Buerger Hastalığında parmaklarda kangren gelişimi
Buerger hastalığı bazen “buerger sendromu” olarak da anılmaktadır. Buerger hastalığının tıbbi adı “Tromboanjitis Obliterans” (TAO) olup ve halk arasında da budama hastalığı olarak bilinir. Hastalık sigara içen erkekleri tutan bir atardamar problemidir. Buerger hastalığı atardamarların yapısını bozarak damar tıkanıklığı oluşturur. Meydana gelen atardamar tıkanıklığına bağlı zaman içerisinde, parmaklar, el ve ayaklarda ciddi beslenme sorunları baş gösterir. Buerger sendromu erken safhalarda sadece ağrılar varken ilerleyen dönemde, renk değişiklikleri, önce küçük daha sonra büyük yaralar ve en sonunda geniş doku nekrozuyla karakterize kangren gelişerek uzuv kesilmelerine (amputasyon) sebep olabilmektedir.
Buerger hastalığında temel olay tütün ve tütün ürünleridir. Bugüne kadar aktif veya pasif tütün ürünlerine maruz kalmayan bireylerde buerger hastalığı tanımlanmamıştır. Buerger hastalığı geri dönüşümsüz hasarlar bıraktığından erken tanı çok önemlidir ve burger hastalığının tedavisi tütün ürünlerinden tamamen uzaklaşmaktan geçer. Buerger hastalığını durdurabilmek için sigara ve diğer tütün ürünlerini bırakmak yetmez sigara kullanılan ortamlardan da uzaklaşmak gerekir.
Buerger Hastalığında parmaklarda kangren gelişimi
Buerger hastalığı (Tromboanjitis obliterans) başlangıcı genelde 24-45 yaşları arasındadır. Buerger hastalığı genellikle ekstremitelerde küçük ve orta çaplı atardamarları tutarak uzuv kaybına giden ilerleyici bir hastalıktır. Buerger hastalığı hemen daima erkeklerde görülmekle birlikte sigara içiciliğinin yaygınlaşmasıyla nadiren kadınlarda da görülmeye başlamıştır. Bu hastalık özellikle kol ve bacaklarda arterlerin (atardamar) uç dallarını daha çok tuttuğundan dolayı önce parmak kayıpları daha sonra el ve ayak kayıplarıyla karakterizedir. Parmak, el ve ayaklardaki ampütasyonlar nedeni ile buerger sendromu halk arasında “budama hastalığı” olarak bilinir. Bu hastalık yaklaşık %85 bacakları, %10 kolları ve %5 hem kol hem bacakları birlikte tutar. Damar duvarını tutan yangısal süreç damarın en iç katmanı olan endotelyal katmanda bozulma, bu bölgeye pıhtı oturması, arkasında fibrozis ve damarın ip gibi incelip tamamen tıkanmasıyla karakterizedir. Buerger hastalığı (tromboanjitis obliterans) yaşa bağlı ateroskleroz dediğimiz damar sertliğinden farklı olarak genç yaşlarda görülür ve damar duvarında aterom plakları (kireçlenmeler) içermez. Bunun yerine damar içerisinde pıhtı oluşturan süreçler vardır. Bu hastalarda Derin Ven Trombozu (toplardamar içerisinde pıhtı oluşumuna bağlı tıkanıklık) görülme sıklığı da fazladır.
Buerger hastaları büyük çoğunlukla 24-45 yaş arası erkeklerdir. Bu hastalık damar tıkanıklıklarına bağlı beslenme bozukluğu nedeniyle oluştuğundan, genellikle tırnak kesme sırasında oluşan küçük yaraların iyileşmemesiyle kendini gösterir. Buerger hastalığına bağlı ağrılar tipik olarak ağrı kesicilere cevap vermez.
Buerger Hastalığı tütün ürünlerinin sebep olduğu bir hastalıktır. Sigara kullanmayan veya pasif içiciliğe maruz kalmayan kişilerde görülmez. Buerger hastalığı tanısı konabilmesi için sigara veya tütün ürünleri kullanımı şarttır.
Tanıda dikkat edilmesi gereken noktalarda biri de 24-45 yaşları arasında erkekleri tutmasıdır. (Nadiren daha erken veya ileri yaş erkeklerle, ender olarak kadın hasta tutulumu olabilir).
Fizik muayenede ciltte solukluk, soğukluk ve el-ayak bölgelerinde nabız alınamaması önemli bulgulardır.
Buerger hastalığında tanı için ilk olarak renkli doppler ultrasonografi tetkiki yapılabilir ve burada büyük damarlarda damar sertliği bulgularının olmaması, büyük damarların normal olup el-ayak bölgelerinde küçük damarların problemli olması çok önemlidir. BT anjiyografi veya kateter anjiyografi ile tanı rahatlıkla konabilir.
buerger hastalığı damar görüntüsü
Burger hastalığında tedavi sigaranın bırakılmasıyla başlanmalıdır. Sadece sigarayı bırakmakla hastalığın ilerleyişi durdurulabilir. Buna karşın sigara bırakılmadığında bütün tedaviler anlamsız olur ve kaçınılmaz olarak uzuv kayıpları oluşmaya başlar.
Tedavide prostaglandin ismi verilen ve damar kası üzerinde etki ederek damarın kasılmasını engelleyen bir tür hormon tedavisi önemli etkinlik göstermektedir. Bu tedavi yaklaşık 1 ay kadar sürdürülmelidir. Bunun dışında birtakım damar gevşetici ilaçlar tedaviye yardımcı olabilirler. Buerger hastalığında cerrahinin yeri neredeyse yoktur. Genellikle diz altı ve ayak bileği bölgesinde etki gösterdiğinden maalesef bu bölgelere by-pass cerrahisi yapılamamaktadır.
Buerger hastalığında erken safhada tanı konabilirse; damarda hasarlanma ile birlikte kas tabakasında aşırı kasılma ve damarın büzüşüp daralması etkin olduğundan bu süreci kırmak için bu damarlarının sinirlerini yok etmeye yönelik sempatektomi operasyonları veya invaziv işlemleri uygulanabilir. Bu sinirler karın arka duvarı omurganın önüne yerleşmişlerdir. Bu sinir kökleri yok edildiğinde birçok hastada önemli düzelmeler oluşmaktadır.
Buerger hastalarında anjiyografik yöntemler kullanılabilir. Anjiyografi özellikle akut tıkanıklıklardan sonra, tıkanan bölgeyi açarak neovaskülarizasyon dediğimiz yeni kılcal damar oluşumunu başlatması ve uzuv kayıplarının önlenmesi için önemlidir.
Buerger hastalığı tedavi öncesi ve tedavi sonrası fark.
Buerger hastalığı (tromboanjitis obliterans) erken tanı konup sigara kesildiği taktirde son derece mükemmel sonuç ortaya çıkmaktadır. Tanının gecikmesi ve sigara kullanımının devam etmesi durumunda buerger hastalığında uzuv kayıpları kaçınılmazdır.