Araç Değer Kaybı Nedir ? Şartları Nelerdir ?

Ülkemizde artan trafik kazaları sonucu araçlarımız hasara uğramakta ve araç değer kaybı meydana gelmektedir. Bir trafik kazası gerçekleştiğinde araçlarda meydana gelen zararlar kusurlu tarafça karşılanmaktadır.

Eğer meydana gelen hasar, sigorta temin limitlerindeyse kusurlu aracın ZMSS’si tarafından ödenecektir. Eğer kusurlu aracın kaskosu da mevcut ise ZMSS’yi aşan kısım kaskodan karşılanır. Karayolları Motorlu Araçlar ZMSS 2019 yılı için araç başına 36.000 TL’ye, kaza başı ise 72.000 TL’ye limitlidir. Bu limitler dahilinde kaza sebebiyle hasar alan araçların onarımı gerçekleşmektedir.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Yargıtay’ın “ Araçtaki hasar tamamen onarılmış olsa da, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun, kural olarak aynı nitelikte hiç hasara uğramayan araç değerinden düşük olacaktır .” ifadesinden anlaşılacağı üzere kaza sonrası araçlarda değer kaybı meydana geleceğine ilişkin görüşü mevcuttur.

Trafik kazası sonucunda aracınızda meydana gelen hasar her ne kadar iyi onarılmış olsa da ortaya bir değer kaybı çıkacaktır. Yani araç değer kaybı , aracın değerinin kazaya uğraması sebebiyle düşmesidir. Trafik kazaları sonucu meydana gelen zararlar haksız fiil kapsamında değerlendirilmektedir. Bu sebeple trafik kazası sebebiyle hasara uğrayan aracın değer kaybı da haksız fiil kapsamında değerlendirilecektir. Burada Haksız fiile yani hasarın doğumuna kimin ne şekilde sebep olduğu önem kazanmaktadır.

Araç Değer Kaybı Şartları

Yukarıda değer kaybının açıklamasını yaptıktan sonra araçta meydana gelen değer kaybına etki eden durumları ele alalım. Trafik kazalarından kaynaklı araç değer kaybı haksız fiil kapsamında değerlendirilmektedir.

Borçlar Kanunu 51. Madde’ye göre “ Hakim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler. ” Kusurun ağırlığı burada dikkat edilmesi gereken durumdur. Kendi kusuru ile aracının hasar görmesine sebep olan taraf değer kaybı talep edemeyecektir.

İkinci husus ise yine haksız fiil kapsamında zamanaşımıdır. Değer kaybı davası açma hakkı mağdurun, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıllık zamanaşımı süresine tabidir. ( Türk Borçlar Kanunu m. 72/1 ) Bu sebeple kaza meydana geldikten sonra iki yıllık süre içerisinde araç değer kaybı talep edebilirsiniz.

Diğer bir husus ise aracın geçmiş kaza durumu dur. Araç değer kaybının tespiti, aracın kazadan önceki durumu ile sonrasındaki durumu arasındaki farka göre belirlenir. Aracın hasara uğrayan kısımları daha önce de hasara uğramışsa değer kaybı talep edilemeyecektir.

Ancak araç önceden farklı bir yerden hasar almışsa yeni hasar farklı bir yerden ise değer kaybı talep edilebilir. Mesela aracın sol ön kapısı ile sol ön çamurluğu önceden hasarlıysa daha sonraki kazada ise sağ ön kapısı ile sağ arka kapısı hasara uğramışsa araç değer kaybı talep edebilir.

Son husus ise kilometre sınırıdır . Karayolları Trafik Kanunu n 90. ve 92. maddelerinde değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik 26.04.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklik ile ZMSS kapsamında ödenecek tazminatların çeşitli usul ve esaslara tabi olacağı düzenlenmiştir. Bu usul ve esaslar Karayolları Kanununda ve Trafik Sigortası Genel Şartlarında yer almaktadır.

