçeye tercüme edilemez.

2.1. Almancada Belirli Artikellin Olumsuz hali;

Olumsuzluk bildiren yani değil anlamına gelen “keine” belirli artikelin olumsuz halidir.

örnek;

• keine Lampe – lamba değil

2. ALMANCA’DA BELİRSİZ ARTİKELLER

ein (erkek isimler), eine (dişi isimler), ein (nötr isimler)

örnek;

• ein Mann – Bir adam
• eine Frau – Bir kadın
• ein Kind – Bir çocuk

• NOT: (ein)’in Türkçe karşılığı (bir) dir. Burada dikkat edilmesi gereken nötr isimler ve erkek isimler için kullanılan artikel (ein)’dir.

2.1. Almancada Belirsiz Artikllerin Olumsuz Hali;

Olumsuzluk bildiren yani değil anlamına gelen “kein” belirsiz artikelin olumsuz halidir.

örnek;

• kein Hau – Ev değil.

4. ALMANCA İSİMLER  – “DAS SUBSTANTİV”

Almancada İsim Türkçede olduğu gibi bir varlığın adını bildiren kelime akla gelir. Substantiv diye adlandırdığımız kelimeler gözle görünen ve insanlar tarafından  varlığı kabul edilen (İnsan, taş, sıra, masa, defter vb.) kelimeler Konkretes yani somut kelime grubunda yer alır. Elle tutulmadığı gözle görülmeyen kelimeler yani somut olarak olmayan soyut olarak var olan kelimeler ise (aşk, kin, nefret, sevgi vb). ise Abstrakt gurubunda yer alır.

örnek;

Konkretes Substantıv”(somut)  – Abstrakt Substantıv”(soyut)

der Mann  – adam –  Leben – hayat

4.1. TEKİL İSİMLER – “DER SINGULAR “;

Ayni cins varlıklardan yalnız bir tanesini ifade eden isme tekil isim denir.

örnek;

• kind – çocuk

4.2. ÇOĞUL İSİMLER – “DER PLURAL”

Almanca’da çoğul isimler için kesin bir kural yoktur. Ancak şöyle bir ayrıcalık vardır çoğul yapılmak istenen kelimenin önüne “die” artikeli getirilmelidir. Böylece kelimenin anlamı çoğul olmaktadır.

örnek;

• Mannschaft – Takım
• die Mannschaft –  Takımlar

4.3 ALMANCA’DA BİRLEŞİK İSİM – ” ZUSAMMENGESETZTE”

Türkçede olduğu gibi tek bir kelime oluşturmak için iki kelimeyi birleştirerek bir anlam elde etmek Almancada yaygın bir durumdur. Fakat bazı kurallar vardır;

• Birleşik ismin anlamının son kelime belirler.
• Yeni oluşan birleşik ismin artikelini son kelime belirler.
• Sayılar da birleştirilir ve yeni sayılar her zaman bitişik yazılır.

Örnek:  das Kinderbuch = Çocuk Kitabı

die Kinder   + das Buch    =  das Kinderbuch

5. ALMANCA FİİLLER – “DAS VERB”

Almancada fiilin tarif ve anlamı Türkçede ki gibidir. Yani bir mastardan -mek, -mak ekleri çıkarılınca geriye kalan kökün bir iş, eylem, hareket bildirecek kadar anlamlı olması gerekir. Bu fillerin bir kökü ve bir eki bulunur.  Mastar halinde bulunan fillerin sonu “-en”eki ile biter.

örnek;

• Gehen (geh- en)  git, yürümek – kök: geh – ek: en
• Kommen (komm – en) gel, gelmek – kök: komm – ek: en

• NOT: Almanca’da imla kurallarına göre fillerin ayrımı ge- hen, kom-men olacak şekilde şeklinde yapılır. Yani mastardan ayrılan kök yalnız başına kalınca bir anlam ifade etmelidir.  Ve bazı fiillerin  sonu -eln, -ern olarak bitebilir.

örnek;

rumpeln (rumpel – en)  patırdamak, gümbürdemek – kök: rumpel  – ek: n

5.1. TAM MANALI FİİLLER – “VOLVERBEN”

Anlam bakımından gerçek ve tam manalı olan filler bu gruba girerler.

• Gehen – Gitmek
• Kommen – Gelmek
• Sagen – Söylemek
• Weinen – Ağlamak
• Lieben – Çalışmak
• Lesen – Okumak
• Essen – Yemek

5.2. YARDIMCI FİİLLER – “HILFSVERBEN”

Almanca’da tam fiillerle istediğimiz her türlü zamanı kurmamıza imkan yoktur. Yani gelecek, geçmiş ve şimdiki zaman kalıplarını her zaman kullanamayız. Yardımcı fiillin görevi bazı zaman zarflarının doğru kurulmasına yardımcı olur. Bu filler;

• haben – sahip olmak
• sein – olmak
• werden – olmak

5.3. TARZ FİİLLER – “MODALVERBEN”

Tam fiillerin ifade ettiği bir eylemi ya da oluşu değişik şekillerle bildiren fiillere denir.

