Diş ağrısının sebebi uzman-hasta işbirliği ile bulunabilir. Çünkü dişe yakın bölgedeki diş eti, sinüs, burun kanalı tıkanıklıkları ya da nörolojik ağrıları hasta ayırt edemeyebilir. Yapılması gereken; ilk muayene sonrasında radyolojik görüntülemedir. Hasta ağrısını net ifade ettikten sonra da eldeki verilerle sebep tespit edilip, uzman diş hekimi tedaviyi devralmalıdır.
Dr. Selin Bulgu
Endodonti Uzmanı
Diş ağrısının önce sebebi bulunmalıdır. Nedenleri farklı olabileceği için hastanın doktoru doğru yönlendirmesi tedavi şekli ve başarısı için sebep bilinmelidir. Net biçimde şikayetler tanımlandıktan sonra konuyla ilgili uzmana yönlendirme yapılmalıdır.
*Diş eti kaynaklı ağrılar
Diş eti , dişi çevreleyen bir dokudur. Hastanın diş ağrısı ile diş eti kaynaklı ağrıyı ayırt etmesi çok zordur. Ağrı tam-doğru ifade edilemediğinde yanlış yönlendirme sonucu diş çekimi bile olabilir. Burada iki önemli nokta var: diş hekimi konuya hâkim olmalı ve hasta şikayetini en iyi şekilde anlatabilmeli. İlk muayene yapıldıktan sonra ağrının diş enfeksiyonu kaynaklı olduğu düşünülüyorsa kök kanal tedavisi , diş eti enfeksiyonu kaynaklı ise ilgili branş uzmanı tedaviyi devralmalıdır. Radyolojik muayene de bu noktada çok önemlidir. Eğer sağlam bir dişten bahsediliyorsa o zaman diş etine yönelmek çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
*Nörolojik- yüzde gezen ağrılar
Diş ağrısı alt ve üst çene, şakak, kulak ya da çene altı bölgeye yansıyabilir. Diş ve diş etinden kaynaklanan ağrılar normalde yüzün dış kısmında ciltte dokunmayla başlamaz. Ağrının yüzün bir yarısından diğer yarısına atlayamaması gerekir. Sinirler vücudun iki yarısından gelir. Bu tablo bölgesel farklılıklar gösteren nörolojik-yüzde gezen ağrılar için geçerli değildir.
*Sinüs ya da burun kanallarındaki tıkanıklık ağrıları
Dişe yakın bölgesel ağrılar da kafa karıştırıcı olabilir. Ayrıca baş bölgesinde bulunan sinüs boşluklarından gelen ağrılarda diş kaynaklı sanılabilir. Öncelikle sinüs ve burun kanallarındaki tıkanıklıklar araştırılmalıdır. Üst çenedeki arka dişlerin kökleri sinüse yakın veya içinde olduğu zamanlarda, sinüste var olan enfeksiyonun ağrısı dişlere yansıyabilir.
*Stres sonucu diş sıkma olayı
Özellikle pandemi dönemi ile artış gösteren diğer bir tabloda diş sıkma sonucu gelişen ağrı ve diş aşınması vakalarıdır. Sıkma hem dişlere hem de çene eklemine zarar veriyor. Zamanla deforme olduğunda eklem de ağrılar ve fonksiyonel azalma, çenede takılma olabilir. En basit koruma yöntemi diş plaklarıdır.
Tedavide amaç dişi korumaya yönelik olmalı
Endodonti-kanal uzmanlarının önceliği doğal olanı korumaya yönelik davranmaktır. Ancak uygulanacak tedaviler bittiğinde bir dişi çekmek gerekir. Çünkü yerine koyulanın garantisi yok. Dişteki doğallığı sağlıklı bir şekilde korumak aslında sağlıklı yaşam için de gereklidir.
Daimî diş eksikliği söz konusu olduğunda sağlamlara dokunmadan implant tedavisi ile sorun giderilebilir.
20 yaş dişi hangi durumda çekilmelidir?
Çoğunlukla 20 yaş dişleri düzgün çıkamaz, çıkmak için ağızda yer bulamaz, çapraşık gelip öndeki dişin köklerine dayanabilir. Ağız içerisinde çok geride oldukları için genellikle düzgün fırçalama yapılamaz, bu gibi durumlarda bölgede çok fazla besin tutulumu olması, çürümeyi hızlandırır. Ya da ağızda yer bulamadığında öndeki dişleri ittirerek gelir ve diş dizilimini bozar. Burada cevap aranan 20’lık dişin ağızda yer sürecek yeri var mı, yok mu? Ağzın yapısal şekline göre karar verilmelidir.
Ağızdaki denge korunmalıdır
Bir boşluk varsa dişler bu boşluğa doğru yatma eğilimine girer. Arkadaki diş öne, öndeki diş arkaya doğru yatar. Hatta üstteki diş aşağıya doğru uzamaya başlar. Düzgün sıralamada bozulma oluşur. Boşlukların doldurulmasında yaş da uygunsa çevredeki dişlere zarar vermeyeceği için en uygun çözüm implanttır. Daha küçük yaşlarda ise çene gelişimi devam ettiğinden diş teli tedavisi ile boşluklar kapatılabilir.
Beslenme ağızda başladığı için bu bölgede denge korunmalıdır. Doğru-etkin çiğneme de sağlıklı-sağlam dişlere ihtiyaç vardır. Ağız dinamik bir yapıya sahip olduğundan denge bozulursa sindirim problemleri başta olmak üzere farklı sağlık sorunları oluşur.