Havuz lambaları ve ampulleri ile ilgili sorularınızı yanıtlamak için, en başta LED havuz lambalarının ne olduğunu ve ardından bu lambaların potansiyel sorunlarını ve bu sorunları nasıl çözebileceğinizi ele alacağız.
LED Havuz Işıklarının Tanımı:
LED, “ışık yayan diyot” anlamına gelir. Yarı iletken bir ışık kaynağını, elektrik voltajı kullanarak aydınlatır. Akkor ve halojen ışıklar yanıp sönen filamanlar içerir. Fiber optik ışıklar karmaşık kablo döşeme ihtiyaçları bulunur. LED ışıkları ise daha basit ve enerji verimli bir işlevselliğe sahiptir. LED havuz ışıkları, diğer ışık kaynaklarına göre daha az enerji tüketirler. Neredeyse hiç ısı üretmezler, uzun ömürlülerdir ve çevre dostudurlar. Bu ışıklar genellikle sıva üstü veya sıva altı havuz lambaları olarak kullanılır.
LED Havuz Işıklarının Karşılaştığı Problemler ve Çözümler:
Bir havuz ışığı çalışmıyor ise, aşağıdaki adımlar ile sorunu çözebilirsiniz:
Tüm bu kontrolleri yaptıktan sonra eğer havuz lambası hala çalışmıyor ise, lamba armatürünüzü değiştirmeniz gerekebilir. Unutmayın, havuz ışıklarının montajı ve bakımı için her zaman bir profesyonelden yardım almalısınız.
Eğer tüm denemelerinize rağmen havuz lambanız işlevini yitirdiyse, lamba armatürünün değiştirilmesi gerekebilir. Şimdi ise bazı yaygın olarak karşılaşılan halojen ve LED havuz lambası sorunlarına ve bunların çözümlerine göz atalım.
Halojen Havuz Lambalarının Sıkça Patlaması:
Özellikle sıva altı halojen lambaların patlama sorunu, genellikle havuz lambası kabının su alması veya kabın içindeki yoğuşma nedeniyle meydana gelir. Diyelim ki dört havuz lambasından biri veya ikisi sık sık patlıyor, bu genellikle kabın su almasından kaynaklanır. Kabın içinde yoğuşma meydana gelirse, bu, ampul filamentinin aşırı ısınmasına ve patlamasına neden olabilir. Bu durumu çözmek için, halojen ampul değiştirilirken lamba gövdesinin de değiştirilmesi önerilir.
LED Havuz Lambalarının Sık Arızalanması:
Sıva üstü LED havuz lambaları genellikle montaj veya imalat hataları nedeniyle su alma sorunu yaşar. Montaj hatası durumunda, genellikle kablo eklerinin düzgün bir şekilde izole edilmemesi nedeniyle su, kablo ekindeki boşluklardan sızar ve lambanın içine girer. Bu durum lambanın yanmasına neden olabilir. Eğer kablo ekleri düzgün bir şekilde izole edilirse, bu sorunun çözülmesi mümkün olabilir. Eğer montaj hataları tespit edilemiyorsa, imalat hatası olabileceği için satıcınızla görüşmek en iyisi olacaktır.
Havuz Armatüründeki LED Lambaların Bazıları Düşük Işık Veriyor ya da Yanmıyor:
Bir havuz armatüründeki LED lambaların bazılarının düşük ışık vermesi ya da hiç yanmamasının iki nedeni olabilir. İlk sebep, armatürün içine su alması veya yoğuşma oluşmasıdır. İkinci sebep ise havuz trafosundan gelen voltajın gereğinden yüksek olmasıdır. Eğer giriş voltajı 220 volt üzerindeyse, 12 volt olan çıkış voltajı da yüksek olacaktır. Bu dengesizlik, armatür içerisindeki LED’lerin zarar görmesine neden olabilir ve armatürün garanti dışında kalmasına yol açabilir. Bu sorunla tekrar karşılaşmamak için AC havuz trafosunun yerine DC elektronik havuz trafosu kullanmanızı öneririz.
RGB LED Havuz Armatürü Sorunları:
Eğer RGB LED havuz lambalarınızın her biri farklı renkte yanıyorsa, bunun üç sebebi olabilir. Bu sebepleri ayrı ayrı değerlendirmekte fayda vardır.
1- RGB Işıklandırma Sistemlerinde Farklı Renklerin Yanması:
Dört kablolu RGB ışıklandırma sistemlerinde, havuz lambasının kablo bağlantılarının su alması ve armatür kabında su kaçağı olması, lambaların farklı renklerde yanmasına yol açabilir. Bu genellikle kısa devreden kaynaklanır.
2- Renk Kodlaması Hataları:
RGB havuz armatürünün dört kablolu sistemine ait renk kodlamaları yanlış yapılmış olabilir. Bu durum kontrol edilmeli ve renk kodlarına uygun olarak tekrar montaj yapılmalıdır.
