İnsanın yaşadığı yeri tanıtmasından daha güzel bir olay yok. 4 yıl önce ilk geldiğimde, defalarca kaybolmuş biri olarak, buraya gelen insanların istedikleri yeri daha kolay bulması için bir Alaçatı rehber ‘i hazırlamak istedim. Tabi ince detaylara geçmeden önce Alaçatı’nın geçmişine şöyle bir uzanmadan olmaz değil mi ?
Tahminlere göre geçmişi M.Ö 3000 yıllarına, Erythrai Antik Kenti ile aynı döneme denk gelmekte. Kendine özgü iç deniz gibi görülebilecek bir limanı varmış bu nedenle de tarihte baya değer görmüş bir belde burası. Zaten ara sokaklara girdiğinizde buram buram tarih kokuyor.
Beldenin simgelerinden biri hemen çarşı girişinde bulunan değirmenler 1850 yılından kalma. Birbirinden farklı boyutlarda 4 taş değirmeni çarşı girişinde, amfi tiyatronun görebilirsiniz.
Aslında tarihi geçmişi çok eski olsa da şu an bizlerin tanık olduğu Alaçatı’nın kuruluşu 1873 yılına dayanıyor. O dönem bölgedeki bataklığın kurutulması için dönemin padişahı bölgeye Rum işçiler getirir. Bu işçiler için kurulan Agrilia köyünü sevip, buraya yerleşmeye karar veren işçilerin köyüdür kendileri ? 1924 mübadelesine kadar Rum vatandaşların ikametgahı olarak bilinen köy, bu tarihten sonra mübadelede gelen Girit ve Selanik göçmeni vatandaşların yerleşimiyle Alaçatı adını almış.
Tarihler 1991’i gösterdiğinde bölgeye yabancı sörfçüler gelmeye başlamış. Hala sörf konusunda dünyanın sayılı yerleri arasında olduğunu da söylemeden edemeyeceğim. Köyün dışına Port kısmına gittiğinizde doğal tabiatın ortasında bir koy ve orada sörf yapan insanları görebilirsiniz.
Alaçatı’nın kaderi sörfçülerin rağbet etmeye başlamasıyla değişmiş tabi. Sörfçülerin sayısı arttıkça önce oteller, oteller arttıkça reklam ve eğlence mekanları sırasıyla açılmaya başlamış.
Alaçatı son yıllarda her ne kadar basının kara propagandası ile sarsılsa da değerinden hala bir şey kaybetmiş değil. Birkaç yılda değeri ona on beşe katlayan bir gayrimenkul durumu var. Köy içinde eski taş evler birkaç milyon liradan başlıyor. Daha ucuz alternatifler içinse köyün dışına çıkmak gerekiyor. Kiralama durumunda da senelik ya da sezonluk seçenekleri mevcut. Sezonluk ortalama 25.000-45.000 arası bir bedel ödeyerek tüm yazınızı Alaçatı’da geçirebilirsiniz.
Eğer Alaçatı’ya kendi arabanızla gelmiyorsanız burada belli saat aralığında ulaşım sorunu yaşamıyorsunuz. İzmir otogar ve üç kuyulardan Çeşme Seyahat isimli otobüs firmasının otobüsleri mevsime uygun saat aralıkları ile Alaçatı ve Çeşmeye yolcu taşımakta. Bilet 2019 yılında 20 liraydı. Öğrenciler için 2 liralık bir indirim söz konusu ( baya çok ☹ ). Havalimanından ise hem shuttle hem de Havaş taşımacılık yapmakta. Shuttle konusuna parantez açmak istiyorum. Şu an Alaçatı’da shuttle hizmeti veren bir firma var. OZANSOY ana ismiyle hizmet veren bu firma, sahibinin ahlaksızlığı nedeniyle benim tercihlerim arasında değil. Herhangi bir terslikte, bir müşteri olarak hakkınızı aradığınızda konuşmaların garipleşmesi ya da seslerin yükselmesi muhtemel. Terslik demişken, sizi havalimanında ya da otelinizde unutup uçağınızı kaçırmanıza sebep olabilirler.Tabi ki sizin tercihiniz herkes kendi deneyimince …
Köy içinde sık sık minibüsler hem Çeşme istikametine hem de Port istikametine gitmekte. Çeşme 5 lira Port için ise fiyat bilgim maalesef yok. Ama tahminen aynı bedelle taşıyorlardır.
