1136 Sayılı Avukatlık Kanununa göre; “Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir.” olarak tanımlanmıştır. Yine aynı kanunun 11. maddesinde “Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülenhiçbir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya meslekin onuru ilebağdaşması mümkün olmıyan her türlü iş avukatlıkla birleşemez.” Avukatlıkla birleşemiyen işler belirtilmiştir.
Bu kapsamda 55. madde “Avukatların iş elde etmek için, reklam sayılabilecek her türlü teşebbüs ve harekette bulunmaları ve özellikle tabelalarında ve basılı kağıtlarında avukat unvanı ile akademik unvanlarından başka sıfat kullanmaları yasaktır. Bu yasak, ortak avukatlık bürosu ve avukatlık ortaklığı hakkında da uygulanır. Yukarıdaki yasaklara ilişkin esaslar Türkiye Barolar Birliğince düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.” Reklam Yasağını belirtir. Bu maddenin görev vermesiyle Türkiye Barolar Birliğince bir Yönetmelik hazırlanmıştır. Bu yönetmelik Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliğidir.
21/11/2003 tarihli ve 25296 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliğinin Madde 9 İnternet Başlıklı bölümünde RG-7/9/2010 tarihli ve 27695 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile önemli bir kaç değişiklik yapılmıştır.
Burada yapılan değişiklikler ile ilgili ayrıntılı açıklama yapmadan önce özellikle tüm dünyanın pandemi ortamını yaşadığı bu günlerde İnternetin hayatımızda geldiği konumuna bakmamız gerekiyor. Tüm dünyada ılduğu gibi ülkemizde de eğitim ve öğretimin hemen hemen tüm dereceleri uzaktan eğitim şekline dönüşerek büyük çoğunluğu internete taşınmıştır. Özellikle pandemide Covid virüsünün temasla bulaşma özelliği nedeni ile yüz yüze görüşmeler yerini uzaktan ve temassız olan internet üzerinden görüşmelere bırakmıştır. Bir dönem gelmiş Adliyelerde bazı mahkemeler kapanmış bazı duruşmaların internet üzerinden hazırlanan platformlarda yapılabilirliği test edilmiştir.
Teknolojinin geldiği bu seviyede Avukatların bu teknolojiden uzak kalması ne mümkündür ne de doğrudur. Tüm meslek dallarında olduğu gibi Avukatlık mesleğinde de teknoloji ve internetin önemi yüksektir. Bu kapsamda önemli olan bu mecranın doğru kullanılması gerektiğidir. TBB tarafından hazırlanan ve 2010 yılında üzerinde önemli değişiklik yapılan Reklam Yönetmeliğinin İnternet ile ilgili olan 9. Maddesi bizim konumuzdur. Bu madde kapsamında Avukatlar İnternet ortamını mesleki olarak kullanabileceklerdir. Bu kullanımın çerçevesini Reklam yasağı belirlemektedir. 2010 yılında yapılan değişiklikle önceden sadece av.tr alan adı kullanabilen Avukatlar için bu sınırlama kaldırılmış sadece alan adlarının içerik denetlemesi sınırlaması kalmıştır. Yani Avukatlar her türlü uzantılı alan adlarını alıp sitelerini bu alan adı altında sunabileceklerdir. Buradaki sınır alan adının reklam yasağı kapsamında yasaklanmamış olmasıdır.Alınacak alan adları içeriğindeki ifadeler de genel mevzuat incelemesine tabi olacaktır. “www.eniyibosanmaavukatı.com” alan adını bu kapsamda içerik açısından uygun olmayan bir site alan adı örneği olarak gösterebiliriz. “.com”, “net”, “biz” vb alan adları kolaylıkla alan adı sağlayıcı şirketlerden alınabilmektedir.
Bu konuyla ilgili TBB aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.
7/9/2010 tarihli ve 27695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TBB Reklam Yasağı Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5.maddesiyle, TBB Reklam Yasağı Yönetmeliği’nin 9.maddesinde bulunan “Mesleki faaliyetlerini internet üzerinden sürdürmek, müvekkillerini bilgilendirmek, mesleki makalelerini ve bilimsel çalışmalarını yayınlamak amacıyla yalnızca “av.tr” uzantılı internet sitesi açabilir” ifadesi kaldırılarak avukatlara diğer “.tr” uzantılı alan adları oluşturabilmeleri imkanı sağlanmıştır.
Bununla birlikte, av.tr alan adı tahsis kuralları avukatlar açısından geçerliliğini sürdürmektedir.Yeni açılacak “.tr” uzantılı alan adlarının bu kurallarla uyumunu sağlamak ve TBB’nin ilgili yönetmelikleri ve Avukatlık Meslek Kuralları çerçevesinde haksız rekabete ve yanlış uygulamalara yol açmamak üzere TBB Alan Adı Tahsis Kurulu’nca bazı kural ve kısıtlamalar oluşturulmuştur.
Nic.Tr Yönetimi’nden av.tr dışındaki uzantılarla alan adı tahsis başvurusunda bulunan avukatların, bu başvuruları Nic.Tr’nin mevcut kuralları yanında aşağıdaki kural ve sınırlamalar kapsamında değerlendirilecektir.
Av.tr dışında bir uzantıya sahip ve içeriğinde “avukat,avukatlık bürosu,hukuk” gibi ifadelerin bulunduğu alan adı başvurusunda bulunan avukatlar veya avukatlık ortaklıkları barolarından alacakları mesleki faaliyetlerini sürdürmekte olduğuna dair bir belgeyi Nic.Tr’ye başvuru sırasında ibraz ederler.
