>>> HABER <<<
Odamızın pandemi sürecinde on üçüncüsünü düzenlediğimiz söyleşiyi, Odamızın Onur Kurulu üyesi, Ankara Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer YAVAŞ ”Cern’e Ortak Üyelik, Türkiye’de Hızlandırıcı Çalışmaları ve Tarla” başlıklı sunumla gerçekleştirdi.
FMO Onur Kurulu Üyesi Prof. Yavaş: Türkiye, CERN’e tam üyeliği hedeflemeli!
FMO’nun YouTube kanalında dün, Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği (FM) Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Yavaş’la “CERN’e Ortak Üyelik, Türkiye’de Hızlandırıcı Çalışmaları ve TARLA” başlıklı bir söyleşi yapıldı. Prof. Yavaş, “Çok önemli bir yolculuk” diye nitelediği Türkiye’nin CERN’e ortak üyelik sürecini tam üyelik hedefiyle sürdürmesi gerektiğini belirtti.
Prof. Yavaş, “Çok önemli bir yolculuk” diye nitelediği Türkiye’nin CERN’e ortak üyelik sürecini tam üyelik hedefiyle sürdürmesi gerektiğini belirtti.
Akademisyen Yavaş, söyleşide hızlandırıcılar ve Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN) tarihi hakkında detaylı bilgi verdi. Yavaş, Türkiye’nin CERN ile ilişkilerini, CERN’e ortak üyeliğini ve ortak üyeliğin Türkiye’ye sunduğu fırsatları söyleşide değerlendirdi.
CERN’de 350 civarında araştırmacımız var, ortak üyelik sürecinde firmalarımız 300’den fazla ihaleye girdi!
Prof. Yavaş, CERN’e 6 Mayıs 2015 tarihinde ortak üye olan Türkiye’nin son 30 yılda pek çok CERN projesinde yer aldığını, son 4 yılda Türkiye’deki birçok firmanın CERN’de 300’ün üzerinde ihaleye katıldığını ve bunların 30’dan fazlasını kazandığını 40’tan fazla üniversiteden ise yaklaşık 350 bilim insanının CERN’de görev aldığını aktardı. Dokuz bin firmanın da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) aracılığıyla CERN’deki çalışma, ihale ve projeleri takip ettiğini söyledi. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nda (TAEK) (şu anki TENMAK) CERN Projeleri Danışma ve Bilim komitelerinde üyelik yapmış olan Yavaş, temel bilim ve mühendislik öğrencilerine CERN’deki projeleri izlemelerini ve bu projelere katılmalarını önerdi.
“Tam üyeliği hedefleyerek yolumuza devam etmeliyiz”
Yavaş, 12 Avrupa ülkesi tarafından 1954 yılında kurulan, 23 ülkenin tam üye, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 10 ülkenin de ortak üye olduğu CERN’le ilişkileri “Çok önemli bir yolculuk” şeklinde niteledi. Ayrıca, Türkiye’nin bu yolculukta tam üyelik hedefine ulaşması gerektiğini belirterek, CERN’e ortak üyeliğin Türkiye’nin son yıllarda bilim ve teknoloji alanında yaptığı yatırımlar ve uluslararası bilim atmosferi içinde güçlü bir konum edinme çabalarında önemli bir yer tuttuğunu vurguladı. CERN ile kurulan ilişkinin Türkiye’ye yapılacak bilgi ve teknoloji transferi açısından çok önemli fırsatlar sunduğunu da belirtti.
AÜ FM Öğretim Üyesi Yavaş, üç temel amaçla kullanılan hızlandırıcıların savunma, enerji, madencilik, arkeoloji, tıp gibi birçok alanda kullanıldığını ifade etti. Hızlandırıcı teknolojilerinin kendi dışında başka teknolojilerin gelişimine ön ayak olması nedeniyle öncü teknoloji olarak adlandığını belirtti. Günümüzde sayısı yaklaşık 40 bini bulan hızlandırıcıların birçok bilgi ve teknolojinin kaynağı olduğunun altını çizdi. Hızlandırıcıların başta parçacık fiziği ve nükleer fizik araştırmaları olmak üzere malzeme bilimi ve uygulamaları, hızlandırıcı sürümlü sistemler gibi geniş bir alanı kapsayan birçok kullanım alanı olduğunu kaydetti.
Prof. Yavaş: Göstergelerdeki yerimizi ve temel bilimlerle mühendislik eğitiminin kalitesini yükseltmeliyiz!