Köy içinde bir yere kadar arabanızla gelmeniz mümkün ama saat 04:00 – 11:00 haricinde köy içinde araç trafiği yasak. Motorsikletler haricinde köy içinde çok nadir motorlu taşıt görebilirsiniz.
Alaçatı ve çevresinde her bütçeye göre Otel veya Pansiyon bulmanız mümkün. Tabii yüksek sezon olarak tabir edilen Temmuz – Ağustos ayları için fiyatlar hemen hemen aynı çizgide oluyor. Köy içinde çok büyük oteller olmadığı için fiyatlandırma politikası yıl bazında düşünerek uygulanıyor. Bu yıl temmuz ayı başında 300 liraya konaklama bulabiliyordunuz. Bu fiyata genellikle sadece kahvaltı dahil ediliyor. Ben butik otelde değil ismi bilinen bir otelde kalmak istiyorum diyorsanız da sizi Porta doğru almakta fayda var. Burada S Hotel, Alkoçlar gibi markaları bulabilirsiniz.
Kendi deneyimlediğim çok fazla otel yok ama hem arkadaşlarımı hem de misafirliğe gelen akrabalarımı konaklattığım oteller mevcut. Bunlar göz önüne alınarak birkaç öneri yapmam gerekirse de ;
Herkesin tatil anlayışı farklı olduğu için etki altında bırakmak istemediğim için çok üzerinde durmuyorum. Ama benim açımdan baktığınızda Alaçatı’ya ne amaçla geldiğiniz Otel seçiminizi etkilemelidir. Alaçatı’ya sörf ve deniz kum güneş tatili yapmaya geliyorsanız köy dışında bir oteli tercih etmenizde fayda var. Yok ben eğleneceğim diyorsanız o zaman köy içinde kalmalısınız. Aracınızla bir yere eğlenmeye gidip sonra dönüşte ehliyeti bir polisin dosyasında ya da aracınızı bir çekicinin üzerinde görmek istemiyorsanız tabii ?
Birkaç yıldır basında yer alan Alaçatı’da 500 liraya pizza başlıklı haberleri görmüşsünüzdür. Herkesin dilinde bir pahalılık senfonisi almış yürümüş durumda. Peki bu durum gerçeği yansıtıyor mu ?
Evet 500 liraya pizza yemeniz mümkün. Tabii bol ıstakozlu bir pizza seviyorsanız. Istakoz çiğken bile marketlerde dudak uçuklatırken üzerine işletme maliyetlerinin eklendiği bir pizzanın fiyatı tabii ki 500 lira olur. Tercih edip etmemek ise işletmenin müşterilerine kalmış bir durum. Genellikle bu tür fiyatlara plajlarda rastlarsınız. Bu işletmeler 4 ay gibi bir süre faaliyetlerini sürdürürler ve standart bir işletmeden daha çok insan çalıştırırlar. Kiraları ve riskleri en yüksek iş koludur. Operasyon baz alındığında bu kadar girdisi, çıktısı ve hareketi olan işletmeler için de farklı bir durum olağan dışı olur.
