Ülkemizde kanunla tanınan ilk meslek gümrük müşavirliğidir. Mevzuat yetki ve yükümlülüklerini belirler. Çalışanlar, ihracat, ithalat ve uluslararası ticaret ile ilgili tüm alanlarda onlardan danışmanlık hizmeti almalıdır. Dolaylı temsilciler olarak gümrük müşavirleri, işlemlerin yürütülme biçiminden sorumludur. Temsil ettikleri kişiler adına, kendileri tarafından sağlanan bilgilere dayanarak açıklamalar yaparlar. Mahkemede savundukları kişi ile birlikte hem eşit hem de müteselsilen sorumludurlar. Burada karşılıklı güven vardır.
Kanunlar, gümrük müşavirinin faaliyetlerini etkiler. Önce uluslararası ticaret yapmak isteyen işletmelere danışmanlık hizmeti sunarlar. Temsil ettikleri kurum adına uluslararası ticarete ilişkin konularda müştereken ve müteselsilen resmi beyanlarda bulunurlar. İşlemleri kendi başlarına başlatmalı ve tamamlamalıdırlar. Gümrük müşavirlerinden aldıkları şifreler ile işletmeler veya şahıslar kendi işlemlerini takip etmekte serbesttirler. Ancak gümrük kanunu bu kadar geniş bir yelpazeyi kapsadığı için tavsiye edilmemektedir.
En küçük hata bile önemli para cezalarına neden olabilir. Bu nedenle işletmeler veya kişiler adına yapılan işlemler gümrük müşavirleri tarafından tercih edilen şekilde gerçekleştirilir. Bu süreçte karşılıklı güven çok önemlidir. Söz konusu ibarede yükümlülük müşterek ve müteselsil olduğu için şirketler verdikleri bilgilerin doğru olmasına özen göstermelidir. Ticarete başlarken ve bitirirken Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına ve gümrük müşavirlerinin güvenine saygı gösterilmelidir. Gümrük danışmanları, müşterilere gümrükleme, lojistik ve danışmanlık konularında yardımcı olmanın yanı sıra özel kolejlerde dış ticaret, ithalat ve ihracat dersleri de verebilir.
Kanun ayrıca, gümrük müşavirlerinin ticaretlerini nerede uygulayabileceklerini de düzenler. Bu nedenle gümrük müşavirinin ev adresi iş yeri olarak dikkate alınır. Ancak Gümrük Kanunu 564/3. madde, çalışma alanları dışındaki konuları takip edebileceklerini ve önceden bir dilekçe ile bilgi verebileceklerini iddia ediyor. Gümrük müşavirlerinin ofisleri genellikle iş yaptıkları gümrük ofislerine yakındır. Sadece onlar için çalışan gümrük müşavir yardımcılarının şirket adına iş takibi yapmalarına kanunen izin verilir. Farklı şirket stratejileri tehlikeli olabilir ve yasal sonuçlar doğurabilir. Çalıştığınız kuruluşta işinizi denetleyen kişinin danışman mı yoksa danışman yardımcısı mı olduğunu doğrulayın.
Tam teşekküllü gümrük müşavirliği başvurusu yapabilmek için iki yıl gümrük müşavir yardımcısı olarak çalışmanız, dolayısıyla öncelikle gümrük müşavir yardımcısı olmanız gerekmektedir.
Bir kişinin gümrük müşaviri olabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir. Bunlar:
İzin belgesi alan gümrük müşavirleri uygun evrakları tamamlayarak şirketlerini kurar ve tescil ettirirler. Gümrük müşavirlerinin profesyonel kariyerlerine devam etmek için iki seçeneği vardır. Bunlar bireysel olarak veya yasal bir iş kurarak devam etmektir. Tüzel bir şirkete ortak olan gümrük müşavirlerinin gerçek kişiler olarak mesleki faaliyetlerini yürütmelerine izin verilmez. Gümrük müşavirleri de yeni kurdukları işlerde müşavir yardımcılarını ortak yapabilirler. Gümrük müşavirliği yapacak tüzel kişilerin gümrük müşavirliği veya müşavir yardımcısı olmayan ortakları olamaz.
Kanunun 5 inci maddesine göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin, limited şirketlerde ise şirket yöneticilerinin, ticari işlemlerde dolaylı temsilci olarak hareket edebilmeleri için gümrük müşavirleri tarafından kurulan tüzel kişilere ortak olmaları gerekir.