FMO üyesi Yavaş, sunumunda Türkiye’deki hızlandırıcı çalışmalarından da söz etti. Üniversiteler arası iş birliği ile AÜ koordinatörlüğünde ve kendisinin yürütücülüğünde 2006 yılında III. aşamasına geçilen Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM) çalışmaları kapsamında önerilen, Türkiye’de ilk olan ve kurucu müdürlüğünü yaptığı AÜ Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nün (HTE) 2010 yılında kurulduğunu, yine aynı proje kapsamında THM’nin ilk tesisi olarak önerilen ve kurulumuna 2011 yılında başlanılan ve büyük ölçüde tamamlanan elektron hızlandırıcısı ve ışınım tesisi “Türk Hızlandırıcı ve Işınım Laboratuvarı” (Turkish Accelerator and Radiation LAboratory) (TARLA) adıyla Aralık 2020 tarihinde Ulusal Merkez statüsü kazandığı bilgisini de paylaştı. Ayrıca, proje kapsamında teknik tasarımı yapılan GeV enerjili 4 farklı hızlandırıcı ve ışınım tesisinin tasarım raporlarının hazırlanarak 2016 yılında Kalkınma Bakanlığı’na iletildiğini belirtti.
Türkiye’de ilk olan, AÜ bünyesinde kurulan, müdürlüğünü yaptığı Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nün (HTE) ve Türk Hızlandırıcı Merkezi’nin (THM) 2006’da başlatılan III. Aşaması kapsamında 9 Mayıs 2011 tarihinde kurulan ve Aralık 2020 tarihinde ulusal merkez statüsü kazanan Türk Hızlandırıcı ve Radyasyon Laboratuvarı’nın (TARLA) önemini ifade etti. Türkiye’deki hızlandırıcı çalışmalarının devam etmesi gerektiğini söyleyerek, şöyle konuştu:
“Gerçekten ihtiyacımız olan değişik tip ve enerjide hızlandırıcıları kurmaya devam etmeliyiz. Hatta jenerik teknolojilerinin her birinde ulusal merkez ve laboratuvar sistemini de hayata geçirebilmeliyiz. Çünkü ileri düzeyli Ar-Ge ve teknoloji geliştirme çalışmaları için bu araştırma altyapılarına ihtiyacımız var. Ama tüm bunları yapabilmek ve gelişmişlik göstergelerindeki yerimizi yükseltebilmek için temel bilim-mühendislik-teknoloji- inovasyon ilişkisini iyi kavramalı, yetişmiş insan gücümüzün nitelikleri açısından temel bilimler ve mühendislik eğitiminin kalitesini ülke olarak mutlaka gözetmeli ve yükseltmeliyiz”
Nice 50 yıllara…
FMO Onur Kurulu üyesi Ömer Yavaş, 2020 yılında 50. yılını geride bırakan FMO’nun bu önemli yıl dönümünün pandemi nedeniyle bir araya gelerek kutlanamadığına değinerek, 50. yıl anısına hazırlanan FMO 50. Yıl Andacı için heyecanlı olduğunu dile getiren Yavaş, “Odamıza nice 50 yıllar diliyorum” dedi.
Prof. Dr. Ömer Yavaş kimdir?
Ömer Yavaş, 15 Ekim 1961 tarihinde Korkuteli’nde (Antalya) dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu Korkuteli’nde, liseyi ise Akşehir Öğretmen Lisesi’nde tamamlayan Yavaş, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrenimini Ankara Üniversitesi (AÜ) Fizik Mühendisliği (FM) Bölümü’nde gördü. On yıl Araştırma Görevlisi olarak çalıştığı AÜ Mühendislik Fakültesi’nde 1993 yılında Yardımcı Doçent, 1996 yılında Doçent, 2003 yılında ise Profesör oldu.
Akademik yaşamında 300’e yakın makale ve bildiri yayınlayan Prof. Yavaş, 10 doktora, 30 yüksek lisans tezinin danışmanlığını yaptı. Bazıları CERN ve DESY’de yürütülen 18 araştırma projesinde de görev aldı. 2010’da Türk Fizik Derneği (TFD) Prof. Dr. Engin Arık Bilim Ödülü’nün, 2012’de American Physical Society Marschak Lectureship Award’ın, 2017’de ise TFD Onur Ödülü’nün sahibi oldu.
Yavaş’ın idari ve mesleki görevleri arasında TFD Ankara Şubesi’nde Yönetim Kurulu ile Denetleme Kurulu üyeliği, Genel Merkez Delegeliği ve Genel Sekreterlik, FMO’da Yönetim, Denetleme ile Onur kurulları üyeliği, Genel Sekreterlik ve FM Eğitim Komisyonu Başkanlığı bulunuyor. Yavaş ayrıca, Türkiye’deki ilk Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nde (HTE) 2012-2015 tarihlerinde kurucu müdürlük, Türk Hızlandırıcı Merkezi’nde (THM) Projesi’nin ilk 4 aşamasında 18 yıl süreyle (1999-2017) yürütücülük görevini üstlendi.
Hâlen AÜ’de öğretim üyesi olarak çalışan Prof. Yavaş’ın verdiği dersler arasında Parçacık Hızlandırıcıları, Hızlandırıcı Fiziği, Hızlandırıcı Teknolojilerine Giriş ve Işınım Kaynaklarına Giriş yer alıyor.
Söyleşi aşağıdaki linkten izlenebilir.