Çekişmeli Boşanma davası bir boşanma türü olup, dava süreci anlaşmalı boşanmalardan farklı ilerlemektedir. Şekil ve usul yönünden boşanma davaları anlaşmalı olabileceği gibi çekişmeli olarak da açılabilmektedir. Çekişmeli boşanma davası adından da anlaşılacağı üzere tarafların boşanma sürecinde uzlaşma sağlayamadığı durumlarda açılmaktadır. Eşler bu süreçte boşanma konusunda uzlaşamayabileceği gibi boşanmanın sonuçları üzerinde de uzlaşamayabilirler. Çekişmeli boşanmalar anlaşmalı boşanma davaları ile kıyaslandığında daha uzun sürer ve daha karmaşık bir süreci ifade eder.
Boşanma talebiyle dava açacak olan kişiler için, boşanmayı gerçekleştirmenin iki yolu vardır. Birincisi eşlerin boşanma ve tüm diğer hususlarda uzlaşma içerisinde olarak anlaşmalı boşanmalarıdır. Diğer yol ise açılacak olan tek taraflı boşanma davası olacaktır. Çekişmeli olarak yürütülecek boşanma süreçlerinde dava, Aile Mahkemesinde görülür. Boşanmalarda görevli mahkemeler Aile mahkemeleri olup, aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesinde dava açılabilmektedir. Yetkili aile mahkemesi ise, eşlerin son altı ayda birlikte ikamet ettikleri yer mahkemesidir. Yani dava eşlerin birlikte ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesinde açılmalıdır. Örneğin Bakırköy’de ikamet eden bir çift için davanın açılacağı yer Bakırköy Adliyesi Aile Mahkemeleri olacaktır.
Bu noktada hukuki manada doğru hazırlanmış bir boşanma dilekçesi ile birlikte yetkili yer mahkemesine başvuru yapılmalıdır. Çekişmeli boşanmalarda davanın nasıl açılacağı önemli bir husus olmakla birlikte davanın nasıl yürütüleceği daha önemli bir konudur. Zira boşanma ağır sonuçları da beraberinde getirebilmektedir. Boşanmalarda eşler sadece birlikte yaşama durumlarını ayırmazlar. Aynı zamanda müşterek çocuğun velayeti, mal paylaşımının yapılması, nafaka ve tazminat ödenmesi gibi sonuçlar da ortaya çıkar. O yüzden boşanma sürecinin doğru yürütülmesi maddi ve manevi hakların korunabilmesi adına elzemdir.
Çekişmeli boşanmalarda dava süreleri anlaşmalı boşanmalar ile kıyaslandığında daha uzun ve daha karmaşıktır. Öyle ki hukuki manada doğru yürütülen bir çekişmeli boşanma davası ortalama 4 – 6 celse arasında sonlandırılabilmektedir . Bu da mahkemelerin iş yoğunluğuna göre en az 1 yıl sürer. Bu sürecin doğru şekilde yürütülememesi durumunda ise davalar yıllarca sürebileceği gibi dava sonunda boşanmanın reddi gibi bir sonuç da çıkabilmektedir. Boşanma davalarının maddi ve manevi sonuçları da göz önüne alınırsa bu süreçte uzman bir boşanma avukatı ile davanın yürütülmesi taraflara mutlak fayda sağlar.
Medeni kanun taraflara boşanma davası açma hakkı tanımıştır. Fakat kanun boşanma davasında öne sürülen sebebin ispat edilemediği durumlarda davanın reddedileceğine hükmeder. Boşanma davası reddedilen kişi bu hukuki gerekçe ile tekrar boşanma davası açabilmek için davanın reddinden sonra 3 yıl beklemek zorundadır . Örneğin aldatma nedeniyle boşanma davası açan kişinin davası reddedildiğinde tekrar aldatma nedeniyle boşanma davası açabilmesi için 3 yıl geçmesi gerekir.
