Bekir VAROL AHİLER KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERİ

Ajans olarak, kamu kurum ve kuruluşlarına, özel işletmelere, sivil toplum kuruluşlarına, üniversitelere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, yerel yönetimlere, birliklere, kooperatiflere ve diğer gerçek vet üzel kişilere mali destek sağlayabilmekteyiz. Kalkınma Ajanslarının amaçları ve ulaşılmak istenilen hedefleri nelerdir?Bu ajansların merkezi planlama ile farkları ve benzerlikleri nelerdir? Türkiyekoşullarına göre uygulananmodelin diğer ülkelere öre farklılıkları nelerdir?Türkiye’ye özgü geliştirilmişbir modelden söz edilebilirmi?İlk örneklerine Amerika BirleşikDevletleri ve Avrupa ülkelerinderastlanan bölgesel ve yerelkalkınmanın önemli aktörleriarasında kabul edilen kalkınmaajanslarının yasal statüleri ülkeleregöre farklılıklar göstermektedir.Örneğin Fransa’da bölgesel kalkınmaajansları dernek statüsüne sahipolup ulusal düzeyde bir konseyetrafında birleştirilmişlerdir. Yerelyönetimler, üniversiteler, ticaretve sanayi odaları, bankalar,iş dernekleri ve sendikalarajansların üyeleridir. Her ajansfinansal olarak bölgesel yönetimtarafından desteklenmektedir. ÇekCumhuriyet’inde ajanslar çoğunluklaağır sanayi bölgelerinde, kamu veözel sektörün hisse sahibi olduğuşirketler olarak kurulmuştur. Buradahedeflenen kamu ve özel sektörarasındaki işbirliğini geliştirmekve bölgeye yatırımcı çekmektir.İtalya’da ise tek bir modeldenbahsetmek mümkün değildirancak ülkedeki bölgesel kalkınmaajanslarının büyük bir kısmı kamulimited şirketi olarak kurulmuşturve ilişkili oldukları kurumlarEkonomi ve Maliye Bakanlığı’dır.Bu ajanslar bulundukları bölgedegirişimcilik kültürünü yerleştirmeyi,proje üretme kapasitesini artırarakAvrupa Birliği Fonlarını sürdürülebilir biçimde yönetecek altyapıyı ve kapasiteyioluşturmayı hedeflemişlerdir. Ancak yasalstatüsü ve işleyişi bakımından ülkedenülkeye farklılık gösterse de, genel olarakkalkınma ajanslarının kuruluş amacını,bulundukları bölgede kalkınmayı sağlamak,yerel dinamikleri harekete geçirmek vebölgenin rekabet gücünü artırmak olaraktanımlanmak mümkündür.Türkiye’de kalkınma ajanslarının ilkyasal zemini 25/1/2006 tarihli 5449sayılı Kalkınma Ajanslarının KuruluşuKoordinasyonu ve Görevleri HakkındaKanun ile oluşturulmuş, 2006 tarihindeTR31 İzmir ve TR62 Adana ve Mersinbölgelerinde ilk kalkınma ajanslarıkurulmuştur. 2008 yılında 8, 2009 yılında16 olmak üzere Türkiye’deki 26 NUTS2 Bölgesinin her birinde bir kalkınmaajansı kurulmuştur. 2018 yılında 4 Nolu“Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum veKuruluşlar İle Diğer Kurum ve KuruluşlarınTeşkilatı Hakkında” CumhurbaşkanlığıKararnamesi ile ajansların ulusaldüzeyde koordinasyonu görevi Sanayi veTeknoloji Bakanlığına verilmiştir. Yine ilgilikararname ile yerel yönetimlerin planlamaçalışmalarına destek olmak, bölge planve programları ile uyumlu projeleri vefaaliyetleri desteklemek, kamu kesimi, özelkesim ve sivil toplum kuruluşları arasındakiişbirliğini geliştirmek, bölgenin kaynak veolanaklarını tespit etmeye, ekonomik vesosyal gelişmeyi hızlandırmaya ve rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalaryapmak, yaptırmak, bölgenin iş ve yatırımimkânlarının ulusal ve