Anda kalmak ne demektir?
An’ ın kıymetini bilmek, hayatın en değerli hatırasıdır. An’ da kalabilmek, anı yaşayabilmek bir kişinin şu anda yaşadığı mevcut anı geçmişin pişmanlıkları ve gelecek kaygıları olmadan deneyimlemeyi içerir. Eylemlerin bilinçli ve tercihli olması, yaşanılanın tam anlamıyla tecrübe edilmesi diye özetleyebiliriz. Anda kalma becerisi ne yaptığımızın, duygu ve düşüncelerimizin farkında olmamızı, etrafımızda olan bitenleri analiz edebilmemizi, istek ve amaçlarımızı bilmemizi ve davranışlarımızın kontrolünü elimizde tutmamızı sağlar. Anda kalmak neden önemlidir, aksi durumda nasıl sorunlarla karşılaşırız? Bilinçli yaşamanın yolları nelerdir? Bu uyanıklığa nasıl varırız? Bu yazıda bunlara değineceğiz.
Anda kalmak neden önemli?
Rutin bir gününüzü hayal edin. Sabah alarmını duyduktan sonra derin, uzun bir nefes alıp o gün nasıl hissettiğinize mi odaklanıyorsunuz? Yoksa hemen işlerinizi halletmeye başlayıp günün koşuşturmacası bitip de akşam olduğunda ise kendinizi ertesi günün planını yaparken mi buluyorsunuz? Dinlediğiniz müziğe dalmışken ne yaptığınızın farkında olmadığınız olur, bir yolda yürüyorsunuzdur ve bir bakarsınız ki yol bitmiş ama o süreci hatırlamazsınız bile. Belki de güzel bir fırsatı kaçırmışsınızdır. Zihninizin doğal akışında aklınıza gelecek güzel bir fikri, önemli bir düşüncenizi, duygunuzu… Yolda birine vereceğiniz samimi bir selamı ya da. Aslında hayatınızı fakirleştirmiş olursunuz. Bunlar belki küçük örnekler, büyük resmi düşündüğümüzde bu durum kendini tanıyamamaya, kendinden ve hayattan kopukluğa sebep olur. Kendimizle ilgili bazı temel soruların cevabını bilmeyişimiz belki de yaşarken anda kalmayışımız ve tefekkür etmeyişimizle ilgilidir.
Pratik çözümler neler olabilir?
Anda kalmak geliştirilebilir bir beceridir. Bazılarımızda bu beceri zayıf kalmış olabilir. Bu aslında bir kaçınma da olabilir. Bulunduğunuz anın zorluklarıyla kalamıyorsunuzdur ve kaçıp gitmeye sığınmış olabilirsiniz. Hızlı yaşamaya, sorunlara hızlı çözümler bulmaya ve zorlukları sorun olarak görmeye alıştığımız bir dönemde ve kültürdeyiz. En ufak bir can sıkıntısını bile anında gidermek isteyebiliyoruz. An’ da kalabilmek sadece anı yaşayabilmek, anda kalarak mutlu olabilmek değildir tüm haliyle olumlu veya olumsuz duyguları kabul ederek, yaşamasına ve rahatça ortaya çıkarmasına izin vererek duygunun tüm haliyle deneyimlemesine izin vermektir.
Etrafımızı inceleyebiliriz, sesleri dinleyebiliriz veya kokulara dikkat edebiliriz. Beş duyumuzu kullanmak zihnimizi olduğumuz ana getirmek için en temel ve en güçlü yoldur.
Bedeninize odaklanabiliriz. Derin nefes alıp elimizi kalbimize koyarak kalp atışlarımızı dinleyebilir.
Kötü hissettiğinizi, bir şeyden rahatsız olduğunuzu fark ettiğinizde hemen dikkatinizi dağıtıp sizi oradan koparacak bir şeyler yapmak yerine az da olsa öylece durmak iyi bir pratiktir. Bu histen hemen önce ne oldu ne düşündünüz ne tepki verdiniz fark etmek.
Mindfulness bir diğer adıyla bilinçli farkındalık, bazı teknikler yardımıyla zihin berraklaştırarak sağlıklı düşünme kabiliyetini arttırmaya destek olabilir ve hayatın daha anlamlı hale gelmesine yardımcı olur.
Sonuç
An’ı yakalamak, hayatı daha dolu yaşamanın anahtarıdır. Farkındalıkla bir hayat, daha yaratıcı ve tatmin edici olabilir. Nefes egzersizleri dışında günlük hayatınızda otomatik oluşan duygu, düşünce ve davranışlarınızda da farkındalık yaratabilirsiniz. Hayatı ve olayları algılayış biçimine yön veren diğer mindfulness öğretileri ise şunlardır:
Kendine güven: Hislerinden, tecrübelerinden şüphe duyma.
Yargılama: Hissettiğin hiçbir şey için kendini suçlama, iyi-kötü gibi kesin tutumlar sergilemekten kaçın.
Zorlama: Bir amaç edinmek önemlidir ancak hedeflerini gerçekleştirmek için kapasitenin üzerinde efor sarf etme.
Kabullen: Aklından geçirdiklerini değiştirme, reddetme, onları sahiplen.
Bırak: Başına gelen olumlu ya da olumsuz tüm olaylar gelir ve geçer, duygularını rahat bırak
Sabırlı ol: Zihnini kontrol etmek o kadar kolay değil, vazgeçme ve sadece sabret.
Mindfulness teknikleri ile ruh ve zihin sağlığının korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Beden sağlığınızı korumak için ise yeterli ve dengeli bir beslenme programına uymaya ve düzenli egzersiz yapmaya dikkat edebilirsiniz.
Son olarak şunu hatırlayalım ki bu becerinin gelişmesi düzenli çaba ve pratik gerektirir ve zaman zaman kaçma ihtiyacı duyup bu pratikleri aksatmayı da normal karşılayarak istikrarlı olma gayretini taze tutmaya odaklanmamız en iyisi olacaktır.
Namaste Sevgili Dostum.