Ceza Muhakemesinde (Yargılamasında) Görevsizlik Kararı Nedir?

Ceza Muhakemesinde (Yargılamasında) Görevsizlik Kararı Nedir?

Hakim hangi mahkemenin görevli olduğunu belirlerken iddianamedeki sevk maddesini değil, olayın anlatış biçimini esas almaktadır. İddianamedeki kanun maddeleri değil, iddianamede gösterilen maddi olaya göre görevli mahkeme belirlenmektedir.

Asliye Ceza ve Ağır Ceza Mahkemelerinin görev alanlarını “ 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun” düzenlemektedir.

5235 Sayılı Kanun’un m.14 hükmünde “Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur.” Düzenleme bulunmaktadır. İlgili kanun hükmü uyarınca hangi mahkemenin görevli olduğu belirlenirken suçun cezasının üst sınırı göz önüne alınmaktadır.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 3. maddesinde mahkemelerin görevlerinin kanunla belirlendiği düzenlenmiştir.

• Asliye ceza mahkemesi: 10 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren dava ve işlere bakmaktadır.
• Ağır ceza mahkemesi: 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren dava ve işlere bakmakla görevlidir.

Görevsizlik Kararı Nasıl Verilir?

• Mahkeme, görevli olup olmadığı konusunda re’sen (kendiliğinden) karar verebilecektir. Kovuşturmanın her aşamasında kendiliğinden karar verebilecektir (CMK madde 4/1) .
• Davayı gören mahkeme görevini aştığı veya dışında kaldığı anlaşılır ise mahkeme dosyayı görevli mahkemeye gönderecektir.
• Ancak dosyadaki suçun niteliği değiştiğinden bahisle görevsizlik kararı vererek dosya, alt dereceli mahkemeye gönderilemeyecektir (CMK madde 6/1) . Örneğin; dosya kasten öldürmeye teşebbüs suçundan açılmış ancak ilerleyen aşamalarda suçun niteliği kasten yaralama suçu olarak değişmiş ise görevsizlik kararı vererek ağır ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesine dosyayı gönderemeyecektir.
• Yenilenmesi mümkün olmayanlar dışında görevli olmayan hakim veya mahkeme tarafından yapılan işlemler ise hükümsüz olacaktır (CMK madde 7) .

Mahkeme Ne Zaman Görevsizlik Kararı Verebilir?

Davaya bakan mahkeme, görevli olup olmadığına kovuşturma evresinin her aşamasında re’sen karar verebilir.

Mahkeme suçun alt dereceli bir mahkemenin görev alanına girdiği kanaatindeyse duruşma gününü belirlemeden önce tensip aşamasında görevsizlik kararı verebilir. Duruşma başladıktan sonra dosyanın alt dereceli mahkemenin görev alanına girdiğinden bahisle görevsizlik kararı veremez.

Mahkeme dosyanın üst dereceli bir mahkemenin görev alanına girdiği kanaatindeyse her zaman görevsizlik kararı vererek dosyayı üst dereceli mahkemeye gönderebilir.

Görev Konusunda Taraflar İtirazda Bulunması Zorunlu Mu?

Mahkemenin görevini taraflar da itiraz edebilir. Ancak mahkeme taraflar itirazda bulunsa da bulunmasa da görev hususunu kendiliğinden dikkate almak zorundadır.

Olumlu ve Olumsuz Görev Uyuşmazlığı Nedir?

İki ayrı mahkeme bir suçla ilgili kendi mahkemesinin görevli olduğunu düşünüyorsa olumlu görev uyuşmazlığı olur. Her iki mahkeme de görevli olmadığına inanarak görevsizlik kararı verirse olumsuz görev uyuşmazlığı olur.

Görev konusunda mahkemeler arasında uyuşmazlık çıktığında, görevli mahkemeyi ortak yüksek görevli mahkeme belirler. (CMK m.4/2)

Örnek vermek gerekirse asliye ceza mahkemesi ile ağır ceza mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı olduğunda BAM görevli mahkemeyi belirler ve bu kararı kesindir.

Ceza Yargılamasında Görevsizlik Kararına İtiraz Nedir?

Görevsizlik kararına karşı itiraz yolu bulunmaktadır, kararın tefhim veya tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz edilebilecektir. Görevsizlik kararı yerinde ise itirazın incelenmesi için dosyayı itirazı incelemeye yetkili mahkemeye dosya gönderilecektir.

Ceza Yargılamasında Görevsizlik Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği Nedir?

Görevsizlik kararına itiraz edileceği zaman mutlaka bir Erzincan ceza avukatından yardım almanızı tavsiye ederiz. Şayet internet üzerinde alelade bir başka dosya adına hazırlanmış olan dilekçe uyarlanarak dilekçe yazılması pek sağlıklı olmayacaktır. Bu nedenle herhangi bir yerden edinmiş olunan itiraz dilekçesi örneği yanlış kararlara sebebiyet verebilir. Bu nedenle bu alanda uzman bir avukattan yardım almanızda her zaman fayda vardır.

Daha fazla makale için tıklayınız.

Hükümlünün ve Tutuklunun Avukatı ile Görüşme Hakkı Nedir?

Kasten Yaralama Suçu ve Cezası Nedir?

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu ve Cezası Nedir?

Ceza Hukukunda İfade ve Sorgu Nedir?