Anonim Şirketin Unsurları Nelerdir?

Anonim Şirketin Unsurları Nelerdir? konusundan evvel anonim şirketin tanımını yapmakta fayda vardır.Türk Ticaret kanununda açıkça tanımdan ve özelliklerinden bahsedilmiştir.

Anonim Şirket Nedir?

Belirli bir sermayeye sahip olan ve payları bölünmüş bulunan şirkete anonim şirket denir. Anonim şirket borçlarından dolayı yalnızca malvarlığıyla sorumlu olan şirkettir. Anonim şirket kişi veya kişilerce ekonomik faaliyette bulunmak için yazılı sözleşmeyle kurdukları tüzel kişiliktir. Anonim şirkette ortaklar taahhüt ettikleri paylar ile sınırlı olmak üzere sorumludur.

Anonim Şirketlerin Unsurları Nelerdir?

Bir şirketin anonim şirket olabilmesi için içerisinde barındırması gereken bazı unsurlar vardır. Anonim şirketlerin unsurları şu şekildedir;

• Kişi Unsuru = Anonim şirketlerde gerçek kişiler ve tüzel kişiler ortak olabilir. Anonim şirketler tek ortaklı veya çok ortaklı olabilir.
• Amaç ve Konu Unsuru = Anonim şirketlerin amacı ekonomik faaliyette bulunmaktır. Fakat bu ekonomik faaliyet kanuna ve genel ahlaka aykırı olamaz, konusu suç teşkil edemez.
• Sermaye Unsuru = Anonim şirketlerin unsurlarından biri de sermayedir. Anonim şirketlerde belirlenmiş ve paylara bölünmüş bir sermaye bulunmalıdır. Bu sermaye en az 50.000 TL olarak belirlenmiştir. Kayıtlı sermaye sisteminin olduğu anonim şirketlerde ise bu sınır 100.000 TL’dir.
• Esas Sözleşme Unsuru = Esas sözleşme anonim şirket için bir kuruluş işlemidir. Yazılı olarak yapılmalıdır. Esas sözleşmede kurucuların noter tarafından tasdik edilmiş imzaları bulunmalıdır.
• Sorumluluk Unsuru = Anonim şirketler borçlarından dolayı yalnızca malvarlıklarıyla sorumlu olurlar. Anonim şirket ortakları ise sadece taahhüt ettikleri pay oranında sorumlu tutulabilir.
• Tüzel Kişilik Unsuru = Anonim şirketlerin tüzel kişiliği kazanması ticaret siciline tescil ile gerçekleşir. Tüzel kişilik kazanılmadan önce şirket adına işlem yapılırsa bu işlemlerden işlemi yapanlar sorumlu tutulur.
• Ticaret Unvanı Unsuru = Anonim şirketlerin ticaret unvanında ticaret konusu ve anonim şirket ibareleri yer alır. Bunların dışında da ticaret unvanına isteğe göre eklemeler yapılabilir. Fakat bu eklemeler 3. kişileri yanıltıcı nitelikte olmamalıdır. Unvanda gerçek bir kişinin adı ve soyadı yer alıyorsa anonim şirket ibaresi kısaltılmadan yazılmalıdır.

Özel Kanunlara Bağlı Anonim Şirketler

Bazı anonim şirketi türleri özen kanunlara tabi olabilir. Bunlar; bankalar, finansal kiralama şirketleri ve Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi şirketlerdir. Bu şirketler hakkında bağlı oldukları özel kanunların hükümleri uygulanır. Bağlı oldukları özel kanunda hükümün bulunmadığı konularda anonim şirketler hakkındaki genel hükümler uygulanır.

Anonim Şirket Kurmak İçin Gereken Sermaye Tutarı

Anonim şirket kurmak için belli bir sermaye konulması gerekmektedir. Anonim şirket için gereken asgari sermaye tutarı şirketteki sermaye türüne göre değişebilir. Anonim şirketlerdeki sermaye tipii ve bunlara göre gereken asgari sermaye tutarları şu şekildedir;

• Esas Sermaye = Tamamı esas sözleşmede taahhüt edilmiş bulunan sermayeye esas sermaye denir. Esas sermaye 50.000 TL’den az olamaz.
• Kayıtlı Sermaye =  Sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren sisteme kayıtlı sermaye sistemi denir. Kayıtlı sermaye sistemi uygulanan ve halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi en az 100.000 TL olmalıdır.

Anonim Şirketlerde Devletin Gözetimi

Anonim şirketler özel girişimler olsa da bulundukların yerin hukuk kurallarına uymak zorundadırlar. Devlet, anonim şirketleri gözetim altında tutabilmek amacıyla sınırlı da olsa müdahale edebileceği bir alan yaratmıştır

• İzin = Ticaret Bakanlığı’nın yayınladığı tebliğde belirtilen alanlarda faaliyet gösterecek olan anonim şirketlerin kuruluş ve esas sözleşmede değişiklik için bakanlıktan izin alması gerekir. Bakanlığın yayınladığıda tebliğde kuruluş ve esas sözleşmede değişiklik için Bakanlık iznine tabi olan şirketlerden bazıları şunlardır;
  • Bankalar
  • Finansal kiralama şirketleri
  • Tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri
  • Varlık yönetim şirketleri
  • Sigorta şirketleri
  • Bağımsız denetim şirketleri
• Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulunda Temsili = İşletme konusu kamu hizmeti olan bir anonim şirketin yönetim kurulunda, esas sözleşmede öngörülmüş olması şartıyla, devlet, belediye ve diğer kamu tüzel kişiliklerine temsilci bulundurma hakkı verilebilir. Bu hakkın verilmesi için kamu tüzel kişisinin anonim şirkette pay sahibi olmasına gerek yoktur. Bahsedilen türdeki şirketlerin yönetim kurulunda yer alan pay sahibi kamu tüzel kişisinin temsilcisi ancak kendisini görevlendiren kamu tüzel kişisi tarafından görevinden alınabilir. Kamu tüzel kişilerinin temsilcisi diğer yönetim kurulu üyeleriyle eşit derecededir.