Hamilelikte aşırı bulantı hamilelik döneminin özellikle ilk üç ayında ortaya çıkan bulantılardan çok daha şiddetli geçiyor ve dikkat edilmesi gerekiyor.
Hamilelikte aşırı mide bulantısı bildiğimiz şiddette geçen ve normal olarak addedilen mide bulantısından çok daha fazlasının olmasıdır. Genel olarak hamilelik döneminde hamile kadınların %75 kadarı mide bulantısı sorununu yaşıyor. Ancak bunların %35’i ise aşırı bulantı durumu ile karşı karşıya kalıyor.
Op. Dr. Aslı Alay, bulantı ve kusma halinin çok daha şiddetli olduğu ve vücut ağırlığının %5’inin kaybedildiği, ağız yolu ile beslenmenin de mümkün olmadığı durumların “ Hiperemez Gravidarum nedir? ” olarak adlandırıldığını söylüyor. Böyle bir durumda da anne adaylarının doktor kontrolünde ve daha sıkı bir diyet ile hamileliğe devam etmeleri gerekiyor.
Aslında bu duruma neyin sebep olduğu kesin olarak bilinemiyor. Birçok sebepten kaynaklanabileceğini düşünen uzmanlar belirtilerin 4. Haftada ortaya çıktığını ve 20. Haftalara kadar devam edebildiğini söylüyor. Ancak tam olarak bu duruma neyin sebep olabileceği konusunda kesin bir görüş ifade edilemiyor. Yine de belli başlı bazı tahminleri, olasılık barındıran sebepleri hiperemezis gravidarum nedir sorusunun ardından, belirtileri olarak sıralamak da mümkün:
Hamilelik Hormonları: Hamilelikte bedeninizde hem hormonal hem de fiziksel pek çok değişiklik olacağından bahsetmiştik. Hormonal değişimlerin bir sebebi de bulantılar ve kusmalardır. Artan B-hcg hormonunun en yüksek seviyesine ulaştığı ilk 3 aylık dönemde de bu bulantı ve kusmalar daha sıktır. Bunların şiddeti ise hiperemezis gravidarum işareti olabilir.
Tiroid Hormonu: Hamileliklerin yaklaşık olarak %60’ında tiroid hormonu çok fazla salgılanıyor. Normalden fazla çalışan tiroid bezlerinin normal seviyeye ulaşması ile 16. – 20. Haftaları buluyor. Bu durum için çoğunlukla ek tedaviye ihtiyaç duyulmuyor ancak doktorunuza danışmanız da kaçınılmaz olarak gerekli oluyor.
Bağışıklık Sistemindeki Değişimler: Gebelikte aşırı mide bulantısı çeken kadınlarda bağışıklı sisteminde görevli olan hücrelerde de bir değişim oluyor. Bu hücrelerin çok daha fazla olduğu gözlemleniyor ve bunun da aşırı bulantı ve kusmaya sebep olabileceği düşünülüyor.
Beslenme Bozukluğu: Kandaki bakır, magnezyum ve çinko değerlerinin düşük olması da yine bu durumda saptanmıştır. Ancak bu durumun kesinlik kazanması için henüz çok daha detaylı bir araştırma sonucu da yoktur.
Mide Sorunları: Hamile olmasanız bile gastrit ya da ülser gibi mide sorunları yaşamınızı zorlaştırabiliyor. Bu durum için zaten hamile kalmadan önce mutlaka tedavi görmeniz gerekiyor. Hamilelik sırasında yaşandığı zaman da hiperemezis gravidarum söz konusu olabiliyor. Eğer çok gerekli görülürse mideye endoskopi de yapılabiliyor.
Psikolojik Faktörler: Birçok sağlık sorunun temelinde psikolojik faktörlerin etkili olduğu zaten bilinen bir gerçek. Söz konusu hamilelik, özellikle de istenmeyen bir gebelik olduğu zaman olumsuz ruh hallerinin daha baskın olduğu da söylenebiliyor. Bununla birlikte hamilelikte aşırı mide bulantısı çeken kadınların daha sinirli ve depresif olduğu da gözlemleniyor.
Her şeyden önce doktorunuzla birlikte ilerleteceğiniz bir süreç bu. Beslenmeniz için gerekenlerin çok daha titizlikle planlanması gerektiği için doktorunuzun yönlendirilmesi ile bir diyete tabi olmanız gerekebiliyor.
Hamilelikte aşırı mide bulantısı çekmeniz durumunda ne çok aç kalmalı ne de çok fazla doymalısınız. Ara öğünlerle birlikte günde 6 öğüne kadar yemek yemeniz önerilebiliyor;
“ Öncelikle gebelerde yemek alışkanlıklarını değiştiriyoruz. Hamile kadınlar midenin çok boş olduğu aç durumlardan ve midenin çok dolu olduğu durumlardan çok hoşlanmazlar. Neler yapacağız? Gün içerisinde 3 tane ana öğün 3 tane ara öğün şeklinde yemek alışkanlıklarımızı değiştireceğiz. Hiçbir zaman hamile kadın yemekten çok dolu bir mide ile kalkmamalı ve uzunca bir süre aç kalmamalıdır.” – Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Özlem Bolayır
Bunun dışında gebelikte aşırı bulantı durumunu engellemek için mide asidini artıracak olan portakal ve limon gibi yiyeceklerden uzak durmak faydalı oluyor. Yağlı yiyecekler mideden çok daha geç boşaltıldığı için yağsız yemekleri, sebzelerin ve lifli gıdaların sindirimi zor olduğu için sindirimi kolay olan besinleri tercih etmeniz gerekiyor. Bununla birlikte demir hapları da bu durumu tetikleyebileceği için çok gerekli değilse bu hapları da almamanız tavsiye edilebiliyor.
Gebelikte aşırı bulantı mutlaka denetlenmesi gereken bir durum. Çok nadiren görülse de annenin yemek borusunun yırtılması ya da karaciğer ve böbrek yetmezliği çekmesi söz konusu olabiliyor. Ayrıca B1 vitaminin ve kandaki sodyum seviyesinin düşük olması sebebiyle beyinde kalıcı hasarlar meydana gelebiliyor.
Hamilelikte aşırı mide bulantısı neden olur sorusunun cevabı çok net olarak verilemese de böyle bir rahatsızlıktan bahsetmemiz mümkün. Çok az görülüyor olsa da sizin de hamilelik sürecinizi etkileyebilir. Ancak bu durum tedavisiz ya da kontrol altına alınamaz bir durum değil, doktorunuzla birlikte siz de bu sürecin üstesinden gelebilirsiniz. 😊
Üstelik sonucunu düşününce, sanıyoruz ki her şeye değer… İnanmıyorsanız yenidoğan çekimi ile tanıştığımız şu güzelliklere bir bakın! 😊