Bundan dolayı yeni Trafik Sigortası Genel Şartları Ek.1’de Değer Kaybı Hesaplamasına ilişkin formül ve kriterler yayınlanmıştır. Yayınlanan formüle göre yapılacak olan hesaplamada araç kilometresi 165.000’i aştığında değer kaybı sıfırlanmaktadır. Bu sebeple değer kaybı talep eden aracın kaza tarihi itibariyle 165.000 KM’yi geçmemiş olması gerekmektedir.

5 adımda araç değer kaybı şartları ;

1. Değer kaybı talep eden araç kazada %100 kusurlu olmamalıdır. Kendi kusuru ile hasara sebep olan araç sahibi değer kaybı talep edemez.
2. Değer kaybına sebep olan kaza, talep tarihinden itibaren son 2 yıl içerisinde gerçekleşmiş olmalıdır . Örneğin 01.04.2017 tarihinde gerçekleşen kaza için 01.04.2019 tarihine kadar değer kaybı talep edilebilecektir.
3. Aracın değer kaybına sebep olan kazasından önce hasara uğrayan bölgelerden hasarı olmamalıdır. Örneğin daha önce bagaj kapağı hasar gören aracın tekrardan bagaj kapağının hasar görmesi değer kaybına yol açmayacaktır. Ancak araç ön kaput kısmından hasar almış olursa hasar farklı noktadan gerçekleştiği için değer kaybına sebep olmaktadır.
4. Hasara uğrayan aracın onarımı için parça değişimi, kaporta düzeltmesi veya boya işleminin yapılmış olması gerekmektedir. Kaza sonrası başta plastik kısımlar olmak üzere mekanik ve elektronik aksamlar ile cam, döşeme vb. parçalar ve üzerindeki işçilikler (tampon, yan aynalar vs.) güncel mevzuatta değer kaybına sebep olmamaktadır.
5. Değer kaybı talep edilen aracın kilometresi kaza tarihinde 165.000’i geçmemiş ve araç yaşı 10’dan küçük olmalıdır. ZMSS Genel Şartlar ekinde yer alan formülasyonda 165000 km ve 10 yaşı geçen araçlarda değer kaybı çıkmamaktadır. Deneyimlerimiz göstermektedir ki 125.000 Kilometreyi geçen araçlarda bile değer kaybı çok düşük çıkmaktadır. Her ne kadar sınır 165.000 kilometre olsa da ortalama 125.000 kilometre üstünde değer kaybı bedeli oldukça düşmektedir.

Araç değer kaybının ne olduğu ve hangi şartlarda oluştuğunu detaylıca anlattık. Bir sonraki yazımız ise “Araç değer kaybı nasıl alınır ?” olacaktır.

Araç Kaybına İlişkin Sıklıkla Sorulanlar

Aracımda ne kadar değer kaybı olduğunu ben hesaplayabilir miyim?

Makalemizde de bahsettiğimiz üzere araç değer kaybı hesaplamasında bir formülasyon mevcuttur. Bu formülasyona ilişkin bazı değerleri uzmanlar (eksperler) uzun yıllardır bu işi yaparak tecrübeleri ile belirlemektedir. Bu bağlamda ZMSS Genel Şartlar ekinde yer alan formülasyonu inceleyerek tahmini bir değer kaybı rakam aralığına ulaşabilirsiniz.

Aracım pert kayıtlı yeniden kaza geçirdim. Değer kaybı alabilir miyim?

Maalesef geçmişinde pert kaydı bulunan araçlarda değer kaybı alınamamaktadır.

Aracımın kilometresi 165binden fazla. Değer kaybı çıkmaz mı?

Maalesef içeriğimizde makalemizde belirttiğimiz üzere Trafik Sigortası Genel Şartları eki kapsamında yapılan formülasyon hesaplaması sonrası kilometresi 165bini geçen araçlarda değer kaybı çıkmamaktadır.

Araç Değer Kaybı için Yaş Sınırı Var mı?

Araç değer kaybı tazminatı hakkınızın tahsil edebilmeniz için aracınızda herhangi bir yaş sınırı yoktur, değer kaybı yaş sınırı olmamakla birlikte kilometre sınırı bulunmaktadır.

Araç değer kaybı ile ilgili diğer sorularınız için iletişim sayfasından bizimle iletişime geçebilirsiniz.