Boşanma davasında deliller hususuna değinmeden boşanma davası kavramına bakmak gerekmektedir. Boşanma sebepleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ’nda tahdidi düzenlenmiştir. Davacı, işbu kanunda düzenlenen boşanma sebeplerine dayanarak boşanma davası açmalı ve ileri sürdüğü boşanma sebeplerini ispatlamalıdır. Aksi takdirde, davanın reddine karar verilir. İleri sürülen iddialar, hukuka uygun deliller ile ispatlanmalıdır; zira, hukuka aykırı deliller, hükme esas alınamaz. Öte yandan, hukuka aykırı delil kullanılması halinde, savcılık tarafından soruşturma başlatılabilir.
Boşanma sebepleri ile birlikte nafaka, ziynet eşyası, tazminat ve velayet talebinde bulunuluyorsa, bu taleplerin de mahkeme huzurunda ispatlanması gerekir. Davalı, davacının iddialarına karşı delil sunmak suretiyle davacının iddialarının asılsız ve mesnetsiz olduğunu ispat etme hakkına sahiptir. Boşanma davasında deliller ve ispat son derece teknik konulardır. Yapılacak hatalı veya ihmali bir işlem, telafisi güç veya imkansız hukuki kayıpların yaşanmasına zemin hazırlayabilir. Bu itibarla, boşanma avukatı aracılığıyla yardımı almak, en doğru ve isabetli yaklaşım olacaktır.
Davacı, iddia ettiği boşanma sebebini kanıtlamakla yükümlüdür, aksi takdirde iddialarını ispatlayamazsa davanın reddine karar verilir. Bu bakımdan boşanma davasında deliller oldukça önemlidir. Hukuka uygun olmak kaydıyla, boşanma davasında kullanılabilecek çok sayıda delil mevcuttur. Boşanma davasında delil olarak kullanılabilecek başlıca argümanlar aşağıda sunulmuştur. Ancak unutulmamalıdır ki bu sayılanlar örnek niteliğinde olup somut olayın özelliklerine göre farkı delillerin kullanılması da mümkündür;
Boşanma davasında, hukuka aykırı delil statüsünde olan hiçbir bilgi veya belge kullanılamaz. Delillerin nasıl ve hangi yollarla elde edildiği oldukça mühimdir. Söz gelimi; eşinin görüntülerini gizlice kayıt altına alan kişi, kaydın hukuka aykırı olması nedeniyle görüntüleri delil olarak kullanmaz, bu şekilde bir delilin mahkeme huzuruna sunulması durumunda mahkemece dikkate alınmaz. Aile Mahkemelerine ibraz edilecek delillerin özel hayatın mahremiyetini ihlal etmemesi, onur ve haysiyeti zedelememesi gerekir. Aksi takdirde, hukuka aykırı delil kullanan kişi hakkında savcılık soruşturması başlatılabilir.
Boşanma davalarında kullanmak adına delil bulmak için sıkça başvurulan bir başka yöntem, dedektif tutmaktır. Dedektiften yararlanarak delil toplatmak hukuki değildir. Bilhassa aldatma (zina) şüphesi içerisindeki eşler tarafından başvurulan dedektiflik faaliyeti ile, aldattığı düşünülen eşin gizlice fotoğrafları çekilmekte, video kayıt altına alınmaktadır. Ancak, bu faaliyet, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun unsurlarını içerdiği için hukuka aykırı delil toplatan eş adına büyük hukuki sorunlar yaşanabilir. Yine eşin rızası olmadan telefonundan mesajlaşma kayıtlarının gizlice veya korsan programlarla alınması durumunda da aynı durum geçerli olur ve söz konusu mesajlaşma kayıtları mahkemede delil olarak kullanılamaz.
Boşanma davasında davacının dilekçesi davalıya tebliğ edildiğinde, davalı kendisine tebliğ edilen dilekçeye cevap dilekçesi verir. Davacı, davalının cevap dilekçesine karşı cevaba cevap dilekçesi verir. En nihayetinde ise, davacının cevaba cevap dilekçesine karşı davalı tarafından ikinci cevap dilekçesi verilir. Tüm bu süreç, dilekçeler teatisi olarak adlandırılır. Dilekçeler teatisinin tamamlanmasının ardından duruşma günü tayin edilir. Ön inceleme duruşması adı verilen ilk duruşma davetiyesinin taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde tarafların dilekçelerinde belirttikleri ancak henüz mahkeme huzuruna sunmadıkları delilleri mahkemeye sunması gerekmektedir.
Taraflar, kendilerine tanınan iki haftalık kesin süre içinde delillerini bildirmezse, mahkemece söz konusu delile dayanmaktan vazgeçtiği kabul edilir. Davacı, boşanma davasını açarken dava dilekçesinin ekinde ya da ön inceleme duruşma davetiyesinin tebliğinden önce tanık ya da delil bildirebilir. Aile Mahkemesi, tarafların ibraz ettiği delillerin nasıl elde edildiğine dikkat eder. Hukuka aykırılık teşkil eden deliller, hükme esas teşkil etmeyeceği için delillere ilişkin boşanma avukatı yardımı almak en doğru yaklaşım olacaktır.
Boşanma davasında tanık beyanı ispat noktasında oldukça önemli yer tutar. Boşanma davasında deliller kısmında en sık başvurulan argümanlardan birisi olan tanık delili kesin delil olmamakla birlikte, güçlü delil statüsündedir. Tanık bizzat görgü tanığı olmalıdır; zira anlatıma dayalı beyanda bulunmak hükme esas teşkil etmeyecektir. Şayet tanık boşanma davasının görüldüğü mahkemenin bulunduğu şehirde değilse, bulunduğu ildeki mahkemede dinlenebilir. Tanık mutlaka mahkeme huzurunda bizzat dinlenmelidir, yazılı beyanda bulunamaz. Tanıklık müessesinde bazı kişilerin tanıklıktan çekinme hakkı bulunmaktadır. Tanıklıktan çekilme hakkını haiz kişiler şunlardır:
Aile Hukuku ile alakalı diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için Bilgiç Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.
(Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)
0553 351 62 23
Avukat Ezgi Merve SAPMAZ
BİLGİÇ HUKUK BÜROSU
Bu metinden kısmen alıntı yapılması yahut metnin farklı bir mecrada paylaşılması durumunda alıntı yapılan yahut paylaşılan yazıya aşağıdaki ibareler eklenmelidir.
”Yukarıdaki makalenin tüm hakları Avukat Ezgi Merve SAPMAZ’e aittir ve makale, yazarı tarafından Bilgiç Hukuk Bürosu (www.bilgichukuk.com) sayfasında yayınlanmıştır.”
Ses kayıtlarının boşanma davasında delil olarak kullanılabilmesi için hukuka ve usule uygun olarak ses kaydı alınmış olmalıdır. Aksi halde hukuka aykırı delil olarak hem yargılamada kullanılamaz hem de cezai sorumluluk gerektirebilir.
Kişinin, kamuya açık olmayan alanlarda gizlice fotoğraf veya videosunun kayıt altına alınması, Türk Ceza Kanunu madde 134 uyarınca özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur.
Telefon görüşmelerinin hangi numaralar ile ne sıklıkla yapıldığının tarihi ile birlikte belgelenmesi ilgili GSM operatöründen gelecek cevabi yazılarla mümkündür; ancak, konuşma ya da mesaj içeriklerinin talebi mümkün değildir.