Ağız ve diş sağlığı süt dişlerle beraber bebeklik döneminde önem kazanmaya başlıyor. Süt dişlerin çıkmaya başlaması ile beraber ebeynler de bu konuda oldukça büyük bir sorumluluk sahibi oluyorlar. Süt dişlerinin düzenli olarak bakımlarının yapılması ve gece yatmadan önce mutlaka dişlerin fırçalanması gerekiyor. Çocukluk dönemlerinde ise alışnakın haline getirilmesi gereken diş fırçalama işleminin çocuklara aşılanması ve dişlerin doğru bir şekilde fırçalanabilmesi hakkında çocuklara yeterli bilginin aktarılması gerekiyor.
Süt dişleri özellikle bakımlarının eksik yapıldığı durumlarda daimi dişlere göre çok daha çabuk çürüyen dişlerdir. Bu nedenle çocukların düzenli olarak dişleri temizlenmeli ilk diş çıkması ile beraber yine çocuklar düzenli olarak diş hekimine götürülmeleri ve bakımlarının yapılması gerekiyor.
Süt dişlerinin önemi oldukça büyük
Süt dişleri genellikle alt dişlerden çıkmaya başlar. İlk 6 aylık sürede çıkmaya başlayan süt dişleri 3 yaşına kadar devam eder. Süt dişleri bu süreç içerisinde alt ve üst bölgede olmak üzere 20 adet dişe kadar çıkar ve sıralanır. Bu dişler yerine gelecek olan dişlere rehber görevi yaparlar. Erken dönemde bu dişlerin çürümesi yada kaybedilmesi yerine gelecek dişlerde de bir takım düzensizliklerin, çarpışıklıkların, erken dönemde diş çürükleri ve diş kaybedilmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle süt dişlerinin bakımı ve korunması son derece önem arz etmektedir.
Süt dişlerinin yapısı daimi dişlere göre farklılıklar içerir. Bu dişler daimi dişlere göre çok daha çabuk çürüyerek daha fazla kırılma eğilimi gösterirler. Eğer bu dişler çürürlerse ve çekilmek zorunda kalırlarsa o taktirde alttan gelen dişlerinde düzeni bozlulur. Alttan gelen dişlerin düzeni bozulmasın diye çekilmeyen dişlerde yerine gelecek olan dişlerin sağlığını ve çocuğun genel sağlığını etkiler. Bu nedenle çocuklarımıza erken dönemde diş bakımı alışkanlığı kazandırmamız ve diş bakımı konusunda çocuklarımızı bilgilendirmemiz gerekmektedir. Düzenli diş hekimi kontrollerimizi de asla ertelememiz gerekmektedir.
Çocukların dişleri neden çok hızlı çürür ?
– Çocuklardaki süt dişleri daimi dişlere göre çok daha hızlı çürürler. Bunun nedeni süt dişlerinde daha fazla organik madde olmasıdır. Bu durum dişlerin daha hızlı çürümesine neden olur.
– Çocuklar dişlerde meydana gelen ağrıları, sıcak soğuk hassasiyetlerini zamanında fark edemezler. Bu durum çürüklerin daha sonra anlaşılmasına ve tedavide geç kalınmasına neden olur.
– Çocuklar diş bakımına yetişkinler kadar özen gösteremezler. Onların diş fırçalama tekniği yeterli düzeyde gelişmediği için özellikle arka dişlerde ve bberon çürüğü dediğimiz ön dişlerin tamamını kaplayan çürükler görülebilir.
– Çocuklarda düzensiz beslenme de erken dönemde diş çürüklerine neden olabilmektedir.
Çocukların süt dişlerinde çürükler oluşursa dişler çekilmesi gerekir mi ?
Ailelerin süt dişleri konusunda yanlışa düştükleri en büyük konulardan birisi de süt dişleri nasıl olsa dökülecekler diyerek zamanı gelmeden süt dişlerini çektirmeleridir. Süt dişlerinin zamanı gelmeden çekilmeleri oldukça zararlıdır. Süt dişleri daimi dişlere bir yer tutucu görevi görmektedir. Yani aşığıdan gelecek olan dişlerin çıkma zamanına kadar onların yerlerini almalıdır. Bu düzen süt dişlerin çekilmesi ile bozulur ve daimi dişler çekilen diş bölgesine doğru kayma yapar. Bu durum ileri de daimi dişlerin çarpışık olmasına ve çocuğun ortodontik bir tedavi görmesine yol açar.
Süt dişlerin normalden çok önce bir zamanda çekilmesi o bölgede bir damak iyileşmesine neden olacak ve alttan gelecek dişin çıkamamasına yada gömülü kalmasına neden olacaktır. Eğer çocuğunzun sü dişlerinde bir çürük meydana geldiyse mutlaka bir diş hekimine giderek çürük dişe dolgu yapılması sağlanır. Erken dönemde müdahale edilmesi çok önemlidir.
Çocuklarda çürük oluşması engellenebilir mi ?
Çürük oluşumunu tamamen engelleyebilecek herhangi bir aşı yada ilaç diş hekimliğinde bulunamamıştır. Fakat düzenli diş bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolleri ile çürük oluşumu riski en aza indirilebilir.
