Haczedilemeyecek mal ve haklar, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nda; tamamı haczedilemeyen mal ve haklar ve kısmen haczedilemeyen mal ve haklar olmak üzere ikili bir ayrımla düzenlenmiştir.
Tamamı haczedilemeyen mal ve haklar İcra ve İflâs Kanunu’nun 82. maddesinde, kısmen haczedilemeyen mal ve haklar ise 83. maddede belirlenmiştir.
Madde 83 hükmüne göre, maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilâma müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra müdürünce lüzumlu olarak takdir edilen miktar düşüldükten sonra haczolunabilir.
İcra ve İflâs Kanunu’nun 83. maddesinde kısmen haczine izin verilen maaş kavramının içine “emekli aylıkları” da dahildir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93 üncü maddesi hükmü gereğince her nevi emekli maaşlarının haczedilmesi mümkün değildir.
Kanun’da emekliler arasında memur, işçi veya bağımsız çalışan emeklisi ayrımı yapılmadan, bütün emekliler için geçerli bir düzenleme yapılmıştır. Emekli maaşlarının tamamı haczedilemez olarak kabul edilmiş ve kısmen de olsa haczedilmelerine imkan tanınmamıştır.
Kanun’un 88. Maddesi hükmü gereğince takip ve tahsili gereken alacakları ve nafaka borçları için haciz yasağı söz konusu olmazken, diğer sebeplerden kaynaklanan borçlarda da emekli maaşına haciz konulabilmesi için, borçlunun hacze muvafakat etmesi gerekmektedir.
İçindekiler
Kanun’un 88. Maddesi hükmü gereğince takip ve tahsili gereken alacakları ve nafaka borçları için haciz yasağı söz konusu değildir.
Bunları kısaca Vergi Borçları, Nafaka Alacakları ve Borçlunun Rızası ile yapılan hacizler olarak sıralamak mümkündür. Kişinin sonradan verilen rızası veya hacze dair eylemsiz kalması ani şikayet etmekte kaçınması da yargı kararları gereğince bu kapsamdadır.
Banka, emeklinin yaptığı ve imza ederek ödemeyi taahhüt ettiği “Kredi Sözleşmesi” gereğince emekli maaşında kredi borcuna istinaden kesinti yapabilir. Bu ödemelerin emekli maaşından haciz kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Çünkü bir icra takibi değil, kişinin rızasına dayalı olarak çektiği krediye ilişkin taahhüt ettiği yasal bir ödeme söz konusudur.
5510 sayılı Kanun’un 93/1 maddesi, “ MADDE 93- (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/56 md.) Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir” hükmünü amirdir.
Yine aynı Kanun’un 88 inci maddesi gereğince takip ve tahsil edilmesi gereken PRİM ÖDEMELERİ de emekli maaşından SGK tarafından kesilebilir.
2004 salı İcra ve İflas Kanunu’nun 83 üncü maddesinde “kısmen haczi caiz olan şeyler” sayılmış ve bunlar arasında emekli maaşlarına da yer verilmiştir. Buna göre “Madde 83 – (Değişik: 3/7/1940-3890/1 md.) Maas ̧lar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve has ılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaü t sand ıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.
(Değişik: 12/4/1968 – 1045/1 md.) Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez”
Daha fazla ayrıntı ve danışmanlık için hemen şimdi OR Hukuk ve Danışmanlık ile iletişime geçebilirsiniz!