Evliliğin çekişmeli olarak sonlandırılması süreçlerinde taraflar farklı delillerle davadaki haklılıklarını kanıtlamak zorundadırlar. Boşanma davası açarken öne sürülecek boşanma sebepleri kadar bu sebeplerin ispatı da önemli bir aşamadır. Öne sürülecek boşanma sebebi dava sonucunda eşlerin kusur oranlarının belirlenmesini sağlayacaktır. Boşanmayı getiren olaylarda hangi eşin ne kadar kusurlu olduğu, nafaka ve tazminat gibi maddi hususları direk etkiler. Örneğin eşini aldatan bir kadına açılacak davada aldatma hususunun ispatı durumunda nafaka ödenmesi söz konusu olmaz. Başka bir örnek vermek gerekirse eşi tarafından şiddete maruz kalan biri bu durumu ispatladığında maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
Boşanma davalarında taraflar öne sürülen boşanma sebebinin ispatı adına deliller sunar, tanıklar dinlenir ve gerekirse bilirkişi tayin edilir. Bu süreçte hangi argümanların delil kabul edilebileceği hukuki ve teknik bir bilgidir. Örneğin eşinin gizli ses kaydını alan kişi bunu mahkemeye sunamaz. Bir argümanın delil olarak kabul edilebilmesi için hukuka uygun elde edilmiş olması gerekir. Çekişmeli boşanmalarda öne sürülen boşanma sebebinin ispatı hakkında bir çok delil ortaya konabilir. Bu bağlamda, otel kayıtları, kredi kartı ekstreleri, sosyal medya paylaşımları, mesaj ve whatsapp konuşma dökümleri, fotoğraflar… delil olarak kullanılabilir.
Boşanma süreçlerinde taraflar arasında en sık uzlaşmazlığa düşülen konu müşterek çocuklar olmaktadır . Boşanma durumlarında her iki eş de çocuğundan ayrılmak istemez. Bu gayet doğal bir durumdur. Bu süreçte hakimler çocuğun velayeti konusunda karar verirken üzerinde durdukları tek gerçek, çocuğun menfaatleridir. Yani çocuğun anne veya babadan hangisiyle yaşayacağını belirleyen çocuğun menfaatleridir. Hangi ebeveyn çocuğa daha iyi bir yaşam ortamı ve gelecek sağlayacak ise hakim bu yönde kanaat kullanır. Fakat velayet kararı belirlenirken bir takım diğer kriterler de incelenir.Çocuğun yaşı, kardeş sayısı, pedagog raporları, çocuğun eğitim hayatı… gibi kriterler de incelenerek velayete ilişkin kararlar verilir. Çekişmeli boşanmalarda çocuğun velayeti hakkında ayrıntılı bilgiyi “ velayet ” yazımızda bulabilirsiniz.
Boşanmanın maddi sonuçlarından birisi de nafaka hususudur. Bu süreçte alınabilecek 3 farklı nafaka türü bulunur. Bunlar tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakasıdır . Çekişmeli boşanma davalarının uzun sürelerde sonuçlandığına değinmiştik. Davalar bazen yıllarca sürebildiğinden ve bu süreçte mağdur olunmaması adına hakimden tedbir nafakası talep edilebilir. Tedbir nafakası boşanma davası süresince ödenen bir nafaka türü olup dava bittiğinde tedbir nafakası da ortadan kalkmaktadır.
Bir başka nafaka türü olan yoksulluk nafakasında ise, boşanma sonrası maddi anlamda hayat standartları sekteye uğrayacak kişiye ödenen nafaka türüdür. Yoksulluk nafakası alınabilmesi için belirli şartlar vardır. Kimler yoksulluk nafakası alabilir diye merak edenler açısından bu şartların yerine getirildiği durumlarda kişi yoksulluk nafakası alabilir.
İştirak nafakası ise velayeti alan kişiye çocuğun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi adına ödenen nafaka türüdür. Bu nafaka türünün tek şartı velayetin alınmasıdır. Yani boşanma davası neticesinde velayeti alan kişi çocuk için nafaka da talep edebilir.
Nafaka türleri ve kimler nafaka alabilir hususlarında ayrıntılı bilgi için “ boşanmada nafaka ” yazımızı okuyabilirsiniz.
Boşanma davalarında tazminat alınabilmesinin hangi şartlara bağlı olduğu ve kimlerin tazminat talep edebileceklerine daha önce değinmiştik. Boşanmalarda maddi ve manevi olmak üzere iki farklı tazminat talep edilebilir . Tazminat talep etmek isteyen kişiler için bu süreçte boşanma davasının doğru yürütülmesi mutlak önem arzeder. Tazminat alınabilmesi ancak boşanmayı getiren olaylarda karşı taraftan daha az kusurlu olunması ile mümkündür. Yani dava sonunda hakim kimi daha fazla kusurlu görürse o kişiden tazminat talep edilebilir. Tazminat miktarının nasıl belirlendiği, kusur oranlarının nasıl anlaşıldığı, maddi veya manevi tazminat alabilmenin şartları… konularında ayrıntılı bilgiyi “ boşanmada tazminat ” yazımızdan edinebilirsiniz.
