Dilde ve ağızda çıkan bir takım yaralar sürekli olarak tekrarlanıyorsa bu yaraların masum olmadığını unutmayın. Aft ve uçuk gibi yaralar vücudumuzun bağışıklık sistemi ile doğrudan ilişkilidirler. Eğer bu yaralar zamanla geçmezse yada sürekli olarak tekrarlarsalar bilmeniz gereken en önemli husus bağışıklık sisteminizde bir problem olduğudur. Bu yaralar bizim yaşam kalitemizin düşmesine neden olur. Genellikle ağrılı olan bu yaralar sırasında yemek yemekte yada sıcak soğuk bir şeyler içmekte oldukça zorlanırız. Zamanla kendiliğinden geçebilen uçuk ve aft yaralar geçmediklerinde ve sürekli olarak tekrarlandıklarında ise mutlaka tanı konulması gereken ve tedavi edilmesi gereken yaralardır.
Dil ve ağızda meydana gelen yaraların sürekli olarak tekrar etmesi
Dil ve ağızda oluşan bu yaraların sürekli olarak tekrar etmeleri bizlere ilk olarak Behçet hastalığının olup olmadığını sorgulatır. Yine çeşitli testler yapılarak bu yaraların neden meydana geldiği de araştırılır. Genellikle yapılan kontrollerle beraber bu yaraların neden sürekli olarak tekrarlandıkları kolaylıkla bulunabilir. Hastalarda bu durumlara neden olan en belirgin hastalıkların başında Behçet hastalığı gelmektedir. İlk olarak bu hastalıktan şüphe edilse de araştırmalar kesilmez. Hastalarda bu tür ağız yaralarına neden olan bir diğer etken ise B vitamini eksikliğidir. Eğer hastalık bir vitamin eksikliğinden kaynaklanıyorsa o zaman tedavi çok daha kısa süreli olabiliyor. Fakat vitamin eksikliğinden kaynaklanmayan bu tür ağız yaraları Behçet hastalığı şüphesi ile hastanın daha uzun süren kontroller altına girmesi gerektiriyor.
Mide rahatsızlıkları ve mide mikrobu araştırması
Mide mikrobu bir çok hastalık gibi bu tür ağız yaralarının oluşmasına da neden olan olabilmektedir. Eğer sık tekrarlayan yada geçmeyen ağız yaraları varsa mide mikrobundan şüphe edilebilir. Mide mikrobu gastrit ve ülser gibi rahatsızlıklara neden olabilirken sindirim sistemi yollarında da bir çok rahatsızlıklara neden olabilir. Mide mikrobu ayrıca kişide ağız yaraları dışında unutkanlık, halsizlik, yorgunluk ve sinirliliğe de neden olabilmektedir. Mide mikrobu oluşumu bazen kişide mide rahatsızlığı yaratmayabilir. Bu mikrop farklı bölgelerde farklı rahatsızlıklara neden olarak araştırılması ve tanı konulması zor bir durumda oluşturabilir.
Ağızda oluşan yaralarda tanı konulabilmesi çok önemlidir
Ağızda oluşan ve sürekli olarak tekrarlanan ağız yaralarında tanı koyulabilmesi tedavide ki en önemli aşamalardan birisidir. Öncelikli olarak bu tür yaralarda kişinin bağışıklık sistemi tamamen gözden geçirilmeli ve bu durum kişiye özel bir değerlendirmede olmalıdır. Kişinin daha önce geçirmiş olduğu rahatsızlıklar, aile de geçirilen önemli hastalıklar, yakın akrabalarda var olan rahatsızlıklar, kişinin yaşı, cinsiyeti özel olarak değerlendirilerek hastalık aranır ve kontrol altına alınır. Bunların dışında fiziksel olarak beslenme düzeni, uyuma alışkanlıkları, yorgunluk, ne kadar sıklıkla güneşlendiği, hangi gıdaları az hangi gıdaları fazla tükettiği de hastalık oluşumuna ve devam etmesine bağlı olan durumlardır.
Ağız yaralarının nedeni tam olarak bilinememektedir
Tıp dünyasında ağızda oluşan aft veya uçukların tam olarak nedeni bilinememektedir. Ortası beyaz olan yada diğer renkleri sarı ve gri tonlarda olan bu yaralar genellikle ağız içerisinde oluşur. Diğer uçuk gibi yaralar ise ağız çevresinde dudaklarda, yanaklarda, dilde vb. oluşabilmektedirler.
Ağız yaraları kimlerde görülür ?