uluslararası düzeydetanıtımını yapmak veya yaptırmak ajanslarıngörevleri arasında tanımlanmıştır.Ahiler Kalkınma Ajansı’nın temelçalışma birimleri, hizmet vesorumluluk alanları, hedeflerinelerdir?Ahiler Kalkınma Ajansı olarak bizimsorumluluk bölgemiz Aksaray, Kırıkkale,Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerinden oluşanTR71 Düzey 2 Bölgesidir. Ajansımızınmerkezi Nevşehir ilinde olup, teşkilatyapısı Yönetim Kurulu, Kalkınma Kuruluve Genel Sekreterlikten oluşmaktadır.Yönetim Kurulu Ajansın karar organıdır veil valileri, il merkez belediye başkanları,il genel meclisi başkanları ve her ildenbirer kişi olmak kaydıyla ticaret ve sanayiodası başkanlarından oluşmaktadır.Genel Sekreterlik Ajansın icra organıdır.Planlama Programlama ve KoordinasyonBirimi, Program Yönetim Birimi, İzlemeve Değerlendirme Birimi, Tanıtım veHalkla İlişkiler Birimi, İnsan Kaynaklarıve Destek Hizmetleri Birimi ve YatırımDestek Ofislerinden oluşmaktadır. Bölgeselve yerel kalkınmanın hızlandırılması,sürdürülebilir kalkınma yaklaşımlarınınbenimsenmesi, bölgeler arası ve bölgeiçi gelişmişlik farklarının azaltılmasıamacıyla bölge planlarını hazırlamak ve bunların uygulanmasını sağlayacakprojelere destek olmak, bölgenin kırsalve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesiningeliştirilmesine katkıda bulunmak,bölgedeki tüm paydaşlar arasındabölgesel kalkınmaya dayanak sağlayacakmotivasyonu sağlamak, paydaşlarınkurumsal kapasitelerinin artırılmasınayardımcı olmak temel görev vehedeflerimiz arasında yer almaktadır.Türkiye’yi 2023 hedeflerinehazırlayacak Kalkınma Planıhazırlık çalışmalarında AhilerKalkınma Ajansı’nın katkılarıhakkında bilgi verir misiniz?Ajansımız On Birinci Kalkınma Planıçalışmaları kapsamında her ilde gençlerinkatılımının sağlandığı Genç Toplantıları,bölgedeki kadın katılımcıların yer aldığıKadın Toplantıları ve farklı alanlardankatılımcıların yer aldığı Geniş KatılımlıToplantıları olmak üzere toplamda 15çalıştay düzenlemiştir. Kamu hizmetsunumu, güvenlik, eğitim, sağlık, gelirdağılımı, istihdam, bölgesel gelişmevb. konularda anketlerin uygulandığıve katılımcıların görüşlerinin alındığıbu çalıştaylara toplam 869 kişi katılımsağlamış olup çalıştaylara ilişkinoluşturulan öncelik ve tedbir çalışmalarınıiçeren detaylı raporlar mülga KalkınmaBakanlığına iletilmiştir.Ülke genelinde yedi bölgede yapılmasıplanlanan istişare toplantılarındanbiri olan İç Anadolu İstişare ToplantısıAjansımız koordinasyonunda Nevşehir’degerçekleştirilmiştir. Kalkınma Bakanı SayınLütfi Elvan’ın başkanlığını gerçekleştirdiğitoplantıya 11 İlin Valileri, BelediyeBaşkanları, Üniversite Rektörleri, Ticaret veSanayi Odası Başkanları, Ticaret BorsasıBaşkanları, Esnaf ve Sanatkarlar OdasıBaşkanları, Ziraat Odası Başkanları,Kalkınma Ajansı Genel Sekreterleri ile KOPKalkınma İdaresi Başkanı katılım sağlamışolup toplantıda istişare edilen konularailişkin olarak hazırlanan detaylı raporBakanlığa iletilmiştir.Ayrıca Ajansımız personeli On BirinciKalkınma Planı Çalışma Gruplarındayer alarak kalkınma planı çalışmalarınadoğrudan katkı sunmuştur.Ahiler Kalkınma Ajansı tarafından2020 yılında yürütülecek MaliDestek Programlarının kapsamı,teslim alınan proje başvurularınınteknik ve mali değerlendirmelerihakkında bilgi vermenizi ricaedebilir miyiz?Ajansımız tarafından 2020 yılında ikiMali Destek Programı yürütülmektedir.Bunlar İmalat Sanayiinde Verimlilik veKurumsallaşma Mali Destek Programıile Sosyal Kalkınma Mali DestekProgramlarıdır.