Diamonyum Fosfat (DAP)

 DİAMONYUM FOSFAT (DAP) AMBALAJ

Diamonyum Fosfat (DAP) Nedir?

Molekül Formülü (Diamonyum Fosfat (DAP)): (NH ₄ ) ₂ HPO ₄

Molekül Ağırlığı: 132.06 g/mol

Kimyasal Adı: Diamonyum Hidrojen Fosfat

CAS Numarası: 7783-28-0

Fosforik Asit’in 2 tane Amonyum molekülü ile oluşan inorganik bir fosfattır. Bu tür bileşikler amonyum tuzları olarak belirtilmektedir.

Gübre sınıfı Amonyum Fosfat bileşiklerinin en önemli başlatıcıları arasında yer almaktadır. Ağır metal içermemektedir. Aynı zamanda su içerisinde yüksek çözünürlüğe sahip tarım sınıfı Amonyum Fosfat üretimi için son derece önemlidir.

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• Amonyum Fosfat
• Diamonyum Hidrojen Fosfat
• 7783-28-0
• Amonyum Ortofosfat Dibazik
• Amonyum Monohidrojen Ortofosfat
• Fosforik Asit Diamonyum Tuzu
• Diamonyum Asit Fosfat

Nasıl Üretilir?

Diamonyum Fosfat (DAP) endüstriyel olarak üretimi Amonyak molekülünün Fosforik Asit ile reaksiyonundan elde edilmektedir. 2 mol Amonyak ile 1 mol Fosforik Asit reaksiyona girdiğinde Diamonyum Hidrojen Fosfat elde edilmektedir.

Buradaki üretim reaksiyonu aşağıdaki gibidir.

2NH ₃ + H ₃ PO ₄ 》(NH ₄ ) ₂ HPO ₄

DAP üretiminde kullanılan fosforik asit, ham fosfat kayasının Sülfürik Asit ile çözülmesi ile elde edilebilir. Fakat elde edilen fosforik asit ağır metaller içerebilir. Bunun için bir dizi saflaştırma işlemleri gerekli olmaktadır. Aksi durumda Diamonyum Hidrojen Fosfat içerisinde bulunan ağır metaller, bu ürünün gübre olarak kullanılması durumunda bitkilere nüfuz etmektedir. Bundan dolayı 2 farklı saflaştırılmış DAP üretimi mevcuttur.

1. Yöntemde

Saflaştırılmış fosforik asit kullanılır. Bu sayede ağır metal bulunmayan ürün elde edilmiş olur.

2. Yöntemde

Bu yöntem endüstriyel üretim açısından maliyet olarak avantajlı değildir. Bunun sebebi karmaşık bir üretim prosesine sahiptir. Buradaki Diamonyum Fosfat (DAP) üretiminde fosforik asit, ıslak işlem yönteminde solvent ile saflaştırılmaktadır.

Buradaki işlem nötrleştirme reaksiyonudur.

Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Fiziksel görünüm olarak beyaz kristal formundadır.

Kokusu bulunmaz ya da çok az amonyak kokusu bulunmaktadır.

Tuzlu ve serinlik veren bir tada sahiptir.

Çözünürlük olarak Etil Alkol ve Aseton’da çözünmez. 25 °C sıcaklıkta su içerisinde 69.50 g/100 gr Su olarak tespit edilmiştir. Yani su içerisinde yüksek çözünürlüğe sahiptir.

Yoğunluğu 1.619 g/cm³ tür.

Kararlı bir bileşik değildir. Hava ile temas etmesi durumunda zamanla içerisinde bulunan amonyumun %8’ini kaybetmektedir.

pH olarak yaklaşık 8 düzeyindedir.

Diamonyum Fosfat (DAP) Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Kullanım alanları arasında en büyük paya sahip sektör tarım sektörüdür. Bu sektörde gübre imalatında kullanılır. Azot oranı %18 ve Fosfor oranı (P ₂ O ₅ Cinsinden) %46 olacak şekilde fosfor ve azot kaynağı üretiminde kullanılır. Bu alanda Mono Amonyum Fosfat( MKP) üretimi de dahildir.
• Şarap üretiminde, 1. Fermantasyon sırasında mayaların canlı kalmasını sağlamak için önemli etkilere sahiptir. Bu sayede fermantasyon verimi artmaktadır. Şarap üretiminde maya canlılığı sağlamak için en önemli mineral azot kaynağıdır.
• Şarap üretimi sırasında hidrojen sülfür gazı oluşumunu engellemek için Diamonyum Fosfat (DAP) kullanılır. Şarap mahzenlerinde 2 aşamada ekleme yapılır. Birinci aşama fermantasyon sürecinin başlangıcında ikinci aşama ise fermantasyon süresinin ortası olduğu düşünülen zamanda eklenir.
• Ruminant yem katkı maddesi olarak kullanılabilir.
• Tekstil Sektörü ve Mobilya Sektöründe, kumaş ve ahşabın dayanıklılığını artırmak için emprenye yöntemi ile uygulanır. Ahşap ve Kumaşa diamonyum hidrojen fosfat eklenerek dayanıklı olması sağlanır.
• Atık sularda kimyasal arıtma işleminden sonra ya da tek başına biyolojik arıtma gerçekleştirilir. Atık suların biyokimyasal arıtma tesislerinde önemli bir bileşendir.
• Savunma sanayisinde roketlerin motorunun üretimi sırasında motor yalıtım malzemesi olarak kullanılır. Roket motorları yüksek ısınma yapmasından kaynaklı bu ısının izole edilmesi gerekmektedir. Yüksek ısıya ulaşan motorların yanmasını engellemek için alev geciktirici olarak kullanılır.
• Tıbbi alanda yüksek saflıkta DAP kullanılır.
• Bitkiler için Azot, bitki gelişimi ve bitkinin büyümesi için önemli bir elementtir. Fosfor ise enerji ve besin metabolizması ve hücrenin bölünerek çoğalması için gerekli olan bir elementtir. Bu tür gübre sınıfı toprağın ekime hazırlanması sırasında kullanabilir.

Fiyatlarına Etki Eden Faktörler Nelerdir?

Diamonyum fosfat (DAP) fiyatları üretiminde kullanılan kimyasal maddelerin fiyatlarına doğrudan bağlıdır. Fosforik Asit ve Amonyak fiyatları arttıkça bu kimyasal bileşiğin fiyatları artacaktır.

Diamonyum Fosfat (DAP) fiyat olarak tarımda urun ekim sezonu başlaması ile bir miktar yükseliş yaşayacaktır.

İnsan nüfusunun artması ile tarım sektörü genişlemektedir. Bu sayede Diamonyum Fosfat (DAP) kullanımı artmaktadır. Bu süreç, bu ham madenin fiyatlarını yükseltecektir.