[ads1]
Alaçatı’da birçok plaj bulunur. Bunların sosyetik diye tabir edilen, fiyatları yüksek, ünlülerin sahne aldığı, her an çevrenizde tatil yapan bir bakan, milletvekili ya da sanatçı görebileceğiniz türleri Portta yer alır. Genelde girişler 75-100 lira aralığındadır ve bu fiyata şezlong, şemsiye, havlu ve 1 adet alkolsüz içecek dahil edilmiştir. Aracınızla gidiyorsanız +50 lira vale ücretini de cüzdanınızda hazır etmenizde fayda var. Eğer sessiz sakin bir yer arıyorum diyorsanız da Paşalimanı tarafındaki Gençlik Kampı yanında konumlanmış plajlarda şansınızı deneyebilirsiniz. Bu iki seçenekte size uygun gelmediyse, Ilıca’da halk plajı var. Geçtiğimiz yıllarda burada da şezlong kiralayıp ayağınıza kadar gelen soğuk biranızı yudumlayabiliyordunuz. Kumların asfaltla birleştiği yerlerde ufak büfeler vardı ve ihtiyaçlarınızı buralardan giderebiliyordunuz ama son seçimden sonra Belediye Başkanının kararıyla bu büfeler kaldırılarak sadece şemsiye kiralayan bir kulübe bırakıldı. Market ve benzeri alışverişler için yaklaşık 500 metre yürümeniz gerekiyor.
Dipnot : Yaz aylarında çevre illerden gelen günübirlikçilerin çok rağbet ettiği bir nokta olması nedeniyle, kıskanç bir eş ya da babaysanız ailecek Ilıcayı tercih etmenizi önermiyorum.
Daha önce de belirttiğim gibi Alaçatıda çeşitli bütçelere uygun otel bulabildiğiniz gibi yeme – içme ihtiyacınızı da karşılayabilirsiniz. Pizza, sulu yemek, kokoreç, kumru ve ufak tefek benzer restoranlar köyün hemen girişinde, yel değirmenlerinin karşısında yer alıyor. Köy içine inip burada bir yer ararsanız baştan söyleyeyim bütçenizi ona göre ayarlamanızda fayda var. Ortalama iki kişi, meyhaneye gidip 5-6 çeşit meze, ara sıcak ve ana yemek alıp yanında da alkol alırsanız ortalama kişi başı 250-300 lira gibi bir rakam ödemeniz muhtemel. Nedendir bilinmez en çok rağbet gören yerler de buralar ?
Tabi Alaçatıda yeme – içme, sadece meyhanelerde giderilen bir ihtiyaç değil. Alternatif birçok mekan bulmanız gayet basit. Sadece ilk gördüğünüz yere oturmamanız ve biraz sabredip gezmeye devam etmeniz gerekiyor.
Nasıl bir eğlence anlayışınız var? Şarap eşliğinde peynir tabağımı yerken, caz müzik ya da seksenler – doksanların sevilen şarkılarını mı dinlemek istersiniz yoksa sabahın ilk ışıklarına kadar dans edip, yatağınıza dönmek mi ?
Alaçatı her ikisini de bolca barındıran bir yer. Özellikle son yıllarda birbiri ardına açılan mekanlar bu konuda adeta yarış halinde. Türk sanat müziğinden caz müziğe hatta elektronik müziğe kadar çok geniş bir çeşitlilik mevcut o nedenle herkesin zevkine hitap eden bir yer mutlaka bulunuyor.
Alaçatıda bir işletmeci olduğum gerçeğini saklamayacağım ama burada kendi işletmeme yer vererek de kimseyi yanlış yönlendirmek istemem. O nedenle listede kendi mekanıma yer vermiyorum.
Sağlık Hizmetleri
Bu konu belki de Alaçatı’nın en temel sorunlarından biri. Alaçatı’da sadece küçük bir sağlık birimi var o da hafta içi mesai saatleri içinde hizmet veriyor. Bunun dışında kalan zamanlarda ÇEŞME DEVLET HASTANESİ, sağlık problemleriniz için hizmete devam ediyor. Tabi büyük şehirlerden geliyorsanız buradaki sağlık hizmetinden memnun kalmayabilirsiniz. Yeterli kaynak aktarılmadığı için eksikliklerle dolu ve sezonda neredeyse bir şehir hastanesi kadar çok çalışan bir kurumdan bahsediyoruz. O nedenle çokta eleştirmemek lazım.
Köyün özellikle Hacı Memiş Camisi çevresinde ve hemen ana yol üzerinde eczaneler bulabilirsiniz. Genellikle yüksek sezonda her saat açık bir eczane tutuluyor.