İmalat Sanayiinde Verimlilik veKurumsallaşma Mali Destek Programı21.000.000,00 TL bütçeli birprogram olup program kapsamındaKOBİ’lerin kaynak, hammadde, işgücü verimliliğinin artırılması, yüksekkatma değerli ürün üretimine yönelikmodern üretim tekniklerinin kullanımınınyaygınlaştırılması ve mevcut üretimzincirlerinde bertaraf edilen atıkların çevrecive yenilikçi yaklaşımlarla ekonomiyegeri kazandırılması hedeflenmiştir.Programda, projelerde gerçekleştirilecekfaaliyetlerin yanı sıra KOBİ’lerin verimliliğinive kurumsallaşmasını destekleyicidanışmanlık faaliyeti, projeler için zorunlubir ek faaliyet olarak tanımlanmıştır.Sosyal Kalkınma Mali Destek Programıise 4.000.000,00 TL bütçeli bir programolup program kapsamında eğitimdeyenilikçi yöntem ve uygulamalarla hizmet kalitesinin artırılması ve hizmetlereerişimin kolaylaştırılması ile dezavantajlı/kırılgan grupların sosyo-ekonomik hayataentegrasyonunun sağlanması ve bu gruplarayönelik sosyal girişimciliğin geliştirilmesihedeflenmiştir. Programın başvuru sahipleri,kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumuniteliğindeki meslek kuruluşları, üniversitelerve sivil toplum kuruluşlarıdır.Mali destek programlarının değerlendirmesüreci beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar:ön inceleme, bağımsız değerlendiricideğerlendirmesi, değerlendirme komitesiincelemesi, Genel Sekreterlik incelemesive yönetim kurulu onayı aşamalarıdır.Mali destek programları kapsamındaAjans uzmanlarınca yalnızca ön incelemeaşamasında evrak ve uygunluk kontrolüyapılmakta, uygunluğu bulunan projelerintümü ise dış uzmanlar yani bağımsızdeğerlendiriciler tarafından Ajansdeğerlendirme salonlarında birbirleri ileiletişimi olmadan KAYS (Kalkınma AjanslarıYönetim Sistemi) adı verilen online sistemüzerinden değerlendirilmektedir. Her projeiki bağımsız değerlendirici tarafındanilişkin raporlar ise değerlendirmekomitesine sunulmaktadır. Değerlendirmekomitesi incelemesi aşamasında isealanında uzman komite üyeleri, bağımsızdeğerlendiriciler tarafından gerçekleştirilendeğerlendirmeler üzerinde gereklikontrolleri yaparak görüş oluşturmaktadır.Genel sekreterlik incelemesi aşamasındaprogramda belirlenen uygun olmayanmaliyetler çerçevesinde projelerin bütçerevizyonları, Yönetim Kurulu onayıaşamasında ise projelerin nihai onayişlemi gerçekleştirilmektedir. YönetimKurulu’nun başarısız bir projeyi başarılı ilanetme yetkisi bulunmamakta olup yalnızcagerekçesini belirtmek koşulu ile başarılı birprojeyi başarısız ilan edebilmektedir. Böylebir durumda ise yedek proje listesindekiilk proje, başarılı projeler arasına dahiledilmektedir.2020 yılında yürütülmekte olan mali destekprogramlarının değerlendirme süreçleri iseMart ayı itibarıyla sona ermiş olup, şu andabaşarılı projelerin sözleşmelerinin imzasüreci devam etmektedir.Kalkınma Ajansınızın destekprogramı planlaması veprogramlama çalışması, bütçe,amaç ve öncelik alanlarınınortaya konması, uygunluk vedeğerlendirme kriterleri ile 2020Destek