Geniz akıntısı genellikle basit üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişebilse de bazen kanser gibi önemli hastalık sorunlarının da işareti olabilir. Bunun yanı sıra sinüzit, alerji, bazı ilaçlar, gebelik, soğuk-kuru hava, kanser, anatomik problem, baharatlı yiyecekler geniz akıntısına sebep olabilir.
Prof. Dr. Ziya Saltürk
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzm.
Geniz akıntısı ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bunun için öncelikle sorunun doğru tespit edilebilmesi için geniz akıntısı sıvısının muayene edilmesi gerekir.
Özellikle ağız boşluğunun arka kısmı ile yutak ve gırtlak bölgesinde çeşitli sıvıların birikmesi, temizlenememesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi hissedilebilir. Örneğin, yutma güçlüğü gelişen hastalarda tükürük birikmesi veya reflü şikâyeti olanlarda mide asit salgısının birikmesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi his ortaya çıkabilir.
Geniz Akıntısı belirtileri:
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, öksürük, boğazda şişlik-ağrı, hapşırma, baş ağrısı, kötü ağız kokusu, bulantı–kusma, yutma güçlüğü, ses kısıklığı geniz akıntısı belirtileri arasındadır.
Sebebinin tespiti önemli:
Burun akıntısının berrak, seröz yapıda olması veya yeşil, visköz ve iltihaplı görünmesi farklı tanı ihtimallerini gündeme getirir. Geniz akıntısına yol açabilecek anatomik bozuklukların tespit edilmesi adına burun boşluğunun içine gönderilen kameralı özel ekipmanlar vasıtasıyla detaylı fizik muayene sıklıkla başvurulan yöntemler arasında.
Geniz akıntısı üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanıyorsa, sıklıkla viral etkenler nedeniyle geliştiğinden, semptomatik tedaviler tercih edilir. Burun mukozasındaki iltihabın giderilmesi, mukoza salgısının azaltılmasına yönelik olarak anti-inflamatuvar ilaçlar, nazal spreyler reçete edilebilir.
Grip gibi bazı virüs etkenlerine karşı antiviral tedaviler kullanılabilir. Sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlara bağlı durumlarda antibiyotik tedavisi sıklıkla gerekir. Anatomik problemler nedeniyle gelişen geniz akıntısının tedavisinde önce ilaç tedavisi denense de sıklıkla cerrahi yöntemlerle anatomik sorunların giderilmesi gerekebilir. Alerjiye bağlı geniz akıntılarında alerjen etkenlerden uzak durulmasının yanında, uygun antihistaminik-anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılır.
Evde yapılabileceklerin listesi:
Geniz akıntısının 9 nedeni
Üst solunum yolu enfeksiyonları: Burun boşluğu, geniz gibi solunum yollarını etkileyen viral, bakteriyel veya mantar enfeksiyonlarında bu bölgelerin salgı miktarı artar, gelişen ödem nedeniyle drenajı engellenir, iltihaplanır. Bu nedenle iltihaplı geniz akıntısı şikâyeti görülebilir.
Sinüzit: Burun boşluğunda yer alan paranazal sinüslerin iltihaplanması sonucu geniz akıntısı ortaya çıkar.
Anatomik problemler: Burun boşluğunun ortasında yer alan burun duvarındaki (septum) eğrilik, burun etlerinin büyük olması gibi mukoza salgısının drenajını olumsuz etkileyen her türlü anatomik problemde geniz akıntısı görülebilir.
Alerji: Çeşitli maddelere karşı alerjik olan kişide, vücut alerjik maddenin girişini engellemek için mukoza salgısını artırır. Sonuçta artan salgı geniz akıntısı olarak karşımıza çıkar.
Soğuk ve kuru hava: Dış ortamdan solunan soğuk-kuru hava burun boşluğunu tahriş eder. Mukoza dokusunda ödeme neden olabilir. Sonuçta mukoza salgısı artarak geniz akıntısına neden olur.
Gebelik: Hamilelikle birlikte değişen hormon dengesine bağlı olarak mukoza dokuları genleşir ve salgı miktarını artırır. Sonuçta gebelikte geniz akıntısı şikâyeti ortaya çıkabilir.
Baharatlı yiyecekler: Çok miktarda baharat içeren gıdaların tüketilmesi burun mukozasını tahriş ederek salgı miktarında artışa ve geniz akıntısına sebep olur.
Kanser: Burun boşluğu, paranazal sinüs veya geniz bölgesinde gelişen tümörler tek taraflı olarak mukoza salgısı drenajını olumsuz etkileyerek geniz akıntısı yapabilir.
İlaçlar: Bazı tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları gibi ilaçlar yan etki olarak geniz akıntısı yapabilir.