ABD’de Güney Kaliforniya Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma Hava Kirliliğine maruz kalan 70 ila 80 arasındaki yaşlıların beyninde hafıza sorunlarına yol açacak değişiklikler yaptığını ortaya koydu. Temiz hava soluyanlarda ise Alzheimer vb hastalığa yakalanma oran diğerlerine oranla daha düşük.
USC (University of Southern California- Güney Kaliforniya Üniversitesi) araştırmacılarına göre, 70’li ve 80’li yaşlarda, daha yüksek hava kirliliğine maruz kalan kadınlar, Alzheimer benzeri beyin hasarı sorunlarında, temiz hava soluyan yaşıtlarından daha fazla hafıza düşüşü yaşadılar.
Bu hafta Çarşamba günkü Brain dergisinde yayınlanan ülke çapındaki çalışmanın bulguları, potansiyel bir hastalık mekanizmasındaki ipucunun yanı sıra riski azaltarak Alzheimer hastalığının önlenmesine yönelik yenilenen ilgiye de değinmektedir.
Alzheimer, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki altıncı başlıca ölüm nedenidir ve şu anda bir çaresi veya tedavisi yoktur.
Andrew Petkus: “Beyin Hafıza Problemleri İle Hava Kirliliği Arasında Bağlantı Var”
USC’deki Keck Tıp Fakültesi’nde klinik nöroloji profesörü olan Andrew Petkus “Bu, istatistiksel bir modelle, hava kirliliğinin insanların beyinlerindeki değişikliklerle ilişkili olduğunu ve bu değişikliklerin daha sonra bellek performansındaki düşüşlerle bağlantılı olduğunu gösteren ilk çalışmadır.
Umudumuz, hava kirliliğinin neden olduğu beyin değişikliklerinin daha iyi anlaşılmasıyla araştırmacıların bilişsel düşüş riski taşıyan veya risk altındaki kişilere yardım etmek için müdahaleler geliştirebilecekleridir.”
Fiziksel Kirlenmeye Maruz Kalma Hafıza Değişikliklerine Yol Açıyor
Bu çalışma için araştırmacılar, Kadın Sağlığı Girişiminin bir parçası olarak beş yıl arayla iki taneye kadar beyin taraması yapmış ve 73 ila 87 yaşları arasında 998 kadından veri kullanıldı. Girişim 1993 yılında Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından başlatıldı ve kalp hastalığı, kanser ve osteoporoz hakkındaki soruları ele almak için 160.000’den fazla kadını dâhil etti.
Bu beyin taramaları, Alzheimer hastalığı olan kişilerin beyin taramaları yoluyla, “eğitilmiş” bir makine öğrenme aracı ile Alzheimer hastalığına benzerliklerine göre puanlandı. Araştırmacılar ayrıca 998 kadının nerede yaşadığı hakkında bilgi topladılar ve bu bölgelerden ince parçacık kirliliğine maruz kalıp kalmadıklarını tahmin etmek için çevresel veriler hakkında bilgi topladılar.
Tüm bu bilgiler birleştirildiğinde, araştırmacılar yüksek kirliliğe maruz kalma ile- gelir, eğitim, ırk, coğrafi bölge, sigara içiciliği ve diğer faktörler arasındaki farklılıkları hesaba kattıktan sonra bile-beyin değişiklikleri ve hafıza sorunları arasındaki ilişkiyi görebiliyordu.
Petkus “bu çalışma, Alzheimer hastalık bulmacasının başka bir parçasını hava kirliliği ve bellek düşüşünü bağlayan beyin değişikliklerinin bir kısmını tanımlayarak sağlıyor. Her araştırma çalışması, Alzheimer salgını sorununa bir adım daha yaklaşmamızı sağlıyor.” dedi.
Toronto Üniversitesindeki Çalışma da Doğruladı
Son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalarda ortaya çıkan kanıtlar, hava kirliliği ve demans (bunama) arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Geçtiğimiz ay Toronto Üniversitesi’ndeki araştırmacılar Lancet’te bir çalışma yayınladılar.
Bu araştırma ile demansın, ana yolun 50 metre yakınında yaşayan insanlarda, uzaklarda yaşayanlardan daha yaygın olduğunu tespit ettiler. Araştırmacılar, 2001’den 2012’ye kadar Ontario, Kanada’da yaşayan 20 ila 85 yaş arasındaki tüm yetişkinleri takip etti –
yaklaşık 6,6 milyon kişi -. İnsanların bir yola ne kadar yakın yaşadıklarını belirlemek için Kanada posta kodlarını kullandılar ve tıbbi kayıtların analiz edilip edilmediğini görmek için demans veya başka hastalıklar geliştirmek için araştırma devam etti.
Çalışma süresi boyunca, 243000’den fazla insanın demans geliştirdiğini ve büyük bir anayolun 50 metre yakınında yaşayanların demans gelişimi için % 12 daha fazla risk oluşturduğunu buldular. Araştırmacılar, bu duruma yani demansa ana yolların yakınında genellikle 10 kat daha yüksek olan ince parçacıklı kirleticilerin neden olduğuna inanıyorlar.
Her ne kadar ince parçacıklar olarak hava kirliliği ile demans arasındaki bağlantı birçok bilim çevresinde tartışmalı kalsa da, gittikçe artan sayıda epidemiyolojik ve hayvanlarla yapılan çalışmalar bu bağlantıyı desteklemeye başladı.
İnce partiküllerin solunması ve kalp hastalığının birlikteliği, artık bilişsel yaşlanmanın hızlanması ve hatta Alzheimer hastalığı riskin e dair kanıtlarla birlikte arada bağlantı olduğu ortaya konulmuş durumda.
Bilim insanları muhtemelen, solunan partiküllerin beyine kan akışını bozarak bu duruma yol açtığı düşüncesindeler.
KAYNAK : https://ecologicalnanarcy.wordpress.com/2019/11/23/hava-kirliligi-hafiza-sorunlarina-yol-aciyor/?fbclid=IwAR1I-dIGqtx55gIoTr21BRUq-tRnRm_-B37aeoz8pGqWHnNy-OC-WUhGVfU- Haşmet Demirel
HABER: BÜLENT ÖZGEN