Çarpık diş sorunu ülkemizde ve dünya genelinde sık yaşanan problemlerden biridir. Bebeklik döneminde süt dişleri çıkar ve bir süre sonrasında bu dişler dökülür. Sonrasında ise yaşam boyu kullanılacak olan kalıcı dişler çıkar. Bu kalıcı dişler her bireyde muntazam bir dizilim göstermeyebilir. Bazı kişilerde dişler yamuk şekilde çıkar ve bu durumda dişlerde çarpıklık olarak tanımlanır. Çarpık dişlerin pek çok sorunu beraberinde getirebileceğinden söz edebiliriz. Kişinin gülümsemesini gizlemesi, konuşurken ağzını kapatması gibi davranışlara neden olabiliyor. Bu durum da bir süre sonrasında özgüven problemlerine yol açıyor. Özellikle çocukluk döneminde sosyal hayata katılmama gibi davranışların kısa zamanda özgüven eksikliğine de neden olduğunu belirtmeliyiz.
Dişlerin çarpık şekilde çıkmasının pek çok farklı nedeni bulunuyor. Bu durumu sadece tek bir nedene bağlamak doğru olmaz. Genetik faktörler bile tek başına yamuk diş sorununun nedeni olabiliyor. Kimi zaman da çeşitli ağız alışkanlıklarına bağlı olarak bu sorun yaşanıyor. Elbette yamuk diş sorunu başarılı bir tedavi ile ortadan kaldırılabilir. Üstelik bu tedaviden mutlaka çocukluk döneminde faydalanmış olmak gerekmez. Çocuklukta tedavi edilemeyen çarpık dişlerin yetişkinlik döneminde rahatlıkla tedavi edilebildiğini belirtmeliyiz. Bu konuyu daha sonra ele alacağız ve öncesinde çarpık diş nedenlerine göz atmakta fayda var.
Yazı İçeriği
Dişlerdeki Çarpıklıklar Neden Olur?
Genel olarak bakıldığında dişlerde neden çarpıklık olur sorusunun yanıtına dair şu bilgileri aktarabiliriz:
Beslenme Şekli Ya Da Düzeni
Günümüzde besinlerin büyük bölümünün yumuşak bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Bu gıdaların tüketimi sırasında çok fazla çiğneme eylemi yapmak gerekmez. Çiğnemenin daha az olması ise zamanla çenenin tam olarak gelişmesini önleyebiliyor. Çene olması gerekenden daha küçük kalıyor ve bu da çarpık diş problemini beraberinde getirebiliyor. Çünkü süt dişlerin dökülmesinin ardından kalıcı dişler çıkmak için kendine yeterli bir alana bulamıyor. Çenenin olması gerekenden küçük olması, dişlerin de çarpık bir şekilde çıkmasının nedenidir. Dişler çıkarken diğer dişleri sıkıştırabilir ve bu da diş diziliminin düzgün olmasının önündeki bir engeldir.
Eski dönemlerde gıdalar daha sert bir yapıdaydı ve yumuşak gıda sayısı daha azdı. Gıda sektöründe gıdaların daha yumuşak hale getirilerek kullanıma sunulmasının ardından çarpık dişlerin de daha fazla yaygınlaştığını söyleyebiliriz. Dişlerin nasıl bir yapıya sahip olacağı, genetik unsurlara bağlı olarak değişebiliyor. Yani genetik faktörler, diş boyları üzerinde de belirleyici oluyor. Ancak beslenme şekli ve tüketilen gıdalar, çene yapısını etkileyebilen unsurlardır.
Genetik olarak çarpık dişler kişiye aktarılmamış olsa bile yukarıda söz ettiğimiz tüketim davranışları ve beslenme şekli, çenenin küçük kalmasına yol açabiliyor. Bu durum erken dönemde tespit edilirse çene genişletme ya da diğer dişleri sıkıştıran dişlerin çekilmesi gibi çeşitli yöntemler devreye girebilir.
Yetersiz Beslenme
Ağız ve diş bakımını ihmal edenler kadar sağlıklı gıdalara ulaşamayanların da çarpık diş problemini yaşama olasılığı daha fazladır. Özellikle çocukluk döneminde çok yönlü ve sağlıklı beslenme, diş yapısında da önemlidir. Çocukluğunda yetersiz beslenen kişilerde bu sorunun daha yoğun yaşandığı biliniyor. Diş kontrollerine düzenli olarak gidilemiyor olması da yamuk diş sorununa erken dönemde müdahale edilmesini önleyebiliyor. Sonuç olarak yetersiz beslenme, tek yönlü beslenme ve sağlıklı gıdalara ulaşamama da dişlerdeki çarpıklığın nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
Çarpık Diş Oluşumuna Neden Olan Diğer Etkenler
Genetik unsurlar çarpık diş probleminin nedenlerinden biridir. Kişinin genetik olarak alt ya da üst çenesinin daha küçük olması durumunda söz konusu sorunun yaşanma ihtimalini güçlendiriyor. Aynı zamanda genetik unsurlar ağızda eksik ya da fazla diş olması gibi bir tablo da doğurabiliyor. Yani genetik unsurlara bağlı olarak yaşanan sorunlar sadece diş dizilimi ile ilgili olmayabilir.