Programı Planlama Belgesihakkında bilgi verir misiniz?Ajansımızın destek programlama süreçleriAjansın tüm birimlerinin katılımınınolduğu toplantı ve grup çalışmaları ilegerçekleştirilmektedir. Destek programlarınınoluşturulması sürecinde Bölge Planı,Kalkınma Planı, bölgeye ilişkin analiz,strateji ve benzeri çalışmalar dikkatealınmakta, odak grup görüşmeleri, yüz yüzemülakat görüşmeleri gibi ön çalışmalargerçekleştirilmektedir. Ayrıca Ajansın öncekiyıllardaki destek programı çalışmalarınailişkin proje yürütme ve uygulama süreçleriüzerine ilgili birimler bir araya gelerekdeğerlendirme yapmakta ve yeni programlaroluşturulurken bu değerlendirmeler dikkatealınmaktadır. Her sene programlara yönelikamaç ve öncelik alanları belirlenerekprograma uygun bir bütçe planlamasıyapılmaktadır. Program değerlendirmekriterleri ise her Kalkınma Ajansı tarafındanKalkınma Ajansları Destek YönetimKılavuzunda belirtildiği şekilde kullanılmaktaolup yalnızca bazı programlarda Ajanstarafından gerekli görüldüğü üzerebelli nitelikteki projelere avantaj puanısağlanabilmektedir. Değerlendirmekriterlerinin beş ana başlığı şunlardır: MaliKapasite ve İşletme Kapasitesi, İlgililik,Yöntem, Sürdürülebilirlik, Bütçe ve MaliyetEtkinliği.Diğer yandan Kalkınma Ajansları sonüç yıldır Sonuç Odaklı Program sistemiçerçevesinde çalışmalar yürütmektedir.Her Kalkınma Ajansı üç yıl boyuncaçalışmalarının odak noktasını oluşturacakSonuç Odaklı Programlar belirlemekte vebu üç yıl süresince analiz, strateji, tanıtım,destek programları vb. tüm çalışmalarını dabu programlar çerçevesinde yürütmektedir.Ahiler Kalkınma Ajansı olarak 2020-2022yılları arasında yürütülmesi planlanan sonuçodaklı programlar şunlardır: KapadokyaBölgesinde Sürdürülebilir TurizminDesteklenmesi Sonuç Odaklı Programıve İmalat Sanayiinde Kurumsallaşmanınve Verimliliğin Artırılması Sonuç OdaklıProgramı. Ajansımız üç yıllık süreçteki tümdestek programlarını da bu programlarailişkin olarak tasarlamayı planlanmaktadır.Planlama ve strateji geliştirmeçalışmalarınız ile Bölge Planı’nınönemi ve fonksiyonu hakkındadeğerlendirmenizi rica edebilirmiyiz?Bölge planları Kalkınma Ajansları için temeldokümanlar olup Ajanslara bu planlarçerçevesinde birçok misyon yüklenmiştir.Kalkınma Ajansları bölge planlarınındeğerlendirilmekte ve iki değerlendirmeninpuanlarının ortalaması, sistem tarafındanproje puanı olarak belirlenmektedir.Değerlendirmede 65 ve üzerinde puan alanprojeler başarılı olarak kabul edilmekte veen yüksek puan alan projeden başlanarakAjans bütçesinin karşılayabileceği miktardaproje desteklenmektedir. Değerlendirmekomitesi aşaması öncesinde ise Ajansuzmanlarınca Genel Sekreterlik tarafındangerekli görülen projelere ilişkin ön izlemeziyaretleri gerçekleştirilmekte, bu ziyaretlere uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projeleridesteklemekle, bölge planına uygun olarakbölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgilikapasitesinin geliştirilmesine katkıdabulunmakla, bölge planı açısından önemligörülen projeleri izlemekle ve Ajanslaratahsis edilen iç ve dış kaynaklı fonlarıbölge planına uygun olarak kullanmakveya kullandırmakla yükümlüdür.Nitekim Ajansımız da 2014-2023Bölge Planında sürdürülebilir