[ads1]
Altyapı
Son yıllarda sosyetenin uğrak yeri olsa da Alaçatı’nın hala bir köy olduğu gerçeği değişmiyor. Özellikle çoğu yerin sit alanı ilan edilmesi nedeniyle ki doğru olanı bu, alt yapı konusunda biraz geride kalmış. Yaz aylarında çok hissedilmese de şiddetli yağmurlarda sokakları su basması muhtemel. Bununla beraber eğer internet üzerinden iş yapıyorsanız ve tatilinizi yaparken internet ile çalışmanız gerekiyorsa, yanınızda mobil bir çözüm bulundurmanızda fayda var. Bu yıla kadar köy içinde internet hızının 6 Mbit/sn ‘nin üzerine çıktığını görmedim. Bu hız ile youtube’da video izlersiniz ama ikinci biri aynı bağlantı üzerinden aynı işi yapmaya kalkarsa donma sorunu yaşarsınız . O kadar kötü yani ?
Köy çevresinde genellikle su kesintileri yaşanıyor. Bunun sebebi Alaçatı’ya su toplayan barajın yoğunluğu karşılayamaması. O nedenle çoğu evin kendine ait bir kuyusu bulunuyor. Temizlik ve benzeri işler bu su ile yapılıyor. Elektrik ile ilgilide benzer şeyler söylemek mümkün. Gediz elektriğe bağlı olan GDZ elektrik çağ dışı bir hizmet sunuyor. Gün içinde defalarca elektrik kesintisi yaşanan günler, bu nedenle israf olan gıda malzemeleri ve elektronik ürünler çok can sıkıcı. Alaçatı’da laptop kullananların pili takılı durumdayken kullanmalarını öneririm. Aksi taktirde laptopunuz ile vedalaşmak gibi korkutucu bir durum yaşanabilir.
Sokak Hayvanları
Türkiye’nin sokak hayvanları bakımından yarı açık cezaevine hoş geldiniz ! Her yıl bir sebeple tatile getirilip burada bırakılan ve kaderine terk edilen yüzlerce kedi ve köpeğe ev sahipliği yapıyor . Sokaklarda gezerken her an cins bir kedi ya da köpeğe denk gelebilirsiniz. Yaz aylarında karınlarını rahatça doyurabiliyorlar ama kış aylarında durum çok farklı bir hal alıyor. Belediye’nin bu konuda bir çalışması maalesef yok. ÇESAL bir süredir faaliyetlerini durdurma noktasına geldi. Bizim gibi birkaç hayvan sever aile dışında bu canlara destek olan çok kimse de kalmadı. Köpek popülasyonu bu kadar fazla olmasına rağmen, insanlara bilerek zarar verdiklerine hiç rastlamadım. Sarhoş olup tekme atan ya da korkutan tipler hariç. Onlar da her şeyi hakkediyor zaten. AFERİN OĞLUM ISIR O MAHLUKU ! ?
Güvenlik
Alaçatı eskiden jandarma yetkileri dahilindeki bir köy durumundayken şimdilerde köy içini polis çevresini ise jandarma kontrol etmektedir. Yaz aylarında çevre illerden görevlendirilerek buraya gelen kalabalık polis birimleri ile güvenlik sağlanıyor. Bu kadar kalabalığın ve çeşit çeşit insanın yer aldığı Alaçatı’da suç oranlarının çok fazla olduğunu düşünmüyorum. Sokakta ya da mekânda bulunduğunuzda çevrenizde sivil ya da resmi polis memurları mutlaka olacaktır. O nedenle herhangi bir şehirden daha güvenli olduğunu da söyleyebilirim. Tabi ben böyle dedim diye de tedbirsiz de davranmayın. Arada bir kavga, hırsızlık gibi olaylar her yerde olduğu gibi burada da olabiliyor.
Gül, Çiklet, Müzik Satıcıları
Hem bir sorun hem de renk olarak gördüğüm bir konu bu. Oturduğunuz mekanda burnunuzun dibine sokulan bir buket gül, bir kutu çiklet ya da sokakta gezerken önünüzü çevirip müzik çalarak sizden bahşiş almaya çalışan tiplerle karşılaşırsınız. Son gurup harici pek ısrarcı değildir zaten mekanlarda bu insanları içeri sokmamaya çalışır ama son guruba dikkat edin derim. Can sıkıcı bir yapışkanlık söz konusu olabilir.
