İ ş Kanunu’nun (4857 Sayılı Kanun) “Analık halinde çalışma ve süt izni” başlıklı 74. maddesine göre kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.
İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilmektedir.
17.04.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 7244 Sayılı Yasa ile Korona Virüsü Pandemisi nedeni ile ücretsiz izne çıkarılan işçilere günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği getirilmiştir.
Peki analık izni nedeniyle 6 aylık ücretsiz izinde olanlar Korona Virüsü nedeniyle getirilen günlük 39,24 TL’lik ücretsiz izin yardımından yararlanabilirler mi?
İlgili düzenleme Korona Virüsü Pandemisi nedeni ile getirilmiş bir düzenleme olup, aşağıda detaylı bir şekilde arz ve izah ettiğim üzere halihazırda zaten ücretsiz izin kullanan anneler maalesef bu fon yardımından yararlanamazlar.
7244 sayılı “Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 7. Maddesi ile 4447 Sayılı “İşsizlik Sigortası Kanunu” nun geçici 24. Maddesine aşağıdaki madde getirilmiştir.
|
“GEÇİCİ MADDE 24 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz. Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır. Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.” |
İlgili madde hükmünde 39,24 TL’lik fondan yaralanacak olanlar sınırlı sayıda sayılmıştır.
Buna göre;
herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla bu fondan yararlanabilir.
1- 4857 sayılı Geçici 10 maddesi Koronovirüs Pandemisi nedeni ile ücretsiz izne çıkarılan işçiler hakkındadır. Maddenin yürürlüğe giriş tarihi olan 17.04.2020’den sonra 3 aylık süre içerisinde ücretsiz izne ayrılan işçilerin durumunu düzenlemektedir.
|
“Geçici Madde 10 – (Ek:16/4/2020-7244/9 md.) Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez. Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.” |
İlgili madde yürürlük tarihi olan 17.04.2020’den sonra işveren tarafından ücretsiz izne çıkarılan işçiler hakkındadır.
2- Diğer fondan yararlanan grup ise 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler hakkındadır.
Bu nedenle halihazırda ücretsiz izin kullanan anneler günlük 39,24 TL’lik ücretsiz izin fonundan yararlanamazlar.