ekonomikbüyüme, korunan ve yaşatılan doğalkültürelmiras, artan yaşam kalitesi venitelikli hizmet sunma kapasitesiningeliştirilmesi eksenlerini merkezinealarak TR71 Düzey 2 Bölgesinin refah vekalkınmışlık seviyesini artırmaya yönelikçalışmalar yapmaktadır. Bu doğrultudaAjansımız bölgesel kalkınmanın da temelhedeflerinden olan dengeli ve istikrarlıbüyüme hedefiyle geliştirdiği planlama vestrateji geliştirme çalışmalarını, küreselgelişmeler ve eğilimler eşliğinde; bölgedeistikrarlı ve güçlü kurumsal yapılanma,rekabetçi ve verimli üretim-hizmet anlayışı,nitelikli insan gücü oluşturma, yaşanabilirşehir, sürdürülebilir çevre ve yönetişimkabiliyeti gibi önemli ayakların üzerinekonumlandırmaktadır.Ajansımız tarafından Sonuç OdaklıProgram adı altında 3 yıllık planlamaçerçevesi içerisinde ise yine BölgePlanı eksenleri etrafında programlarve projeler oluşturulmuştur. AhilerKalkınma Ajansına tahsis edilen fonlarda her yıl bu doğrultuda kullanılmaktave kullandırılmaktadır. Diğer yandanAjansımız bu eksenleri destekleyiciprojeleri doğrudan kendisi de uygulamaktave çarpan etkisi yüksek projeler ortayakoyabilmektedir.İnsan kaynakları ve insankaynaklarının geliştirilmesipolitikalarınızı açıklarmısınız? Ülkemizde insankaynakları ile ilgili çalışmalarhakkındaki düşüncelerinizi vedeğerlendirmelerinizi alabilirmiyiz? Hizmet içi eğitimlerin insankaynaklarının geliştirilmesinekatkılarını değerlendirir misiniz?Ahiler Kalkınma Ajansı, bölgeyi ulusalrekabet koşullarına hazır hale getirmekve stratejik hedeflerine ulaşabilmek için en önemli sermayesi olan insankaynağını planlamayı öncelikli amaçolarak benimsemiş olup, politikalarını budoğrultuda geliştirmektedir. Bilgi toplumuolarak adlandırılan bu dönemde, tümçalışanların yetkin bir seviyeye ulaştırılması,değişen ve gelişen koşullara uyumsağlaması için etkin bir insan kaynaklarıplanlaması yapılmaktadır. Bu politikalardoğrultusunda Ajansımızın iki temel stratejidokümanı bulunmaktadır. Bunlar; 2020Yılı İnsan Kaynakları Politikası ile 2018-2020 Yılı Kurumsallaşma Stratejik Planıdır.Bu stratejiler doğrultusunda Ajansımıztarafından; Ajans faaliyetlerinin etkinolarak yürütülebilmesine katkı sağlayacakdonanımda çalışanların işe alımı, eğitim vegeliştirme faaliyetleri aracılığıyla çalışanlarınbilgi, nitelik ve motivasyonunun artırılması,diğer taraftan ise insan kaynaklarısüreçlerinin modernleştirilmesi, kurum içiiletişim ve koordinasyonun iyileştirilmesi vetakım çalışması kültürünün güçlendirilmesive benzeri çalışmalar yürütülmektedir.Ajansımızda tüm personele kendiuzmanlık ve çalışma alanları göz önündebulundurularak, her yıl en az on gün eğitimsağlanmaktadır. Bunlarla beraber planlanmışbu eğitim programının dışında, uluslararasıorganizasyonların ve kurumların yıl içindegerçekleştirdikleri çalıştay, eğitim gibifaaliyetlerden personelimizin faydalanmasınaimkân sağlanmaktadır. Kurum içi eğitimlerinyanı sıra katılım sağlanan sempozyum,konferans, çalıştay vb. organizasyonlar,güncel çalışmalar ve gelişmelerin yakından takip edilerek bölgemizde uygulanabilecekolanların tespit edilmesi hususunda önemarz etmektedir.