Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat boşanmada eşlerin merak ettiği ve konuya ilişkin kanunda ayrıntılı sınırları çizilmiştir.
Boşanma sonrası istenecek maddi tazminatın hukuki dayanağı Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen:
“Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.” hükmüdür. Bu hükümden anlaşıldığı üzere, bir taraf boşanma dolayısıylauğramış olduğu zararı maddi tazminat yolu ile tazmin yoluna gidebilecektir.
İlgili kanun hükmünden anlaşıldığı üzere maddi tazminat talep edebilmenin şartları şu şekilde açıklanabilir:
Tazminat taleplerinin amacı adından da anlaşılacağı üzere uğranılan zararın yahut zedelenen menfaatin tazmin edilmesi yani zararın karşılanmasıdır. Miktar olarak kanunda “uygun bir maddi tazminat” tabiri kullanılmıştır. Bu uygun miktara ise uğranılan zarar doğrultusunda mahkeme hükmedecektir. Hakim, tazminat yükümlüsü tarafın sosyal ve ekonomik durumunu ve hakkaniyet ilkelerini de göz önünde bulundurarak ödenecek miktara karar verir.
Boşanma sonrası istenecek manevi tazminatın hukuki dayanağı Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen:
“Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.” hükmüdür. Bu hükümden anlaşıldığı üzere, bir taraf, boşanma sonucunda, kişilik hakkının saldırıya uğramış olmasıyla uğramış olduğu zarar dolayısıyla manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilecektir.
İlgili kanun hükmünden anlaşıldığı üzere manevi tazminat talep edebilmenin şartları şu şekilde açıklanabilir:
Türk Medeni Kanunu’nda boşanma dolayısıyla kusurlu taraftan manevi tazminat talep edebilmenin şartları yukarıda açıkladığımız üzere boşanmaya sebep olan olaylar dolayısıyla kişilik haklarının saldırıya uğramasıdır. Kişilik hakkının zarara uğraması ise evliliği boşanmaya götüren süreçte kusurlu tarafın, diğer tarafın manevi acı ve elem duymasına sebep olacak söz ve davranışları ile olmaktadır.
Tazminat taleplerinin amacı adından da anlaşılacağı üzere uğranılan zararın yahut zedelenen menfaatin tazmin edilmesi yani zararın karşılanmasıdır. Söz konusu tazminat manevi tazminat ise uğranılan zarar soyut kalmakta ve bu soyut zararın bir miktar para karşılığında tazmin edilmesi mümkün gözükmemektedir. Ancak kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın mağdur olmaması açısından kanun koyucu, manevi tazminat olarak bir miktar para ödenmesine hükmedilmesini uygun görmüştür. Manevi tazminatın miktarına gelince, miktar olarak kanunda “manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.” tabiri kullanılmıştır. Bu uygun miktara ise uğranılan manevi zarar doğrultusunda mahkeme hükmedecektir. Hakim, tazminat yükümlüsü tarafın sosyal ve ekonomik durumunu ve hakkaniyet ilkelerini de göz önünde bulundurarak ödenecek miktara karar verir.
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz maddi veya manevi tazminat talep etme şartlarının mevcut olması halinde, zarara uğramış taraf kusurlu taraftan tazminat talep etme hakkına sahip olmaktadır. tazminat talepleri, boşanma dilekçesi içerisinde beyan edilebileceği gibi tazminatların, dava süreci içerisinde yahut kanunda belirtilen 1 yıllık süre dolayısıyla, boşanmaya hükmedildikten sonraki bir yıl içerisinde talep edilmesi mümkündür.
Mahkemece bir tazminata hükmedilmişse tazminat borçlusu bu tazminatı ödemekle yükümlü olacaktır. Ödememesi durumunda ödenmeyen borcun tahsili yoluna gidilecektir.
Tazminat talepleri, boşanma dilekçesi içerisinde beyan edilebileceği gibi tazminatların, dava süreci içerisinde yahut kanunda belirtilen 1 yıllık süre dolayısıyla, boşanmaya hükmedildikten sonraki bir yıl içerisinde talep edilmesi mümkündür.
Boşanma sonucunda talep edilen maddi ve manevi tazminatlar, genellikle boşanma dilekçesiyle yahut boşanma davası sürecinde talep edildiğinden görevli mahkeme, boşanmada yetkili olan Aile Mahkemesi olmaktadır.
Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleri, Aile Mahkemeleri olmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise eşlerin evliliklerinin son 6 ayında ikamet ettikleri yer mahkemesidir.