Çekişmeli yürütülen boşanma davalarında mal paylaşımı eşlerin hangi mal rejimine tabi olduklarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 2002 yılında yürürlüğe giren yeni medeni kanun, eşlerin mal rejimi seçmediği durumlarda “ edinilmiş mallara katılma ” rejimine tabi olduklarına hükmetmiştir. Yani bu tarihten sonra yapılan evliliklerde eşler edinilen mallar üzerinde eşit hakka sahiptir. Burada kişisel mal ve edinilmiş mal ayrımının doğru yapılması önemlidir. Örneğin alınan bir ev veya araba kişisel mal değildir.
Söz konusu tarihten önce yapılan evliliklerde ise mal ayrılığı rejimi eşlerin herhangi bir seçim yapmadıklarında tabi oldukları rejimdir. Mal ayrılığında her eş kendi aldığı mallara sahiptir ve boşanmada herkes kendi malını alır. Ülkemizde kadınların çoğunun ev hanımı olması sebebiyle mal ayrılığı rejimi haksızlık doğurmaktaydı. Zira yıllarca ev içerisinde emek harcayan kadınlar boşanma durumlarında herhangi bir gelire sahip olmadıklarından mağdur olmaktaydılar. O yüzden yeni medeni kanun bu adaletsizliğin ortadan kaldırılmasını sağlamıştır.
Diğer mal rejimleri ve mal paylaşımının nasıl yapıldığına ilişkin ayrıntılı bilgi için “
boşanmada mal paylaşımı nasıl yapılır
” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Çekişmeli boşanmalarda çocuğun velayetinin alınmasından tazminat hakkına kadar maddi ve manevi bir çok husus sonuca erdirilir. Bu sürecin hukuki manada doğru yürütülmemesi ve adil bir yargılama sürecinin işletilememesi olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Bu noktada uzman bir boşanma avukatı müvekkilinin zorlu boşanma sürecinden en kısa sürede ve en faydalı şekilde ayrılmasına olanak sağlar. Boşanmanın maddi ve manevi sonuçlarında olası hak kayıplarının önlenebilmesi ancak profesyonel bir destekle mümkündür. O yüzden bu süreçte boşanma avukatı tutmak mutlak yarar sağlayacaktır.
Boşanma davalarında hakim öne sürülen boşanma sebebine ilişkin sorular sormaktadır. Burada amaç öne sürülen boşanma sebebinin gerçekliğinin tespitidir.
Boşanmayı getiren olaylara tanıklık etmiş herkes şahit olarak gösterilebilir. Bunlar anne,baba,kardeş,çocuk,arkadaş,komşu gibi yakın çevreden olabilir.
Evet dava sürecinde ispat açısından hukuka uygun elde edilmiş deliller dava sürecinde mahkemeye sunulabilir.
Boşanma davası açılan kişi, yargılamanın adil olması açısından kendi boşanma sebeplerini öne sürerek karşı dava açabilir. Bu sürecin nasıl ilerlediğini yazımızda belirttik.
Tarafların birisinin boşanma yönünde irade sergilemediği durumlarda davayı açanın boşanma gerekçesi incelenir. Boşanma nedeni hakim tarafından yeterli bulunursa boşanma gerçekleşir.
Boşanma davası açılan kişi boşanmak istememesi durumunda davanın reddi sonucunun çıkmasını sağlamalıdır. Bu noktada öne sürülen boşanma sebeplerinin geçerli olmadığı yönünde dava süreci ilerletilmelidir.
Boşanmada delil olarak hangi argümanların sunulacağına değinmiştik. Bu açıdan delillerin hukuka aykırı şekilde elde edilmemiş olması gerekir. Ayrıntılı bilgi için yazımızı okuyabilirsiniz.
Her boşanma davası birbirinden farklıdır. Bu süreçte davanın süresini ve celse sayısını belirleyen bir takım kriterler vardır. Boşanma sebebi, boşanmada delillerin sunulması, bilirkişi raporları, tanık beyanları gibi hususlar süreci belirler.
Boşanma sürecinde eşlerden birisi boşanmayı istemez ise, boşanmak isteyen eş, çekişmeli boşanma davası açarak evliliği sonlandırabilir. Fakat bilinmesi gerekir ki haklı boşanma sebepleri ile dava açılmalıdır.