Ülkemizde “Personel Departmanları”nınyerlerini “İnsan Kaynakları”nabırakmasıyla, insan öğesinin kurumlar içinne kadar önemli olduğu ortaya konmuştur.Bu dönüşüm akademik alanda da yaşanmış,fakültelerde İnsan Kaynakları YönetimiBölümleri kurulmuş ve bu alan artık birçokfarklı öğrenim alanının müfredatına daeklenmiştir. Bu süreçte ise ilk aşamadayalnızca işe alım, işten çıkartma, maaşyönetimi gibi konuları temel alan insankaynakları yönetimi, gittikçe evrilerekçalışanların kapasitesini, verimliliğini,motivasyonlarını artırma, yetenek ve kariyeryönetimi ile kurum kültürü oluşturma gibibirçok farklı misyon kazanmıştır. Dolayısıylainsan kaynağının doğru biçimde yönetimikurum, kuruluş ve işletmelere başarı, bağlılıkve kurum sadakati sağlayabilirken, insankaynağının doğru biçimde yönetilemediğidurumlarda ise karşımıza motivasyonudüşük, yenilikçilikten uzak ve asgaridüzeyde çalışma gerçekleştiren kurum,kuruluş ve işletmeler çıkmaktadır. Budurumun temel nedenleri arasında iseorganizasyonlarda halen insan kaynaklarıyönetiminin gerekli değeri görmüyor olması,insan kaynakları yöneticisinin stratejikinsan kaynakları yöneticiliğinin gerektirdiğiiş yapma becerisine sahip olmaması veyainsan kaynakları yöneticisinin isteksizliğiyer alabilmektedir. Organizasyonlarıninsan kaynakları yönetimini bunlar vebenzeri değişkenlere bırakması yerinebu konuda süreli strateji dokümanlarıoluşturması ve takibini titiz biçimde yapmasıinsan kaynakları yönetimine istikrarkazandıracaktır. Nitekim Ajansımız tarafındanoluşturulan stratejiler hem katılımcı biçimdeoluşturularak dokümanın sahiplenilmesisağlanmakta, hem de stratejilere ilişkinoluşturulan izleme komitesi ile stratejininuygulanmasının takibi gerçekleştirilmektedir.Ekonomik kalkınmada ve sosyalgelişmede önemli ve etkin roloynayan mali destek programlarınızve sağladığınız destekler hakkındabilgi verir misiniz?Kalkınma Ajansları, sorumlu olduğu bölgeninkalkınma sürecinin hızlandırılması vebölge için kritik öneme sahip faaliyetlerinhayata geçirilmesi amacıyla, ilgili başvururehberlerinde belirlenen alanlardabölge aktörlerine mali ve teknik desteksağlamaktadır.Ajans olarak, kamu kurum ve kuruluşlarına,özel işletmelere, sivil toplum kuruluşlarına,üniversitelere, kamu kurumu niteliğindekimeslek kuruluşlarına, yerel yönetimlere,birliklere, kooperatiflere ve diğer gerçek vetüzel kişilere mali destek sağlayabilmekteyiz.Bölgenin kalkınmasına destek sağlamakamacıyla Ajansın sağlayabileceği malidestekler; doğrudan finansman desteği (projeteklif çağrısı yöntemi, fizibilite desteği vegüdümlü proje desteği), faiz desteği ve faizsizkredi desteğidir. Ajansımız bugüne kadar16 proje teklif çağrısı, 1 doğrudan faaliyetdesteği, 2 fizibilite desteği ve 2 güdümlüproje desteği olmak üzere 21 mali destekprogramı uygulamış, bu kapsamda 314projeyi desteklemiş ve bölgeye yaklaşık71 Milyon TL kaynak aktarmıştır.Mali desteklerin yanı sıra, bölgedekiyerel aktörlerin bölgesel kalkınmaaçısından önem arz eden, ancakkurumsal kapasite eksikliği nedeniylehazırlık ve uygulama aşamalarındasıkıntı ile karşılaşılan çalışmalarıkapsamında eğitim verme, program veproje hazırlanmasına katkı sağlama,geçici uzman personel görevlendirme,danışmanlık sağlama, lobi faaliyetleri veuluslararası ilişkiler kurma gibi konulardateknik destek mekanizması kullanarakAjansımız tarafından paydaşlara desteksağlanmaktadır