Alphan Manas. Yatırımcı, Girişimci, Ejderha!

Beş zengin ejder karşısında, girişimcilerin fikirlerine yatırımcı aradığı Dragons’ Den isimli bir televizyon programı var. Japon kökenli program 18 ülkede yayınlanıyor. Türkçede ‘Ejderhaların İni’ veya ‘Ejderlerin Mağarası’ anlamına gelen Dragons’ Den Türkiye de, Eylül’de, Bloomberg HT kanalında yayına başlayacakmış .

Bu beş ejderhadan biri de, uzun yıllardır tanıdığım Alphan Manas. Ben de kaptım video kameramı, çaldım Alphan’ın kapısını. Hem uzun zamandır Fikir Atölyesi’nde ‘ 20 Soruluk Söyleşiler ‘ yapmaya fırsatım olmuyordu, bu da bahanesi oldu!

Üç saatlik görüşmeden iki ayrı video çıktı. Biri Alphan Manas’ın ağzından bugüne kadar yaptıkları; diğeri ise, bundan sonraki yazıda yer alacak olan Dragons’ Den Türkiye hakkındaki görüşleri.

Alphan Manas ilginç bir adam. 48 yıllık yaşamına çok şey sığdırmış bir girişimci ve fütürist.

Manas adını son günlerde Bursa’da üreteceği elektrikli araba ( Tilter ) ile sıkça duysak da, bundan önce Emin Hitay ‘la ortak olduğu Teknoloji Holding ile duyuyorduk. Hani şu barkod teknolojisi, OGS, otomatik sayaç okuma, Spor Toto ve At Yarışları bahis sistemi ve 1997 Nüfüs Sayım Projelerini hayata geçiren şirket. Teknoloji Holding’in gündeme en fazla geldiği zaman ise İnteltek (İddaa ve Bilyoner) şirketindeki %20 hisselerini 80 milyon dolara Yunanlılara sattıkları dönemdi.

Bu arada Emin Hitay da Türkiye’nin önde gelen girişimcilerinden birisi. Alphan’la 18 yıl süren Teknoloji Holding’deki yolları ayrıldıktan sonra, o şimdi Hitay Holdin g olarak yoluna devam ediyor. Bazı yönleriyle bana hafiften Steve Jobs’ın ‘ Aç Kal Budala Kal ‘ını hatırlatsa da, 2006 Pazarlama Zirvesi’nde yaptığı konuşmayla birçok girişimcinin beğenisini kazanmıştı.

Alphan ise şimdilerde fikir ve projelerini Brightwell Holdings çatısı altında hayata geçiriyor.

1962 doğumlu Manas, Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği okuduktan sonra, New York Eyalet Üniversitesi’nde Üretim Yönetimi master’ı yapmış. Türkiye’de bir yıl (1987) Colonial Corp. ülke müdürü olduktan sonra Exim, Planet ve Teknoser’in kurucu ortağı olmuş. 1998-2006 arasında Teknoloji Holding ve sonrasında da enerji ve bilişim sektörlerinde yatırımcılık yaptığı Brightwell var.

Bir de şu şapkaları var:

– World Future Society Türkiye Başkanı ve Türkiye Fütüristler Derneği kurucularından ve onursal başkanı.
– Türkiye’deki Milenyum Projesi kurucusu.
– İstanbul Girişimciler Derneği ( İSGİD ) kurucularından ve yönetim kurulu üyesi.
– Mensa – Üstün Yeteneklileri Destekleme Derneği kurucularından ve başkanı.
– TÜSİAD ve Türk-Amerikan Konseyi ( ATC ) üyesi.
– Buluşlar yapıyor, konferanslarda konuşuyor, jürilere üye oluyor.
– Forbes ve Business Week ‘in eski köşe yazarı ve bir blogger .
– Kamboçya İstanbul Fahri Başkonsolosu.

