Rahmi Mert Özcan ‘Bir Dünya Müzik’ dergisindeki Nisan ayı yazısında çocukların müzikal gelişimlerini anlatarak bilinmeyenleri takipçileriyle paylaştı!
İnsanlar duygu ve düşüncelerini farklı yöntemlerle anlatabilirler. Bu yöntemlerden birisi de müziktir. Duygularımız için anlam ifade eden tüm sesler müzikten geçer. Her sese müzik diyemeyiz tabii ki! Düzenli bir titreşim ve yüksekliği olması şart. Aksi durum olursa ne olur sorusunun da karşılığı sanırım ‘gürültü’ olur. Somut ve soyut olarak pek çok anlam taşıyan müzik tüm evrende aynı etkileri yaratıyor. Kendi kültürümüzde veya başka kültürlerde kendimize uygun zevkler bulup onlarla iç içe yaşıyoruz. Her zaman bir hayat değneği gibi yanımızda ve ihtiyacımız oluyor müzik. İşte bu dizeleri bize böyle yazdırabiliyor. Farklı duygulara götürüyor bizleri ve yeni keşifler yapmamızı sağlıyor. Hayranlık duyabiliyoruz öte yandan hiç hoşumuza gitmeyecek bir hal de alabiliyor. Bir bütün ama tezatlara açık kocaman bir dünya. İşte bu ay, bu yazımda, bu büyük dünyanın bilinmeyen anekdotlarını ‘Çocuk ve Müzik’ başlığı altında toplayarak küçük maddeler halinde sizlere hem gerekli, bazen ilginç ve naçizane tavsiyeler eşliğinde detaylar sunarak aktaracağım. Eğlenerek, keyifle okuyacağınızı düşündüğüm bu yazımda sizler de bazı bilgiler karşısında şaşırıp kalırken, bazı detayları da ayakta alkışlayacaksınız. E o halde ‘Bunları biliyor muydunuz? Çocuk ve Müzik’ başlığı altında sizler için toplamış olduğum maddelere hızlıca giriş yapalım. Müzik Kutusu’nda içimizdeki o hiç bitmesin dediğimiz çocuk ruhuyla güzel bir yolculuğa çıkalım…
Madde 1: Müzikle ilişkimiz daha anne karnındayken başlıyor. Hamileliğin 24’üncü haftasından sonra dış ortamın seslerini işiten bebeğe klasik müzik dinletmenin onu sakinleştirdiği uzmanlarca ortaya konulmuş bir gerçektir.
Madde 2: Müzikle gelişen çocukların etraflarını daha net algıladıkları, dil, motor ve konsantrasyon gelişimine olumlu etkileri olduğu çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Toronto Üniversitesi’ndeki çalışmaya göre müzik çocuklarda IQ gelişimine de katkıda bulunuyor. Özellikle Mozart dinleyen bebeklerin IQ’sunun daha yüksek olduğuna dair birçok araştırma bulunuyor.
Madde 3: Çocukların müziğe ve ritme maruz kaldıklarında, zihinsel görüş, işitme, dokunma, ses taklidi ve hareket gibi birden fazla fonksiyonu aynı anda gelişiyor. Zengin müzikal ortam bir çocuk için sadece uyarıcı değil, aynı zamanda bilişsel yeteneklerini geliştiren bir faktördür. Aynı zamanda onların ilerleyen zamanda müzikal yeteneklere yatkın olmasını da sağlayacaktır. Bu sebepten dolayıdır ki erken yaşlarda müzikle haşır neşir olmayan yetişkinler bir enstrüman çalmayı öğrenirken daha çok zorlanırlar.
Madde 4: İnsanların çeşitli becerileri yeniden öğrenmesi ya da geliştirmesi gereken becerileri geliştirebilmesi için çeşitli müzik terapilerine başvurulur. Aynı zamanda duygusal amaçlar için de müzik terapileri fazlasıyla kullanılır.
Madde 5: ‘The Music Together’ felsefesi her çocuğun uyum içinde şarkı söyleme ve ritme uygun hareket etme yeteneğine sahip olduğunu savunur. Her insan müziği anlamak ve tepki vermek içgüdüsüyle doğar. İlk yaşlarından itibaren müzikle iç içe olan çocuklar, yetişkinlik dönemlerinde bu konuda daha yetenekli olmaya meyillidirler.