Ayrıca çocuklarda çürük oluşumunu engelleyebilecek diş hekimleri tarafından uygulanan bir takım yöntemler vardır. Bu yöntemler;
Fissür Örtücü: Çocukların azı dişleri üzerine uygulanan fissür örtücüler dişlerin üst yüzeyinde bulunan oyuklara yerleştirilirler. Fissür örtücüler uygulandıkları bölgede belli olmazlar. Beyaz ve şeffaf bir renge sahiptirler. Dişler üzerinde kalan yemek artıklarının zamanla dişleri çürütme etkisini en aza indirirler.
Fissür örtücü kaç yaşındaki çocuklarda uygulanabilir ?
Fissür örtücü uygulamaları 6 yaşından itibaren süt dişler üzerinde uygulanabilir. Ayrıca daimi dişleri yeni çıkan çocuklarda da bu örtü uygulaması son derce faydalıdır.
Fissür örtücü yöntemin çocuklarda ağız sağlığı açısından faydaları nelerdir ?
Çocuklar diş bakımını yetişkinler kadar iyi yapamazlar bu nedenle yemek artıkları dişler üzerine yapışarak dişlerde çürüklerine oluşmasına neden olabilir. Fissür örtücüler dişler üzerinde herhangi bir aşındırma yapmadan dişlere rahatlıkla uygulanabilir. Son derece güvenli bir yöntemdir. Kalıcı dişlerin sağlıklı olmasında ki en etkili yollardan birisidir.
Fissür örtücüler dişler üzerinden zamanla çıkar mı ?
Çocukların dişleri üzerine uygulanan fissür örtücüler zamanla dişler üzerinden aşınabilirler. Fakat araştırmalar göstermiştir. Bu uygulama oldukça dayanıklıdır. Çocukların sert cisimleri ağzına götürmesi, bu cisimleri ısırmaları, ceviz, fındık gibi dişlerle kırılması vb. fissür örtücülerin kırılmasına ve ağızdan daha kısa zamanda düşmelerine neden olabilir.
Fissür örtücülerin uygulanışı da son derece önelidir. Uygulama sırasında fissür örtücüler diş minesi üzerine ne kadar kuvvetli bir şekilde uygulanırlarsa ömürleri de o kadar uzun olur. Fissür örtücülerin uygulandığı dişler fissür örtücüler çıkarılsalar bile diğer dişlere göre çürümeye karşı dirençleri çok fazladır. Fissür örtücüler düştükten sonra yeniden dişe uygulanabilirler. Koruma aynı şekilde devam eder. Fissür örtücüler dişlere uygulandıktan sonra da dişler düzenli olarak fırçalanmaya devam edilmesi gerekir.
Dişlerde flor uygulaması: Çocukların dişlerinde çürüklere karşı direnci arttırmak oldukça önemlidir. Bu nedenle dişlere uygulanan flor uygulanması ile dişlere belirli bir direnç kazandırılabilir.
Diş fırçalaa alışkanlıkları: Çürüklerle baş etmenin en etkili yolu dişlerin düzenli olarak fırçalanmasıdır. Özellikle yatmadan önce dişlerin fırçalanması çocuklarda alışkanlık haline gelmelidir. Düzenli ve doğru fırçalama alışkanlığını her çocuk kazanmalıdır.
Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandrmak için mutlaka yapılması gerekenler
– Çocuğunuzla beraber sizde dişlerinizi fırçalayın
– Diş fırçalamayı çocuğunuza bir oyun olarak aşılayan. Diş çürükleri ile savaşmayı onlara bir oyun olarak gösterin
– Sevdiği renkte yada bir futbol takımının enginde diş fırçası ile diş fırçalam alışkanlığını ona sevdirebilirsiniz.
– Tadı onun hoşuna gidebilecek bir diş macunu seçin
– Diş fırçalama panosu onu diş fırçalamaya doğru sevkedecektir. Bu panoda dişleri fırçaladığınız zamanları çizin
– Dişlerinizi fırçalama süresi belirlemek için banyonuza bir kum saati koyun…
Çocukların sağlıklı dişlere sahip olabilmesi için şu önerileri mutlaka dikkate alın
– Çocuklarınızı 6 yaşından önce yanlız diş fırçalamaya yollamayın sizde beraber onunla birlikte dişlerinizi fırçalayın
– Çocuğunuz okuldan geldikten sonra dişlerini fırçalamayacaktır. Mutlaka pes etmeyin ve dişlerini fırçalatın
– Çukulata vb. şekerli gıdaları ara öğünlerde değil ana öğünlerde almasını sağlayın. Daha sonra ise dişlerini fırçalatın
– Mutlaka bir diş hekimi ile tanıştırın ve düzenli olarak 3-6 aylık periyodlarla diş hekimine gidin
– Öğretmeleri ile diş sağlığı konusunda onlara bilgi vermeleri yönünde iletişime geçin
– Çocuklarınızı ağızdan öpmeyin
– Dişlerini günlük olarak kontrol edin. Şüphelendiğiniz durumlarda diş hekiminize başvurun