Bir insan, 10+ yıllık ve üç çocuklu bir evlilikle beraber bu kadar çok şapkayı aynı anda nasıl yaşayabilir, henüz anlayabilmiş değilim. Gerçekten! Başka dünyalarda yaşıyor olmalıyız :D

Video ‘daki sohbetimizden bazı başlıklar:

• Kamboçya Fahri Başkonsolosluğu, ne alaka?
• Emin Hitay’a otostop çekme ve staj hikayem.
• İddaa ve Bilyoner projelerinde fikir babalığı ne demek?
• 17 milyon dolarlık yıllık cirosuyla batık bir şirket olan Spor Toto’nun, 2 yılda, 1 milyar dolar ciroyu yakalaması.
• Öncesinde, Turkcell ve Digitürk olarak, Jokey Klübü’nün kapısının çalınması ve reddedilmek. [“Bugün İddaa’yı yaratan Türkiye Jokey Klübü’dür.”]
• Spor Toto ile bir ilk olan ‘Yap, Devret, İşlet’ modeli.
• Teknoloji Holding’in %20 hissesini satma hikayesi. [Mehmet Kutman’ı data room’a sokma strateji ile bedelin, bir hafta sonunda, 40 milyon dolardan 80’e çıkması!]
• Bu kadar parayla ne yaptın sonra?
• “Değer yaratma konusunda iyi olduğumu düşünüyorum.”
• “Bugün Bilişim Sektöründe zengin olmuş kimse yok Türkiye’de.”
• Emin Hitay’la yollar ayrılırken şirketlerin paylaşılması.
• Brightwell Holdings yatırımcılık alanları.
• Elektrikli arabadaki girişimcilik ve yatırım hikayesi. [Hidrojen yakıt pilli araba için Estee Lauder’ın başkan yardımcısı Ronald Lauder ile başlayan; Murat Günak ‘la beraber Fransız Heuliez şirketini satın alma girişiminde yediği kazıkla devam eden ve Bursa’da üretilecek Tilter marka araçları üreten Synergethic şirketinin satın alınmasıyla sonuçlanan süreç.]
• Tilter’in yollara çıkma tarihi ve fiyatı. [+ pilin müşteriye kiralanması, şarj istasyonları, vs]
• Fütürist olmak ne demek? Önümüzdeki 5 yılın heyecan uyandıracak gelişmeleri?

20 Soruluk Söyleşi ‘mizde verdiği cevaplar ise şöyle:

1. Herhangi bir kişinin en favori insanı mısın? Kimin ve neden?

Ben favori insan olma seviyesine henüz ulaşmadığımı düşünmekle birlikte konferanslarıma katılan gençlerin ilk 10?larına girdiğimi düşünüyorum.

2. Şu anda yaptığın işin dışında (hayattaki tüm işler kanuni olsaydı) ne iş yapmak isterdin?

Arsa alım-satım işi ile uğraşmak isterdim. Çünkü bunca uğraşıdan sonra arsa alım-satımında elde edebileceğim çaba/kazancın yakınından bile geçemezdim. Burası Türkiye, buradan (inovasyonla) çıkış yok.

3. Yalan söylemenin sence uygun olduğu durumlar nelerdir? Beyaz yalan söyler misin, ne söylersin?

Anne-baba öğretim üyesi, babanın aktardığı bir iş ve müşteri portföyü yok. Peki kardeşim sen ilk nesilde nasıl bu kadar başarılı olacaksın? Bu ancak İllüzyon ile olur. Yani olmayanı satıp, onu yapmaktır. Buna beyaz yalan diyorsan, diyebilirsin.

4. En son “___ özelliğinden dolayı seninle gurur duyuyorum” lafını kime söyledin? Hangi özellikti o?

Sanırım 1 hafta önce bir arkadaşıma söyledim: İnsanları ilk görüşte inanılmaz hızlı ve doğru tahlil edebiliyor.

5. Aynı lafı [“___ özelliğinden dolayı seninle gurur duyuyorum”] en son sen ne zaman duydun? Hangi özelliğindi göklere çıkartılan?

Çok ?cesur bir inovatif girişimci? olduğum konusunda devamlı olarak övgü alıyorum. Bu övgü iş dünyası, arkadaşlarım, konferanslarım sayesinde beni tanıyanlar aracılığıyla geliyor.

6.  Yaşayamadığın için pişmanlık duyduğun ne var?

?Mountain View?. Google’un merkezi .

7. Lisedeki takma adın neydi? Adını sevmiş miydin?

Çikita. Çünkü çok iyi kaleciydim ve maymun gibi toplara atlardım.

8. Bir okul yaptırsan adını ne koyarsın? Neden?

Bir tane Türkiye’de ve 2 tane de Kamboçya’da yaptırdım. Adlarını ben koymadım. Ama bir daha yaptırırsam, annem?in ricası ile onun adını vereceğim.

9.  ‘Ulaşamadığın’ biri ile tanışıp sohbet etme olanağın olsaydı bu kim olurdu? Ondan ne öğrenmek isterdin?

