Haksız tahrik nedir? Araştırmaları yapan pek çok kullanıcı mevcut. Bu yazıda haksız tahrik kavramının açıklamasına yer veriliyor. Haksız tahrik uygulaması ülkemiz ceza kanunlarında ve hukuk sisteminde uzun yıllardır gerekli görüldüğü durumlarda kullanılagelen bir madde olarak karşımıza çıkıyor. Yazının devamında haksız tahrikle cezanın hafifletilmesinden faydalanmak ile ilgili detaylı bilgiler yer alıyor.
İçindekiler
Haksız tahrik yaşayan suçlular bu durumları yani işlenen suçta aslında suçlu değil de mağdur olduklarını kanıtladıkları sürece verilecek veya verilen ceza indiriminden faydalanma şansı elde ediyorlar. Haksız tahrik uygulanmasının bazı şartları bulunuyor.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sında yer alan haksız tahrik uygulamasından faydalanmak için gerekli görülen şartlar şu şekilde listelenmiştir:
Haksız tahrik durumunda kalan suçlular yukarıda verilen maddeler ile ceza indiriminden faydalanmaya hak kazanırlar. Haksız tahrik durumunda bulunan suçlular Türkiye Anayasası 29. Maddesi kapsamında şiddet, hiddet ve elem durumlarına kapılarak suçu işlediklerini kanıtladıkları zaman haksız tahrik indiriminden faydalanıyorlar. Haksız tahrik suçunun nasıl işlendiği ve bu suçun hangi derecede işlendiği de ceza indirimi için önem taşır. Maddelerde Yargıtay kararı ile uygulanan haksız tahrik indirimi uygulanacak haller listelenmiştir.
Haksız tahrik kelimesi Türk hukuk sisteminde bir kişinin haksız bir davranış veya haksız bir tutum karşısında şiddetli ve öfkeli davranış olarak açıklanıyor. Adından da anlaşılacağı gibi bireylerin haksız bir halde suçlu olmaları ve suç işlemek zorunda kalmaları olarak açıklanır. Kişi kendisine gösterilen haksız bir davranışa karşılık olarak suç olacak nitelikte bir davranış ile karşılık verdiği zaman haksız tahrik durumunda kalmış olur.
Haksız tahrik durumunda kalan ve bu duruma örnek bir vaka ile haksız tahrik yaşayan kişisinin Türkiye anayasasında ceza indirimi hakkı vardır. Suçlunun cezası haksız tahrik uygulaması ile anayasa kanunlarına göre en asgari olacak şekilde azaltılır. Haksız tahrik ile suç işleyen bireyler suçlarının cezasını en asgari olacak şekilde çekerler. Haksız tahrik ile verilecek ceza indiriminden faydalanmak için tahrik durumunu kanıtlamak ve suçlu bireyin aslında mağdur olduğunu kanıtlamak gerekiyor.
Anayasa’nın 29. Maddesine dayanarak uygulanan haksız tahrik indirimi maddesi farklı olaylarda değişim gösterir. Her olay kendi içinde mağdurlar ve suçlular bulundurur. Her olayın gelişmesi ve olayın akış seyri önem taşır. Bu olayların her birinin kendine özgü olan durumlar ve araştırılması gereken halleri bulunur. Suçlular ve mağdurlar değerlendirilirken birçok araştırmalar yapılır ve bu araştırmaların sonucu olarak karar verilir.
Suçlular haksız tahrik maddesinden yararlanabilmek için bu kanunun şartlarını yerine getirmekle yükümlüdürler. Bu şartları yerine getiren suçluların aldıkları ceza azaltılır ve daha hafif bir cezaya karar verilir. Haksız tahrik ile asgari oranda indirim yapılır ve her olaya göre değişen cezaya göre haksız tahrik indiriminin uygulanacağı oran da değişir. Haksız tahrik indirimi uygulanırken en asgari oranın uygulanacağı bilinmelidir.
Haksız tahrik indiriminden faydalanmak isteyen suçlu şahısların suçu işlerken aslında mağdur olmaları gerekiyor. Mağduriyet yaşamayan şahısların suçu işlemeleri durumunda haksız tahrik indirimi uygulanmayacaktır. Haksız tahrik durumunda suç işlemek karşı tarafın kişiyi hakkı olmadan tahrik etmesi ve sonuç olarak kişinin kendini koruma altına almak amacı ile işlediği suçlarda uygulanır.
Bu durumların dışındaki hallerde haksız tahrik maddesi ile suç indirimi uygulamak mümkün değildir. Haksız tahrik maddesinden faydalanmak isteyen suçlu şahıslar yaşanan olayda mağdur konumunda olduklarını kanıtlamalılar. Eğer işlenen suçta tahrik eden kişi haricindeki başka bir birey mağdur edilirse suçlu birey haksız tahrik maddesinden faydalanama imkânını kaybeder.
Haksız tahrik ile işlenen suç karşısında ceza indiriminden faydalanmak isteyen suçlular bu konuda avukatlar aracılığı ile araştırmalar yapıyorlar ve bu ceza indiriminden faydalanmak istiyorlar. Haksız tahrik durumunda suç işleyen bireylerin davranışlarına örnek olarak verilebilecek pek çok örnek bulunuyor. Haksız tahrik örnekleri arasında daha önceden başka bir insanı bıçak ile yaralayan birinin suçluya elinde bıçak varken yürümesi üzerine kendini savunmak maksadı ile suç işleyen biri haksız tahrik ile suç işlemiş sayılır.
Bu konuda verilebilecek örnekler arasında bir diğeri ise daha önceden eşine şiddet uygulamış bir kişinin başka bir olay anında eşinin üzerine şiddet uygulayacak kadar öfkeli tonda yürümesi sonucu kendini savunmak için karşıdaki şahsı yaralama durumunda da suçu işleyen birey haksız tahrik indiriminden faydalanmaya hak kazanır. Son bir örnek olarak da hiçbir suçu olmadan haksız olarak hakarete uğrayan bireyler bu hakarete karşılık bir suç işledikleri zaman haksız tahrik ile ceza indiriminden faydalanma şansı elde ederler.
Haksız tahrik ile ceza indiriminde faydalanılacak durumları yukarıdaki paragraflarda belirtmiştir. Haksız tahrikte dengenin bozulması durumunda da farklı bir yol izlenir. Haksız tahrikte dengenin bozulması durumunu bir örnek ile açıklamak gerekirse bir kişinin kendi şahsına hakaret edilmesi üzerine hakaret eden kişisinin yakınını yaralaması haksız tahrikte dengenin bozulmasına yol açar. Çünkü verilen bu örneğe göre suçu işleyen kişi tahrik eden kişinin şahsına değil onunla herhangi bir alakası olmayan bir kişiye saldırıda bulunmuş oluyor. Bu durumunda suçu işleyen kişi haksız tahrikte dengenin bozulması ile haksız tahrik indiriminden faydalanamıyor.