Bu tür alan adlarında başvuran avukatın yalnızca ad ve soyadı ile av, avukat, avukatlık bürosu, hukuk, avukatlık ifadeleri bulunabilecektir. Ad soyad kullanımı konusunda “.tr” Alan adı Kayıt Politikası ve Kuralları’nın “Ad-Soyad için tahsislerde;” bölümünde belirtilenler saklıdır.
Örnek : avalikaya.com.tr , avukatalikaya.com.tr , alikayaavukatlikburosu.com.tr , alikayahukukburosu.com.tr , alikayaavukatlikortakligi.com.tr, alikayahukuk.com.tr , alikayaavukatlik.com.tr
Yönetmelikte 2010 yılında yapılan değişiklik öncesinde avukatlar sadece av.tr uzantılı ve mensubu bulunduğu baronun veya Türkiye Barolar Birliği’nin verdiği elektronik posta adreslerini kullanabilmekteydi. Bu kısıtlama ise gmail, yahoo, hotmail gibi uluslar arası nitelikte yaygınlığı ve erişim kolaylıkları bulunan e-posta adreslerinin avukatlar tarafından internet sitelerinde kullanılabilmesini engelliyordu. Yapılan değişiklikle bu kısıtlamada kaldırılmış oldu. Ancak yine alan adı tahsisinde olduğu gibi Avukatlar dilediği eposta uzantısını kullanabilecektir. Buradaki kısıtlamada yine eposta adresinin içerik olarak denetime tabi olmasıdır. Örneğin eniyibosanmaavukatı@gmail eposta adresi Reklam Yasağı kapsamında kullanılmayacaktır.
Avukatların internet ortamını doğru ve faydalı kullanabilmesi kapsamında neyin yasak neyin yasak olmadığı ayrıntılı bir şekilde açıklanmalı ve her meslektaşımın İnternet ortamını doğru olarak kullanabilmesinin yolunun açılması maksadıyla bu ayrıntılı karşılaştırmanın faydalı olacağını düşünerek bu yazıyı paylaşmak istedim.
Özellikle Avukatlık gibi tamamen çevrede tanınmanın önemli olduğu bu meslekte Reklam Yasağını ihlal etmeden müvekkillerine ulaşmak ve onları bilgilendirmek önemlidir. Özellikle hızla gelişen yazılım teknolojilerini de faydalı bir şekilde kullanmak ta yine internet ortamından olumlu faydalanmada önemlidir.
Bu yönetmeliğe uygun davranmayanlar ile ilgili görev Yönetmelik madde 12 ile Barolara verilmiştir.
Madde 12 Yönetmelik Hükümlerine Aykırılık “Bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık tespiti halinde barolar tarafından ilgiliye bir uyarı yazısı gönderilir ve söz konusu aykırılığın 15 gün içerisinde giderilmesi gerektiği aksi takdirde baro tarafından resen soruşturma açılacağı bildirilir. Uyarı yazısının ilgilisine tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde aykırılığın giderilmediği tespit edilirse, baro tarafından resen soruşturma başlatılır. Bu Yönetmeliğe aykırı fiil veya fiilleri birden fazla işleyenler hakkında uyarı yazısı gönderilmez, derhal ve resen disiplin soruşturması açılır.”
Ancak nasıl tespit edileceği açıklıkla yazılmamıştır. Bu tespit uygulamada Baroya yapılan şikayetler ile ilgili sınırlı kaldığı görülmektedir. Bir çok Baroda bu konuyu takip edcek bir birimin olmadığı görülmektedir. Ayrıca her ne kadar madde 11 ile Avukatlara bir takım yükümlülükler verilse de;
Madde 11 Yükümlülükler “Bu Yönetmelik kapsamında olanlar; salt ün kazanmaya yönelik her tür girişim ve eylemlerden kaçınmak, iş elde etmek için reklam sayılabilecek her hangi bir girişim ve eylemde bulunmamak, üçüncü kişilerin kendileri için reklam sayılabilecek bu tür eylem ve davranışlarına izin vermemek, engel olmak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler.”
İnternet gibi uzay benzeri her dakika bir çok içeriğin eklenmesiyle şişen ve büyüyen bir ortamda Reklam Yasağının kontrol edilmesi pek mümkün gözükmemektedir. Sdace internet siteleri bile takip edilemezken bir çok Sosyal Medya uygulaması tamamen kontrolsüz kalmaktadır. Türkiyede 2020 yılı itibarıyla Facebook kullanıcısı sayısı 37 milyon olarak açıklanmıştır. Bu sayı Instagramda 38 milyondur. Sosyal Medya kullanımının bu derece yüksek olduğu ülkemizde eğer bir Reklam Yasağı takibi yapılacaksa web sitesinden ziyade Sosyal Medyanın kontrol edilmesinin daha efektif olacağı ortadadır. Her ne kadar yönetmeliğin Madde 11 Yükümlülükler bölümündeki ifadeler hertürlü mecrayı kapsayacak şekilde genel ifadeler olsa da Avukatların olumsuz örnekler gösterilerek bu tür konularda bilgilendirilmesi önem kazanmaktadır.
Yönetmeliğin asıl amacının “Avukatların iş elde etmek için reklam sayılabilecek her türlü girişim ve eylemde bulunmalarının önlenmesidir. Avukatların mesleklerini özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmelerini, avukatlık sıfatının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır şekilde hareket etmelerini, yargılama faaliyetindeki yerlerini ve işlevlerini olumsuzlaştıracak ve yargının görünümünü bozacak davranışlardan kaçınılmasını sağlamaktır.” olduğunu dikkate alırsak Avukatların butür hatalar yapmamaları ve yapanları da Barolarına bildirmeleri için bu kapsamda bilgilendirilmeleri gerektiğinin kaçınılmaz olduğu ortadadır.