Ağız yaraları küçük yaştan itibaren hemen hemen tüm insanlarda görülebilmektedirler. Bulaşıcı bir hastalık olan (uçuk) bu yaralar özellikle öpüşme ile kişiden kişiye geçebilmektedir. Bu yaralar oluştuklarından itibaren bir hafta yada on günlük bir süre içerisinde geçmektedirler. Tekrarlanıp tekrarlanmayacağı kişinin kendisine ve bağışıklık sistemine bağlıdır. Genellikle vücut direncinin azaldığı durumlarda kendisini belli ederler. Bu yaralar oldukça ağrılıdır.
Ağız yaralarına neden ola durumlar nelerdir ?
Fiziksel travma sonucu ağızda yaraların oluşması: Genellikle fiziksel olarak bölgede oluşan bir darbe yada bir travma bu yaraların oluşmasına neden olabilir. Sivri bir cismin ağız içerisinde oluşturacağı bir tahriş, yanağın yemek yerken ısırılması, çok sıcak bir şeylerin yenilmesi yada içilmesi bu tür bir ağız yarasına neden olabilir.
Yiyecek ve içeceklerin ağızda oluşturdukları yaralar: Ağızda oluşan yaralar genellikle asitli içeceklerin içilmesinden kaynaklanabilir. Kola, gazoz vb. asitli içeceklerin dışında portakal suyu veya nar suyu gibi içeceklerde ağızda yaraların oluşmasına neden olabilir. İçeceklerin yanı sıra çok baharatlı yiyecekler, tuzlu veya çok ekşi olan aşırı derecede acılı olan yiyeceklerde yaraların oluşmasına neden olabilir.
Alerjik reaksiyonları oluşturdukları ağız yaraları: Yiyeceklerden meydana gelen alerjik reaksiyonlar genellikle; balık, fındık, fıstık, süt vb. yiyeceklerin oluşturmuş oldukları alerjik reaksiyonlar yine incir, domates, limon, çilek gibi meyve ve sebzelerin de alerjik reaksiyonlara neden olarak ağızda bir takım yaraların oluşmasına neden olduklarını sıralayabiliriz.
Mide de oluşan mikroplar ( Mide mikrobu ) kaynaklı ağız yaraları: Mide mikrobu B12 vitamin eksikliğine neden olurken ağızda da bir takım yaraların çıkmasına bu yaraların sürekli olarak tekrarlanmasına yada geçmemesine neden olmaktadır.
Sigara kullanımı: Sigara bir çok hastalıkta olduğu gibi ağız yaralarının da baş mimarıdır.
Vitamin ve demir eksikliğinden dolayı meydana gelen ağız yaraları: Başta B vitamini eksikliği olmak üzere vücutta meydana gelen vitamin ve demir eksiklikleri ağız yaralarına neden olabilen en büyük etkenlerden biridir.
Stres ağız yaralarına neden olabilir: Bir çok fiziksel ve sistemik rahatsızlığın nedeni strestir. Stresli ortamlarda çalışmak, evde oluşan stres, iş yerinde veya okulda olan stres ağız yaralarına neden olabilmektedir.
Ağız yaralarında ne zaman doktora başvurmam gerekiyor ?
Ağızda oluşan yaralarda doktorunuza avurmanız gereken durumlar içerisinde;
– Ağızda bu yaralar ilk kez çıktıysa
– Aft yaraları oluştuysa ve bu yaralar çok büyüdüyse
– Çok fazla aft oluşmaya başladıysa
– Bu yaralar sık sık tekrarlıyorsa
Bu durumlarda mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Ağızda oluşan yaraların tedavisi nasıl yapılır ?
Dil üzerinde ve ağızda meydana gelen yaralardın tedavisi antibiyotik ve ilaçlarla sağlandığı gibi uzun süreli olmayan, sık sık tekrarlanmayan, ciddi bir etkisi olduğu görülmeyen ve çok nadir görülen aft gibi yaralarda evinizde uygulayabileceğiniz bazı tedavi yöntemleriyle de kısa süreli olarak bu yaralara tedavi amaçlı müdahale de bulunabilirsiniz.
– Ağız gargarası: Eczanelerde rahatlıkla bulabileceğiniz antiseptik özellikli ağız gargarası ile ağızda oluşan yaraların büyümesi engellenebilir.
– Tuz ve karbonat ile ağız gargarası: ılık su içerisinde tuz yada karbonat karıştırılarak ağız gargarası yapılır. Tuz ve karbonat karışımı doğal antiseptiktir.
– İlaç tedavisi: Doktorunuzun önereceği ilaç tedavisi ile ağızdaki yaralarınızdan kurtulabilirsiniz.
Not: Geçmeyen, sürekli tekrarlayan, çok ağrılı olan, 1 santimden daha büyük olan ağız yaralarında mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.