Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır Şartları Nelerdir? Konusunu Anlaşmalı boşanma davasının tanımını yaparak başlayalım.
Anlaşmalı boşanma, eşlerin evlilik birliğini sona erdirmek bakımından ortak karar alıp boşanmanın getireceği yükümlülükler üzerinde anlaşmalarıdır. Anlaşmalı boşanma durumu Türk Medeni Kanununun 163.maddesinin 3.fıkrasında ele alınmıştır. Bu madde şöyledir:
–
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise
, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için,
hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi
ve
boşanmanın malî sonuçları
ile
çocukların durumu
hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Hâkim
, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü
değişiklikleri yapabilir.
Bu değişikliklerin
taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur.
Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz’’
Anlaşmalı boşanma davasının diğer davalardan farkı herhangi bir kusura dayanması gerekmeksizin taraflarca anlaşılması üzerine boşanmanın gerçekleşebilmesidir. Diğer boşanma sebeplerinde (Zina, Kötü Muamele, Onur Kırıcı Davranış, Haysiyetsiz Yaşam Sürme, Terk, Akıl Hastalığı) eşlerden birinin kusurlu bir davranışı gerekmekte olsa da anlaşmalı boşanma davasında bu şartlar aranmamaktadır. Taraflar burada evlilik birliği temelinden sarsılmış kabul edilir ve buna göre boşanma gerçekleşir.
Anlaşmalı boşanmanın bir diğer farkı ise gerçekleşmesi için belli bir süreye tabii tutulmuş olmasıdır. Örneğin hayatına kast edilen eş evlilik süresi isterse 1.gün isterse 10.yıl olsun buna dayanarak dava açma hakkına sahiptir. Ancak anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için eşlerin en az 1 yıl evli kalmış olmaları aranmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davasının gerçekleşebilmesi için birtakım şartlar aranır. Bunlar:
Anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar anlaşmalı boşanmanın şartları yerine geldiği takdirde bunları bir protokol şeklinde ilgili mahkemeye sunarlar. Mahkemenin iş yüküne göre taraflara belli bir süre verilir. Taraflar bizzat hakim tarafından dinlenir iradelerini özgür şekilde verdikleri anlaşılır, protokolde de boşanma hususundaki tüm konularda anlaşılırsa mahkeme tarafından boşanma kararı verilir ve bu karar taraflara tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden sonra temyiz edilmezse veya temyiz hakkından vazgeçildiği bildirilirse karar kesinleşir.
Anlaşmalı boşanma davası, tek taraflı açılabileceği gibi farklı farklı başvuru veya ortak başvuruyla da açılabilmektedir. Tek taraflı açılan davaya, davalı eşin katılımı veya onayı ile birlikte dava anlaşmalı boşanma davası şeklinde yürütülür. Aksi halde boşanma çekişmeli boşanma durumlarına göre yürütülür.
Tek celsede boşanmak isteyen kişilerin çoğunlukla başvurduğu yol anlaşmalı boşanma davasıdır. Burada boşanma sürecinin, yapılması gereken işlemlerin hızlı ve usulüne uygun şekilde gerçekleşmesiyle boşanma davası tek celsede gerçekleşebilir. Tarafların varsa çocuklarının velayetleri üzerinde anlaşmaları, maddi-manevi konularda ( tazminat, nafaka vb.konularda) anlaşmaları üzerine hakim tarafların boşanma iradelerinde özgür olup olmadıklarına bakar ve buna göre karar verir. Anlaşmalı boşanma süreci genellikle 1-3 aylık bir süreçtir. Sürenin uzaması ve kısalması hukuki prosedürlerin işleyişine bağlı olduğu için bireylerin bu konuda profesyonel yardım almaları önerilir.
Anlaşmalı boşanma davası, taraflar veya tarafların avukatları tarafından hazırlanan protokolü hakimin onaylaması ile gerçekleşir. Burada hakim tarafları bizzat dinleyerek iradelerini özgür şekilde dile getirdiklerine kanaat etmesi halinde boşanmaya karar verebilir.
Ancak burada hakimin yapılan protokol üzerinde gerekli gördüğü takdirde değişikli yapma yetkisi vardır. Çocukların velayeti, eşlerden birine verilecek nafaka miktarı, boşanmadan sonra evin durumu ve bunun gibi pek çok konuda hakim değişiklik yapabilir. Taraflar burada hakimin yaptığı değişikliği kabul etmeleri halinde boşanma gerçekleşir.
Taraflar, hakimin uygun gördüğü değişikliği kabul etmezler ve kendi şartlarında ısrarcı olurlarsa bu hakim nezdinde bir şey ifade etmez.
Anlaşmalı boşanma davasında eşler verilecek olan nafakayı kendi aralarında belirleyebilirler. Burada hakimin takdir yetkisi yoktur. Taraflar nafakadan feragat edebilecekleri gibi belirlenen nafaka miktarını da hakimin onayına sunabilirler. Hakimin burada nafaka miktarına karışması söz konusu olmaz. Taraflar bakımından evliliğin en az 1 yıldır sürüyor olması ve ‘’yoksulluk nafakası’’ üzerinde uzlaşmış olmaları gerekir. Eğer nafaka alması gereken eş nafaka hakkından feragat ederse daha sonraki süreçte yani boşanmanın gerçekleşmesinin ardından herhangi bir nafaka talebinde bulunamayacaktır.
Anlaşmalı boşanma davalarında görevli ve yetkili olan mahkemeler eşlerin en az 6 ay süreyle birlikte yaşadıkları yerde bulunan Aile Mahkemeleridir.
Anlaşmalı boşanma davasında, herhangi bir zaman aşımı süresi bulunmamaktadır. Taraflar evliliklerinin 1.yıllarını doldurmasının ardından her türlü durumda ve şartta anlaşmalı boşanma hükümlerini dayanak göstererek dava açma hakkına sahiptirler.