Alaçatı’da Kültür Sanat
Köyün eskilerinden dinlediğim kadarıyla eskiden Alaçatı’da daha çok sanat ve sanatçı varmış . Şimdilerde daha çok ticari bir yer haline gelse de bu geleneği sürdüren yerlerle de karşılaşabilirsiniz. Genelde kendi tasarım takılarını satanlardan tutun, resim sergileri gibi elit zevklere de hitap eden sanat ve sanatçılar var. Her yıl çeşitli tarihlerde sanat üzerine çalıştay düzenleyen sanatçıları tespit edip İnstagram ve benzer platformlarda bulabilirsiniz.( Örneğin : Atölye Özlem Yörük )
Antika Kültürü
Kendi hayatıma şöyle bir bakınca, eskiden antikayı neden sevmediğime inanamıyorum! Alaçatı’da her iki popüler caddede yer alan antikacılarda öyle antikalarla karşılaşıyorsunuz ki, resmen nutkunuz tutuluyor! Antika satışı için konumlanmış dükkanların yanı sıra çeşitli mekanlarda düzenlenen mezatlarda da antika satın alabilme şansınız var. Köyde antika mı olur demeyin. Bu antika satıcıları tüm dünyayı gezerek antika toplayan ciddi antikacılar. Tabi büyük şehirlere göre bir miktar daha pahalı olması muhtemel. Ama antikadan bahsediyoruz. Evimizde, ofisimizde tarihten bir parça bulundurma ve o dönemin sanatını hissedebilme hazzı bence paha biçilemez.
Alışveriş
Alaçatı’da Migros, Macro Center, Pehlivanoğlu gibi büyük marketler ile her cumartesi Alaçatı’da ve perşembe günleri Ilıca’da kurulan halk pazarları bulunuyor. Gıda ve ucuz giyim gibi ihtiyaçlara cevap veren bu pazarlarda hemen hemen her şeyi bulabilirsiniz. Bunun yanı sıra giyim, takı, hediyelik gibi alışverişleriniz içinde köy içinde irili ufaklı dükkanlar ve marka mağazalar bulabilirsiniz.
Tamamen spontane gelişen bir yazı olması sebebiyle atladığım, unuttuğum noktalar olabilir. Aşağıdaki yorum kutusundan sormak istediğiniz şeyleri sorabilirsiniz. Bilgim dahilinde mümkün olduğunca cevap vermeye çalışırım.
Alaçatı son yıllarda yükselişe geçen bir tatil beldesi. Her türlü olumsuzluğa rağmen kendi yağında kavrulan ve gelişmeye aç bir bölge. Yerel seçimlerden beri birtakım olumsuzluklar yaşansa da bu olumsuzlukları burayı tatil amaçlı ziyaret edenler kıyısından köşesinden hissediyor. Geçtiğimiz sezon polis’in uyuşturucu ile mücadele için giriştiği operasyonlarda karşılaşılan durumlar ve ses konusuna savaş açıldığında insanların eğlenecek yer bulamaması gibi.
Bütçenizi ayarladığınız taktirde tüm yılın yorgunluğunu atabileceğiniz, içinde bulunduğunuz toplumun eleştirilerinden ve baskılarından kaçabileceğiniz bir köyden bahsederken, dünyanın sayılı tatil beldelerinden biri olma potansiyelini doğru kullanamadığını düşünüyorum.
Konu ile ilgili daha önce eleştirel bir yazı yazdığım için burada eleştirilere çok fazla yer vermeyeceğim ama bir süre burada yaşayınca bu eleştirilerin ve kaybedilmekte olan potansiyelin farkına varıyorsunuz.
Bu yazıyı usanmadan buraya kadar okuduysanız, kocaman bir teşekkürü hakkettiniz demektir! Teşekkür ederim. Sevgiyle kalın <3