Madde 6: Küçük yaştaki çocukların vücutları ile müziğe oldukça başarılı şekilde eşlik etmesini görmek çok keyiflidir. Özellikle favori parçaları başladığında kendilerini dans etmek ve ritim tutmaktan alıkoyamazlar, hatta sözlere eşlik etmeleri de kaçınılmazdır. 🙂
Madde 7: Wolfgang Amadeus Mozart müzikle ilk olarak 3 yaşındayken, müzisyen olan babası 7 yaşındaki ablasını müzik çalıştırırken tanıştı. Oğlunun müziğe ilgisini gören baba, 4 yaşındayken ona kısa parçalar gösterdi, Mozart bunları hatasız olarak tekrar edebildi ve 5 yaşındayken ilk bestesini yaptı. Yazmayı henüz bilmediği için notaları onun yerine babası not etti ve 6 yaşında ilk halka açık konserini verdi. Yaşamı boyunca 600’e yakın eser besteleyerek klasik müziğin en etkili isimlerinden biri oldu.
Madde 8: 2008 senesinde 234 Finlandiya kökenli aile arasında yapılan bir araştırmaya göre, müzik yeteneği yaklaşık %50 oranında genlerden ileri geliyor. Bir başka deyişle, müziğe yetenekli çocuklardan yaklaşık %50’sinin ailesinde anne / baba ya da diğer akrabalar da müziğe yetenekli ya da meslek olarak müzisyenliği seçmiş. Elbette tek bir araştırma bu konuda kesin bir kanıya varmak için yeterli olmasa da, en azından bize bir bakış açısı veriyor. Eğer müzik yeteneğinin %50’si genlerden gelirse, geri kalan %50’sinin de eğitim ve çalışma ile ilintili olduğu söylenebilir.
Madde 9: Erkek çocukların hepsi ergenlik dönemine kadar sopranodur, ergenlik döneminde ise erkeklerin sesi bir oktav (8 ses), kızlarınki ise 3-4 ses kalınlaşır.
Madde 10: Tüm satış kayıtlarına göre, çocuklar arasında, armonika dünyanın en çok satan çalgısıdır. Armonika ya da mızıka olarak da dillendirdiğimiz, üflemeli bir çalgıdır. Nefes ve dil ile çalınan delikli bir çalgı olan armonika Blues, Country ve Western gibi müzik dallarında oldukça yaygındır.
Müzik anne karnından itibaren çocuk gelişiminde çok önemli bir rol oynasa da çocukların yaşına uygun dinleyebilecekleri eserler veya okuyabilecekleri kitaplar bulmak sanırım biraz zor ve aileler de bu konuda biraz dertli ancak çocuklar için hazırlanmış, yaşlarına uygun pek çok güzel alternatiflere sahibiz aslında. İşte sizler için derlediğim bir kaç eser ve kitap… 🙂
1 – Sihirli Mozart Yazar: Göknil GENÇ
‘Sihirli Mozart’ isimli kitapta Göknil GENÇ, Mozart’ı bir masal kahramanı yapıyor, çocuk okurlarını Mozart’ın büyüdüğü eve, o evdeki müzikli toplantılara, babası ve kız kardeşiyle Avrupa’da yaptığı yolculuklara, saraylardaki konserlere, mektuplara götürüyor. Sihirli Mozart’ı okurken oğul-baba ilişkileri üzerinde düşünmek, karakterlerin yaşadıkları çelişkileri değerlendirmek, çekişmeleri anlamaya çalışmak kitapta anlatılanları daha gerçekçi ve özel kılıyor. Sihirli Mozart alışılmışın dışında Mozart’ın doğumundan ölümüne yaşam öyküsünü anlatmayıp bestecinin çocukluğu ve gençliği üzerinde kalıyor…
2 – Beethoven Çorbayı Neden Fırlattı? Yazan: Steven ISSERLIS
Her şeyden önce çok güler yüzlü bir kitaptır. Esprili bir dil kullanılarak yazılmış bu kitapta eminim pek çok satırı kahkaha atarak ya da gülümseyerek okuyacaksınız. ISSERLIS’in tarzının çocuklara sevimli geleceğinden hiç kuşku yok.
3 – Müzik Satan Çocuklar Yazar : Yalvaç URAL
URAL, bu kitabında para kazanmak için keman çalan Sali’nin öyküsünü şiirsel bir dille bizlere anlatıyor. Yayımlanmış olan bu kitabıyla 1979 yılında Uluslararası Çocuk Kitapları Fuarı’nda Şiir Birincilik Ödülü aldı. Daha sonra, kitap birçok dünya diline çevrildi ve Makedonya’da yardımcı ders kitabı olarak okutuldu.
Olmazsa olmazımız müzik ve tabi ki yine olmazsa olmazımız böyle güzel bayramlarımız.
İyi ki varlar… İyi ki hep çocuğuz…
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız Kutlu Olsun!
Rahmi Mert Özcan – Bir Dünya Müzik 2018 Nisan Sayısı Yazısı