Yani mecbur olmak ve ya mecbur kalmak gibi anlam yaratan fiiller tarz fiillerdir.

örnek;

• müssen – mecbur olmak
• sollen – zorunda kalmak
• wollen – istemek
• dürfen – izinli olmak

6. ALMANCA’DA ANLAM BAKIMINDAN FİİLLER;

Almanca da anlam bakımından fiiller üçe ayrılmıştır. Bunlar;

1. A) Zustandsverben = durum bildiren fiiller
2. B) Vorgangsverben = bir oluş ifade eden fiiller
3. C) Tatigkeitsverben = bir iş ifade eden fiiller

6.1. DURUM BİLDİREN FİİLLER – “ZUSTANDSVERBEN”

Bir hali ve ya durumu belli eder.

örnek;

• halten – durmak
• schlafen – uyumak

6.2. BİR OLUŞ İFADE EDEN FİİLLER – “VORGANGSVERBEN”

Bir olayı ve ya bir hadiseyi, eylemi ifade eder.

örnek;

• fallen – düşmek
• sterben – ölmek

6.3.  BİR İŞ İFAEDE EDEN FİİLLER – “TATİGKEİTSVERGEN”

Bu fiiller cümlede yer aldığında o an ki bir işi ifade eder.

• schlagen – vurmak, dövmek
• kampfen – çarpışmak, mücadele etmek

7. FİİLLERİN ÇEKİMİ – “DİE KONJUGATİON DER VERBEN”

Fiillerin çekimi üç grupta yer alır.

1. A) die schwache Konjugation = kurallı çekim
2. B) die starke Konjugation = kuralsız çekim
3. C) die gemischte Konjugation = karışık çekim

7.1. KURALLI ÇEKİM – “DİE SCWACHE KONJUGATİON”

Kurallara göre fiil çekimi yapılırken kelimenin kökünde hiç bir değişiklik olmaz. Çekim hangi zamana göre yapılıyorsa o zamanın eki getirilir.

örnek;

• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek
• lernen – öğrenmek

1. ıch lerne – ben öğreniyorum
2. du lernst – sen öğreniyorsun
3. er lernt – o öğreniyor
4. wir lernen – biz  öğreniyoruz
5. ihr lernet – siz öğreniyorsunuz
6. Sie lernen – onlar öğreniyorlar
7. Sie lernen – Siz öğreniyorsunuz

7.2 KURALSIZ ÇEKİM – “DİE STARKE KONJUGATİON”

Kurallı çekime göre fiillerin ardından aynı ekleri alırlar fakat bazı filler çekimleri esnasında fiil kökünde değişim olur.

e    i  olur.

a    a: olur.

o   ö  olur.

örnek;

• fahre (gitmek vasıta ile);

ıch fähre      du fährst      er fährt      wir fähren      ihr fährt      sie fähren     Sie fähren

7.3. KARIŞIK ÇEKİM – “DİE GEMİSCHTE KONJUGATİON”

Kurallı çekim ile karışık çekim aynıdır. Fakat buradaki değişiklik fiil çekime uğradığında kökü de değişime uğrar.

örnek;

• senden = (bir şeyi göndermek);
• ıch sende – ben gönderiyorum
• du sendest – sen gönderiyorsun
• er sendet – o gönderiyor
• ihr sendet – siz gönderiyorsunuz
• sie senden – onlar gönderiyorlar
• Sie senden – siz gönderiyorsunuz

8. ALMANCA ZAMANLAR – “ZEİTFORMEN”

Cümle kurmak, konuşabilmek ve zamanları anlamak için fiil çekimlerini bilmek gereklidir. Almancada fiil çekimlerini bilmeden cümle kurmak imkansızdır. [ Almanca Günün Zamanları ]

8.1.ŞİMDİKİ VE GENİŞ ZAMAN – “PRASENS”

Tüm şahıs zamirlerine bu şekilde mastar eki atılmış hali ilk olarak yazılır.  Daha sonra fiile – e – st – t – en – t – en  kuralı denilen ekler eklenir.

• ıch +e
• du + st
• er, sie, es +t
• wir + en
• ih + t
• sie + en
• Sie + en

Örnek;

• Şimdiki zaman: Ich lerne Deutsch              Geniş zaman: Ich werde Deutsch lernen
• ( Almanca öğrendim)                                   (Almanca öğreneceğim)

8.2. GELECEK ZAMAN – “FUTURE”

Futur gelecek zamanı ifade eder. Werden yardımcı fiili ile kullanılır.