Tartışmasız Richard Branson (Virgin). O da benim gibi disleksi ve ADHD ile büyümüş. İçe dönük bir insan. Tatilini bile kendi özel adasında yapıyor. Onunla çok ortak yönüm var. Benden daha yaşlı olduğu için gelecekte neler yaşayacağımı anlamaya çalışırdım.

10. Yaptığı işte ‘mutlu’ ve aynı zamanda ‘başarılı’ olan birisini tanıyor musun? Kim o kişi ve onu kendine örnek alıyor musun?

Yaptığı işte başarılı olan Mehmet Emin Karamehmet benim kendime örnek olarak aldığım kişidir. Çünkü birçok kişilik özelliklerimiz benzerdir. Ama bugün bu ülkede ona yapılanlardan dolayı çok mutlu olduğunu sanmıyorum.

11. Hiç kimsenin göremediği bir özelliğin var mı? Varsa bugüne kadar neden ‘gizli’ kaldı?

Tabii ki var. Göstermek istemediğim içindir sanırım.

12. Seni en çok ne kızdırıyor? Bu kızgınlıkla baş edebiliyor musun? Edemiyorsan, neden?

Vatandaşlık haklarıma saygısızlık çok kızdırır. Kızgınlık Yönetimi sorunum var.

13. Bugüne kadar yaşadığın en büyük hayal kırıklığın ne? Aynısını tekrar yaşama ihtimalin var mı?

Ben ilahi adaletin olduğunu henüz gözlerimle görmedim. Dolayısı ile yaşadığım hayal kırıklığı budur.

14. Hangi markalar sinirlerini bozuyor? Neden?

‘Banka’ adı altındaki markaların %98?i sinirimi bozuyor. Çünkü hep bir ağızdan samimiyetsizliklerini gösteriyorlar.

15. Hangi markalara tutkunsun?

Marka tutkum yok.

16. On sene sonraki hayatında bugünden farklı neler olacak?

Eğer yaşarsam sadece uğraştığım teknolojilerin değişeceğini düşünüyorum.

17.  Seni; benzer yaştaki, benzer işi yapan, benzer konumdaki ‘benzer’ kişilerden ‘farklı’ kılan ne var?

Ben çok yönlü ve çok detaylı düşünebiliyorum. Hızlıca empati yaparak karar verebiliyorum. Ayrıca tüm bunları teknolojiyi anlatarak ve kullanarak yapmak beni farklı kılıyor.

18. Yakın bir arkadaşın ‘kanunsuz bir iş’ yapsa polisi arar mısın?

?Ararım? desem, bana alaylı bir biçimde bakmaz mısın? ?Aramam? desem insanlar beni ayıplamaz mı?

19. Hangi filmdeki hangi karakterin rolü, gerçekte senin hayatın olmasını isterdin?

The Shawshank Redemption filminde Tim Robbins’in rolündeki kişiliğe sahip olsaydım yaşamım daha rahat olurdu. Hobilerim olur, tekneyle denizlere açılır, saatlerce kitap okurdum. Bu kadar sabırla, tek hedefe kitlenmek, bunu yıllarca kimseye farkettirmeden yapabilmek inanılmaz bir güç. Ben bir adrenalin bağımlısıyım. Kalbim bile 100’ün üstünde atıyor. Çok yorucu bir durum aslında.

20. Bir film yapmaya karar versen adı ve konusu ne olurdu?

Türkiye’nin mevcut 3 boyutlu animasyon alanındaki birkimini açığa çıkarmak için ABD’de ‘Big Foot Murray’ adlı 40 milyon USD bütçeli bir 3 boyutlu animasyon filmine ortak olmuştuk. Filmin 10 milyon USD?lik bölümünü Türkiye’de biz yapacaktık. Bunun için bizden 120 kişilik bir kadro istediler. Biz böyle bir kadro oluşturmadan önce kendimizi denemek amacıyla Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu?nun animasyon bölümlerini yaptık. 25 kişilik ekiple iyi bir iş çıkardık. Ama anladık ki Türkiye?den 120 kişilik bir ekip çıkarmamız zor. Dolayısı ile vazgeçtik.

——–

Alphan Manas işte böyle bir adam. Bir yerlerde denk gelirseniz gidin konuşun mutlaka. Hızlı konuşması, çabuk odak kaybetmesi, fıldır fıldır gözleri, düşünce şekli, müthiş zekası, başarıları ve hafif megaloman tarzıyla çevremizdeki insanların çoğundan epey farklı.

Bundan sonraki yazıda, Alphan’ın ejder şapkasıyla Dragons’ Den sohbetimiz olacak. Şimdi sıra o video’nun montajında!