Kişinin çocukluk döneminde yüz, çene ya da ağız bölgesine sert bir darbe alması nedenler arasında bulunuyor. Darbeler, özelikle de çocukluk döneminde çene ve yüz kemikleriyle ilgili sorunlar yaşanmasına yol açabiliyor. Dişlerde de çatlak ya da kırıklar meydana gelebiliyor. Haliyle sağlıklı bir şekilde dişlerin çıkması da pek mümkün olamıyor. Kalem ısırma, gözlük sapı ısırma, tırnak yeme ya da çocukluk döneminde parmak emme gibi alışkanlıkların da nedenler arasında yer aldığını belirtmeliyiz.
Çarpık Diş Tedavisi Nasıl Olur?
Hastalarda çarpık diş durumu tespit edildiğinde en uygun tedavi seçeneği değerlendirilir. Tedavi seçeneklerinin başında gelen ise ortodonti oluyor. Diş teli kullanımı ile dişlerdeki dizilim sorunlarının giderilmesi mümkün olabiliyor ve aynı zamanda çapraşık görünüm ortadan kaldırılabiliyor. Ancak bu tedaviden çok kısa bir sürede sonuç beklememek gerekir. Diş teli ile uygulanan tedavinin başarılı olması için sabırlı olunmalıdır. Ortodonti tedavilerine ilave olarak dişlerdeki çapraşıklık durumuna a bakılarak çene genişletme ameliyatı gibi seçenekler de değerlendirilebilir. Her hastada mutlaka bu ameliyatın yapılması gerekmez. Sadece gerekli olduğu durumlarda cerrahi müdahaleden faydalanılır. Pekiştirme apareyi kullanımı gibi daha farklı tedavi seçeneklerinin de olduğunu belirtelim. Diş hekiminiz tarafından en uygun tedavi metodu belirlenir ve uygulama aşamasına geçilir.
Yetişkinlik Döneminde Çarpık Diş Neden Olur?
Halk arasında çarpık diş probleminin çocukluk dönemine özgü olduğu düşünülüyor. Oysa yetişkinlik döneminde de bu sorun yaşanabiliyor. Nedenleri arasında en fazla ön plana çıkan genetik faktörlerdir. Genetik unsurlardan kaynaklı olarak yetişkinlik döneminde dişlerin dizilimiyle ilgili sorunlar ortaya çıkabiliyor. Bir diğer neden de tek yönlü ya da sağlıksız beslenmedir. Diş sağlığı ve dişlerin dizilimi ile beslenme arasında yakın bir ilişki olduğu biliniyor.
Yaralanmalar da bir diğer neden olarak karşımıza çıkıyor çünkü yaralanma sırasında çene kemiğinin zarar görmesi olasıdır. Çene kemiğindeki problemler de dişlerin dizilimine olumsuz bir yansıma yapabiliyor. Sürekli olarak ağızdan solunum yapmaya bağlı olarak yetişkinlik döneminde bu sorun doğabilir. Çene ve yüz hastalıklarından bazılarının da bu problemi beraberinde getirebildiğini belirtelim. Sonuç olarak yetişkinler de diş dizilimiyle ilgili sorun yaşayabiliyor ancak ortodontik tedaviler yetişkinlerde de başarılı neticeler elde etmeyi sağlayabiliyor.
İlginizi çekebilir –> Telsiz diş tedavisi
Çarpık Dişler Kaç Ayda Düzelir?
Kişide çarpık diş sorununun düzelme süresine dair net bir zamandan söz edilemez. Her bireyde tedavi süresi aynı olmuyor ve bu nedenle bir tahminde bulunmak bile yanıltıcı olabilir. Diş teli ile gerçekleştirilen tedavilerin süresi 6 aydan başlar ve kişiden kişiye değişmekle birlikte 30 aya kadar uzayabilir. Dişlerdeki çarpıklık seviyesi, tedavi süresinde de belirleyici olabiliyor. Hafif bir çarpıklığın olması durumunda daha kısa zamanda sonuç alınabilirken çarpıklığın fazla olması halinde tedavi süresi de uzayacaktır. Tedavi süresinin bu kadar merak edilmesinin nedenlerinden biri estetik kaygılardır. Oysa şeffaf diş teli gibi çok sayıda farklı diş teli seçeneği bulunuyor. Estetik kaygıları azaltmak amacıyla diş teli seçenekleri hakkında diş hekiminizden detaylı bilgi alabilirsiniz.
Göz atın –> Ortodonti tedavisi
Çarpık Dişler Telsiz Düzelir Mi?
Hastalar eğer çarpık diş problemi nedeniyle diş teli kullanmak istemiyorsa diş kaplama yönteminden faydalanabilir. Diş kaplama, dişlerdeki çarpıklığı düzelten bir işlem değildir. Bu görünümü kapatan bir uygulamadır. Gayet doğal bir diş görünümü elde etmeyi sağlayan diş kaplama seçenekleri değerlendirilebilir. Yamuk diş hakkında sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Braket