Tıp alanında çalışanlar için hem bir kutlama, hem çalışma alanındaki sorunlara dikkat çekme, hem de meslekteki önemli olay ve kişileri anma etkinliği olan 14 Mart Tıp Bayramı , Türkiye’de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul ediliyor. Tıp Bayramı, her Mart ayının 14’ünde kutlanan, Türkiye’de tıp alanında, çalışanların hizmet sorunlarının tartışıldığı, bilime katkılarının ödüllendirildiği bir anma ve kutlama günüdür. 1976’dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Mart’ı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir. Dünyada benzer kutlamalar, farklı tarihlerde yapılmaktadır. Örneğin ABD’de ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü; Hindistan’da ünlü doktor Bidhan Chandra Roy’un doğum (ve aynı zamanda ölüm) yıldönümü olan 1 Temmuz günü “ Doktorlar Günü ” olarak kutlanır.
Tıp Bayramı Tarihçesi
Tıp Bayramı’nın ortaya çıkışı, 14 Mart 1827’de İkinci Mahmut döneminde Hekimbaşı Mustafa Behçet’in önermesiyle kurulan ilk cerrahhane olan Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire’nin kurulmasıyla oluşmuştur. Cerrahhanenin kurulmasıyla Türkiye modern tıp eğitimine başladı ve okulun kuruluş günü olan 14 Mart tarihi de “ Tıp Bayramı ” olarak kabul edilmiştir. Tıp Bayramı’nın ilk kutlaması 14 Mart 1919’da işgal altındaki İstanbul’da yapılmıştır. Tıbbiye 3. Sınıf öğrencisi Hikmet Boran önderliğindeki tıp okulu öğrencileri, işgali protesto için toplanmış ve dönemin ünlü doktorları da destek vermiştir. Böylece ilk Tıp Bayramı, tıp sektöründe hizmet edenlerin yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. Günümüzde 1976’dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Mart’ı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir.
Çağdaş Sağlık Hedefi
Son yıllarda sağlık sisteminde yapılan, yapılmaya çalışılan değişiklikler ile gerek sağlık hizmetinin ticari boyutunun ağır basması sonucu yaşanan sıkıntılar, gerek hekimlerin özlük haklarındaki ciddi gerilemeler, gerekse ticarileşen sağlık hizmetlerinin hekim davranışlarında yol açtığı yozlaşmalar ve bu yozlaşan hekim davranışlarının abartılı bir şekilde genelleştirilerek sağlık hizmetlerinde ticarileşmeyi arttıran kararlara gerekçe olarak kullanılması kafa karışıklığını daha da arttırmaktadır.
Hekimler 14 Mart’ta Dört Talepte Bulundu
14 Mart Tıp Bayramı ülke genelinde düzenlenen çeşitli etkinliklerle kutlandı. Hekimler,14 Mart’ta dört talepte bulundu. Haksız hukuksuz ihraç edilenler göreve iade edilsin. Hastaya yeterli süre ayrılsın. Çalışırken ve emeklilikte insanca ücret. Sağlıkta şiddet sona ersin. Bugün sağlık ortamı, Sağlıkta Dönüşümün 14. Yılında sorunları tam olarak çözememiş olarak karşımızda durmaktadır. Mevcut sistemde henüz çözülememiş önemli sorunlar var. Ameliyat sayıları, 2002 yılından günümüze 7 kat artarak 14 milyonu geçti. Her gün ülkemizin değişik illerinden, hekime ve sağlık çalışanına şiddet haberleri rahatsız edici boyutlara ulaştı. Her şeyin başı sağlık ama tekmelenen, bıçaklanan, kurşunlanan, öldürülen hekimlerin acısı yaşanıyor. Ağır çalışma koşullarına dayanamayarak intihar eden hekimler var. Acil servisler kalabalık, yoğun ve şiddet dolu. İş yoğunluğu şiddeti körüklüyor. Türkiye’de yılda, 370 milyonun üzerinde hastane polikliniği, 100 milyonu geçen acil başvurusu var. 14 yıl önce, yılda 3 olan hekime başvuru sayısı günümüzde yılda 10 başvuruya ulaşmış durumda. Aile hekimliği sistemi bu haliyle ülkemizin birinci basamak sağlık işlevini yerine getirmekten uzaktır. Sağlık uzmanlarının değerlendirmelerine göre koruyucu sağlık hizmetleri ihmal edilmiş, aile hekimliği ise örselenmiştir. Sağlığı korumak da, hastalığı iyileştirmek de bir ekip işidir. Ekipteki olmazsa olmaz birliktelik ve uyum ise doktor ve hasta arasında olandır. Hasta yakınları da yardımcı faktör olarak yer alır. Bu nedenle belki de bazen işin büyüğü hastaya kalır. Özellikle kişi henüz hasta değil de sağlığını koruyacak ise tamamı kendisine aittir. Bu konuda doktorlara sadece yol göstermek düşer. Tabii bu bilgi kirliliği içinde kişilerin işi de azımsanmayacak kadar zor. Asıl mesele her yerde olduğu gibi burada da doğru kişiyi bulmak. 14 Mart Tıp Bayramı, tüm sağlık çalışanlarını hatırlamak, bu alandaki hizmetlerin gözden geçirilmesi ve herkese eşit ve kaliteli sağlık hizmeti sunulması konularının dile getirilmesi açısından önemli bir gündür. 14 Mart tarihi sadece ülkemizde modern tıp okulunun kurulması değildir. Aynı zamanda emperyalizme karşı ülkemiz hekimlerinin bir başkaldırısıdır. Doktora muhtaç olmadan ama doktorsuz da kalmadan geçireceğimiz güzel bir hayat bizlerin olsun.
Tıp ve Sağlık Sözleri