Doğru bilinen yanlışlar serisi – Lastik hangi aksa takılmalı?

Doğru bilinen yanlışlar serisi – Lastik hangi aksa takılmalı?

Türkiye’de bulunan birçok kullanıcı ve satıcı, sadece iki lastik değişimi yapılacak ise, yeni lastiklerin ön aksa takılması gerektiğini düşünür. Bugün, sebepleri ile birlikte sizlere neden yeni lastiklerin nereye takılması gerektiğini sebepleri ile birlikte açıklamak istiyoruz.

Öncelikle, en doğru bilgiyi sizinle paylaşalım; araçlarımızın lastiklerini her zaman takım olarak değiştirmek gerekir! Öte yandan bazen kullanıcılar sadece daha çok aşınmış olan iki adet lastiğini değiştirmeyi tercih edebiliyorlar. Bu durumda da akıllara, çoğunlukla cevabı bilinmeyen şu soru geliyor;

“Peki yeni aldığım lastikleri nereye takmalıyım?”

Sorunuzun cevabı çok basit; Her zaman ARKA aksa takmalısınız.
Peki neden arka aksa takmamız gerektiğini biliyor musunuz?
Aracınıza fren yaptığınızda aracınızın ağırlığı arka kısmından ön kısma doğru yığılır. Aşağıdaki görsel ile bunu daha iyi anlayacaksınız;

Bu durum, ön lastiklerde daha fazla fren gücüne, arka lastiklerde ise daha az fren gücüne ihtiyaç duyulmasına sebep olur. Bu sebepten dolayı frenler ön ve arka aksa farklı oranlarda güç uygulayacak şekilde ayarlanır. Bu oran araçtan araca değişmekle birlikte genellikle arkalarda %30-40, önlerde ise %60-70 dolaylarında bir orandır. Ön frenlerin daha yüksek güce sahip olması, bu aksta bulunan tekerleklerin daha kolay kontrol edilebilmesini sağlar. Frenleme yapıldığında aracınızın ağırlık dengesi bozulacağı için aracınızın arka kısmını toparlamak, ön kısmını toparlamaktan daha zor olacaktır. Dolayısıyla, daha iyi durumdaki diş derinliğine sahip lastiklerin, arka aksta bulunması her zaman aracınızın kontrolünü daha kolay sağlamanızı sağlayacaktır.

Kısaca; fren anında ağırlık merkezi öne kaymakta, bu durum aracınızın arka kısmının daha kolay savrulmasına neden olmaktadır. Yeni lastiklerin arka aksa takılması bu yüzden önemlidir. Ancak eğer eski lastikleriniz asimetrik, yani yönsüz lastik ise ve yeni aldığınız lastik yönlü lastik ise, yönlü lastikleri ön aksa takmanız en doğrusu olacaktır. Burada tekrar iletmek istiyoruz ki, her zaman lastiklerinizi takım olarak değiştirmeniz en doğrusu olacaktır.

Rotasyon Neden Önemlidir?
Aracınızın çekişini sağlayan aksta bulunan lastikleri her zaman daha erken aşınır. Lastiklere iletilen çekiş gücü lastiğin dişlerinin daha çabuk bitmesine sebep olur. Örnek olarak, önden çekişli bir aracın ön lastikleri arka lastiklerinden daha çok aşınır. Aynı şekilde, arkadan itişli bir araçta öncelikle arka lastiklerini aşındırır.

Bu yüzden bütün lastiklerin eşit şekilde aşınmasını sağlamak için her 10.000 km’de bir aracınızın ön ve arka lastiklerinizin yerlerini değiştirmeniz gerekmektedir.

Diyelim ki rotasyon yapma şansınız olmadı ve sadece iki yen lastiğe ihtiyacınız var. Bu durumda da yukarıda ilk olarak bahsettiğim gibi yeni lastiğinizi her zaman arkaya takmalısınız.

Yeni lastikler arka aksa bahsettiğimiz şekilde takılmazsa ne olacak? İlk olarak aracın yoldaki seyir kontrolünü ele alalım; viraja girdiniz ve direksiyonu viraj yönüne doğru çevirdiniz. Tam da bu noktada bütün kuvvet aracınızın dönüşüne direnç göstererek aracınızın yol tutuşunu azaltacak ve savrulmasına sebep olacaktır. Bu duruma “aşırı yönlenme” deriz. Aşırı yönlenmeyle karşı karşıya kalınması durumunda profesyonel olarak pilotluk yapmayan biz sürücülerin durumu toparlaması oldukça güç olacaktır. Maceraperest değil ve trafikte heyecan aramıyorsak yeni lastiklerinizi kesinlikle öne takmamalısınız. Tam olarak bu örneği izleyebileceğiniz bir videoyu sizler için buraya ekliyorum;

Tabi hemen aklımıza bir ikinci unsur olan ÖN LASTİKLER PATLARSA kontrolü daha çabuk yitireceğiniz gelecektir-ki yanlış değildir. Ani hava boşalmasının ön lastiklerde meydana gelmesi, arka lastiklerde meydana gelmesinden çok daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Öte yandan, lastiğinize giren yabancı bir cisim ya da yoldaki bir çıkıntı, lastiğinizin yeni ya da eski olmasına bakmaz. Bir başka deyişle dümdüz yolda

giderken, bir lastik eski olduğu için patlamaz. Tabi bunu söylerken makul bir lastik ömrünü referans alıyorum. Ömrünü doldurmamış bir lastikte hava kaybı için lastiğinizin ya da supapların dışarıdan bir hasar almış olması gerekir. Ayrıca ömrünü doldurmuş veya doğru depolanmamış bir lastik, kimyasal yapısının bozulması sebebi ile, jant ile birleştiği noktadan hava kaçakları yapabilmektedir.

Çok kısa özetlememiz gerekirse;

Sizlere sunmuş olduğumuz lastik sökme takma ve balans hizmetlerimiz ile alakalı bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Sizi A noktasından B noktasına götüren yeni teknolojiler hakkında daha fazla bilgi alabilmek için bizi takipte kalın!

Yazar – Kerem Bodur