Werden (-ecek -acak)

Örnek;

• Ich werde Morgen kommen.   =   Ben yarın geleceğim.

8.3 Di -li GEÇMİŞ ZAMAN -“PRATERİTUM”

Almancada 2 tane geçmiş zaman vardır. Perfekt ve Präteritum olmak üzere 2’ye ayrılır. Ve iki fiil kullanılır;

1) Haben (Sahip olmak)

2) Sein     (Olmak)

Perfekt : Geçmişte olup bitmiş olayları anlatır. En sık kullanılan geçmiş zamandır. Konuşma dilinde kullanılır.

örnek;

• Ich bin gescwimmen. = Ben yüzdüm.

Perfekt zaman ise konuşma dilinde kullanılır. Roman, hikaye gibi eserlerde kullanılmaz. Öncelikle Perfekt zamanı inceleyelim. Perfekt in yapımında 2 tane yardımcı fiil kullanılır;

örnek;

• Ich sah dich. = Seni gördüm.

8.4. MİŞ’li GEÇMİŞ ZAMAN – “PLUSQUAMPERFEKT”

Plusquamperfekt, Perfekt ile Präteritum’un birleşmesinden oluşur.. Fiilin V3 hali kullanılır.

örnek;

• Ich habe ein Haus gekauft. (ben bir ev aldım)

• NOT: Tüm zaman zarflarının örnekleri şu şekildedir;

1. Präsens: Wann kommst du? (ne zaman geliyorsun?)
2. Futur: Wann wirst du kommen? (ne zaman geleceksin?)
3. Perfekt: Wann bist du gekommen? (ne zaman geldin?)
4. Präteritum: Wann komst du? (ne zaman geldin?)
5. Plusquamperfekt: Wann worst du gekommen? (ne zaman gelmiştin?)

9. EMİR KİPİ – “DER İMPERATİV”

Türkçe de olduğu gibi bir eylemin yerine getirilmesi için yap!, gel!, git!, söyle! gibi emir verici komutlar kullanırız. Bu durum Almancada da karşımıza çıkar. Emir kipi yapılacak olan fiilin mastar ekinin sonunda bulunan “-n” eki kalkar.

örnek;

• kommen – gelmek –  machen – yapmak
• komme – gel!  – mache – yap!

• NOT: Günlük konuşma dilinde emir vermek için kullanılan durumda şu da söz konusudur;

örnek;

• komm – gel! (bu şekilde de emir kipi kullanılabilir.)

10. OLUMSUZ CÜMLE – “NEGATİON”

Almancada olumsuzluk bildiren iki ek vardır. İlki “nicht” diğer, ise “kein”‘dır. Dil bilgisi kurallarına göre ncht olumsuzluk ekinin kullanıldığı yer fillerin ve sıfatların olumsuz yapıldığı yerdir, kein ise isimlerin olumsuz yapılması gereken yerde kullanılır

örnek;

• das ist kein Baum = Bu Ağaç değil
• ich denke nicht = Ben düşünmüyorum

11. SORU CÜMLESİ – “FRAGESATZ”

Almanca da iki çeşit soru cümlesi vardır.

1. a) Soru kelimelerin bulunduğu soru cümlesi;

örnek;

• Was machst du? = Sen ne yapıyorsun?

1. b) Fiilleri cümle başına getirerek sorulan soru cümlesi;

örnek;

• Lernt der Schüler Deutsch? = Öğrenci Almanca öğreniyor mu?

ALMANCA GRAMER KONULARI;

Almanca Gramer Konuları : Aşağıda sıralanan başlıklar Almanca’da Almanca Gramer Konuları ‘dır. Sırasıyla Almanca Gramer Konuları ;

• Alman Alfabesi ve Harflerin Okunuşları
• Almancada Sayılar
• Almancada Artikeller
• Almancada İsimler
• Nominativ: İsmin Yalın Hali
• Der Akkusativ: İsmin -İ Hali
• Almancada Birleşik İsimler
• Almancada Tekil Çoğul İsimler
• Almancada Fiiller
• Hilsverben: Yardımcı Fiiller
• Modalverben: Tarz Fiiller
• Das Präsens: Şimdiki Zaman ve Geniş Zaman
• Future: Gelecek Zaman
• Prateritu: Di’li Geçmiş zaman
• Plusquamperfekt: -mış, -miş li geçmiş zaman
• Almancada Soru Cümlesi Oluşturma
• Imperativ: Emir Kipi

Bu makale de;

• ALMANCA GRAMER
• ALMANCA GRAMER NEDİR?
• ALMANCA GRAMER YAPISI
• ALMANCA GRAMER KONULARI

Yer almaktadır.