Diş gıcırdatma sorununa dair her şey: Sebepleri ve Tedavileri

Sabahları uyandığınız ilk anlarda çenenizde ve damağınızda ağrı mı hissediyorsunuz? Sebepsiz baş ağrılarınız mı var? Diş bakımınızı aksatmadığınız halde, diş kırılmaları ve diş kayıpları mı yaşıyorsunuz? Bu soruların herhangi birine yanıtınız “Evet” ise, siz büyük olasılıkla “Bruksizm” ya da yaygın olarak bilinen adıyla “diş gıcırdatma” sorunundan mustarip olabilirsiniz.

Diş gıcırdatma, çoğunlukla stres kaynaklı bir sorun olarak karşımıza çıksa da, alkol ve sigara kullanımı gibi sebeplerle de tetiklenebilir. Sıklıkla uyku sırasında kendini gösterdiği için bir uyku problemi olarak kabul edilir, oysa uyanıkken de diş sıkma sorunu görülebilir.

Bugünkü yazımızda sizlere, diş gıcırdatmanın genel sebeplerinden ve tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.

Diş gıcırdatma sebepleri ve risk faktörleri nelerdir?

Diş gıcırdatma sorunu çoğunlukla stresle ilişkilendirilse bile, esas sebebi her zaman belirgin değildir. Yine de, diş gıcırdatma sorununa yol açabilecek temel etkenler olarak şunlar sıralanabilir:

Stres ve kaygı: Diş gıcırdatmanın en yaygın nedenidir. Kaygı düzeyinin arttığı dönemlerde diş gıcırdatma sorunu daha sıklıkla yaşanır.
Horlama ve uyku apnesi gibi uyku sorunları, diş gıcırdatmayı tetikleyebilir.
“Seçici serotonin geri alım inhibitörleri” (SSRI’lar) olarak bilinen bir tür antidepresan da dahil olmak üzere bazı ilaçların kullanımı, diş gıcırdatmaya sebep olabilir.
Yoğun sigara, alkol ve kafein tüketimi ve madde kullanımı, diş gıcırdatma sorunu yaşanmasına neden olabilir.
Rekabetçi, hırslı ve agresif kişilik yapısına sahip olanlar, diş gıcırdatma sorunu yaşamaya daha eğilimlidir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) sahibi olanlar da diş gıcırdatma sorununa sahip olabilir.
Parkinson hastalığı, demans, reflü, epilepsi gibi bazı hastalıklar, diş gıcırdatma sorunu ile ilişkilendirilebilir.
Sezaryen doğum yapmış kadınlarda diş sıkma/gıcırdatma sorunu cerrahi kesiye bağlı olarak olabilir.

Diş gıcırdatmanın sebep olduğu komplikasyonlar nelerdir?

Diş gıcırdatma çoğunlukla ciddi bir komplikasyona neden olmaz. Ancak çok yoğun diş gıcırdatma sorunu yaşandığı durumlarda, şu komplikasyonlar yaşanabilir:

Diş kırılmaları, buna bağlı diş boyutlarındaki kayıplar sonucu yaşanan kas problemleri,
Damak veya çenede hasar,
Gerilim tipi baş ağrısı
Şiddetli yüz veya çene ağrıları
Çene eklemlerinde hasar (ağzınızı açıp kapattığınızda tıklama sesi gelmesi vb.)
Şiddetli boyun ağrısı
Şiddetli bel ve sırt ağrısı
Boyun omurlarında yer değişikliği ve buna bağlı skolyoz

Diş gıcırdatma teşhis ve tedavisi nasıl olur?

Rutin diş muayeneniz sırasında diş hekiminiz, ağız muayenesine ek olarak, baş ve bıyun bölgesi kaslarınızı ve boyun omurlarınızı muayene ederek, olasılıkla diş gıcırdatma sorunu yaşayıp yaşamadığınızı da inceleyecektir.

Diş hekiminiz diş gıcırdatma sorunu yaşadığınızdaın şüpheleniyorsa, genel diş sağlığınız, kullanmakta olduğunuz ilaçlar, günlük rutinleriniz ve uyku alışkanlıklarınız hakkında sorular sorarak sebebini belirlemeye çalışır.

Bruksizmin boyutunu değerlendirmek için diş hekiminiz şunları kontrol edebilir:

Çene kaslarında hassasiyet,
Kırık veya eksik diş gibi belirgin diş anormalileri,
Dişlerinizde, alttaki kemikte ve yanaklarınızın iç kısmında, röntgen yardımıyla belirlenen olası hasarlar vb.
Boyun omurlarının yan taraflarıdaki hassas noktalar
Üst sırt kas muayenesi,
Çene altı gıdı bölgesine denk gelen kasların muayenesi,
Dil kenarında yer alan ısırık izleri.

Diş sıkma sorununuz büyük ölçüde uyku sorunlarıyla ilgili görünüyorsa, doktorunuz bir uyku merkezine danışmanızı önerebilir. Uyku merkezine, uyku apnesi veya diğer uyku bozuklukları ile ilgili araştırma ve tedaviler gerçekleştirilecektir.

Diş gıcırdatma sorununun altında endişe, stres veya diğer psikolojik sorunlar varsa, lisanslı bir terapiste veya danışmana yönlendirilebilirsiniz.

Eğer harici bir destek almanızı gerek görmezse, diş hekiminiz dişlerinizi korumanız için bazı tedavi yöntemleri önerecektir. Bu tedavi yöntemleri, diş gıcırdatma sorununuzu azaltıp, dişlerinizdeki aşınmayı önleyecektir. Diş hekiminiz tarafından, diş gıcırdatma sorununun giderilmesi için önerilebilecek başlıca tedavi çözümleri şunlardır:

Ateller ve ağız koruyucuları. Bunlar, diş sıkma ve gıcırdatmanın neden olduğu hasarı önlemek için dişleri ayrı tutmak için tasarlanmıştır. Diş kalıbınız alınarak tamamen size özel olarak üretilirler. Sert akrilik veya yumuşak malzemelerden yapılabilirler ve üst veya alt dişlerinize takılabilirler.

Diş düzeltme: Diş aşınmasının hassasiyete ve çiğneme sorunlarına yol açtığı ağır vakalarda, diş hekiminiz dişlerinizin çiğneme yüzeylerini yeniden şekillendirmesi gerekebilir.

Nöralterapi : Günümüzde diş hekimliğinde yeni bilinen ancak 100 yıldan fazladır tıp hekimliğinde uygulanan, genel sağlığınızı da içine alan ve çoğunlukla kalıcı olarak iyileşme sağlayan bir tedavi yöntemidir.

İlaç ile diş gıcırdatma tedavisi mümkün mü?

İlaçlar diş gıcırdatma tedavisinde çok etkili değildir. Bu alanda daha fazla tıbbi araştırma yapılmasına ihtiyaç olduğundan, diş gıcırdatmada ilaç tedavisi çok fazla tercih edilmez. Hatta bazı ilaçların kullanımı diş gıcırdatma sorununu tetikleyebilir. Ancak diş gıcırdatma sorununun çok şiddetli yaşandığı ve diğer tedavi süreçlerinden yanıt alınamadığı durumlarda, hekiminiz ilaç kullanımı da dahil olmak üzere alternatif çözüm önerileri sunabilir.

Diş gıcırdatma sorunu ve sebep olduğu komplikasyonların çözümü için, uzman kadromuzla hizmetinizdeyiz. Bilgi ve randevu almak için bizimle şimdi iletişime geçebilirsiniz.