3- Senkron Bozuklukları:
Senkron iki kablo ile çalışan RGB havuz aydınlatma armatürlerinde, renklerin uyumlu çalışmaması, senkron bozukluğundan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumun düzeltilmesi için sistem kapatılıp açılarak lambanın enerjisi kesilir ve senkronizasyon gerçekleştirilir. Senkron süresi marka ve modele bağlı olarak 5 ila 15 saniye arasında değişir. Senkronizasyon tamamlandığında, tüm renklerin uyumlu bir şekilde çalışması beklenir.
LED Havuz Aydınlatma Sistemi ve LED Işıkların Ömürleri:
Yeni LED havuz lambalarının kullanım ömrünün genellikle 50.000 ila 100.000 saat, yani yaklaşık 12 yıl olduğu belirtilir. Ancak bu süreler genellikle LED ışığı üreten fabrikaların kendi test standartlarına göre belirlenir ve bu, tüketicilerin yanılgılara düşmesine sebep olabilir. LED ışıkların kendisi uzun süre dayanabilse de, soğutma voltajı, koruma kapasitörleri, voltaj dengeleyiciler gibi diğer bileşenlerin yaşlanması nedeniyle, bu süre genellikle beklenenden daha kısa olur.
Havuz Lambası Çerçevesinde Erime Oluşması:
Halojen havuz lambalarının çerçevesinde oluşan erimeler, genellikle halojen ampullerin su altında çalışırken yüksek ısı yayması ve bu ısının lamba gövdesinin plastik parçalarını eritmesi nedeniyle oluşur.
Sonsuzluk İllüzyonu:
Maalesef, LED aydınlatma sistemlerinde zamanla ışık verimliliği azalır. LED ışıklandırma sistemlerine yapılan yatırımın enerji tasarrufu sayesinde hızlı bir şekilde amorti edileceği beklenir. Ancak LED’ler zamanla parlaklıklarını kaybeder, bu durum bilimsel bir gerçektir ve bu, sistemin tamamen değiştirilmesi gerekebileceği anlamına gelir.
Yüzme Havuzu Işıklarında Sorun Olduğunda Neler Yapılmalı?
Havuz ışığınız çalışmıyor ise bu durumu düzeltmek için havuzunuzun boşaltılmasına ihtiyaç duyulmaz. İlk olarak yapmanız gereken, devre kesicinin tetiklenip tetiklenmediğini kontrol etmektir. Eğer devre kesici aktifse, havuz ışığınızı kapatıp devre kesiciyi yeniden başlatmayı deneyin. Eğer kısa devre sorunu varsa ve devre kesici hemen aktifleşirse, bu sorunu çözmek için profesyonel bir elektrikçinin yardımına ihtiyaç duyabilirsiniz. Eğer devre kesici aktifleşmiyorsa, sonraki kontrol adımınız Kaçak Akım Rölesi’ni (Topraklama Hatası Devre Kesicisi) incelemek olmalıdır.
Kaçak Akım Rölesi’nin Kontrol Edilmesi:
Kaçak Akım Rölesi’ni, standart 15/20 amper kesicinizden çok daha duyarlı bir devre kesici olarak düşünebilirsiniz. En ufak bir toprak kaçağı durumunda hemen devreye girer. Öncelikli olarak havuz ışıklarından yüzücülerin elektrik çarpması riskini önlemek amacıyla tasarlanmıştır.
Kaçak Akım Rölesi’nin konumu çeşitli olabilir. Genellikle test butonu olan bir parçası yardımıyla kolayca bulunabilir. En olası bulunabileceği yerler şunlardır: Evdeki veya bahçedeki havuzunuzun ana kontrol panelinde, havuz filtre sisteminizin alt panelinde veya havuza yakın bir elektrik prizinde.
Kaçak Akım Rölesi’ni bulduktan sonra, aktif olup olmadığını kontrol edin. Havuz ışığı kapalıyken, test düğmesine basın. Eğer çalışırsa, bu, akımın devrede olduğunu ve elektriğin sağlandığını gösterir. Eğer çalışmazsa, sıfırlama düğmesini deneyin ve akımın devam edip etmediğini kontrol edin. Eğer tetiklenmeye devam ederse, sorunu belirlemek ve çözmek için bir elektrikçiye başvurmanız gerekmektedir.
Eğer akım devam ediyorsa, havuz ışıklarınızı açmayı deneyin. Bu noktada, ışığınız tekrar yanabilir. Bu durum, ışığın gövdesinde bir miktar su birikmiş olabileceğinden kaynaklanabilir. Bu su ısı ile buharlaşır ve bu da Kaçak Akım Rölesi’nin devreye girmesine sebep olabilir. Nem, Kaçak Akım Rölesi’ni etkileyebilir. Bu yüzden aynı Kaçak Akım Rölesi devresinde bulunan prizlerin kapalı olduğundan emin olun.
Eğer havuz ışığınızı açtığınızda Kaçak Akım Rölesi devreye girerse, muhtemelen lamba içinde su vardır. Kaçak Akım Rölesi devreye girmez ve ışık yanmazsa, büyük ihtimalle ampulünüz yanmıştır. Her iki durumda da, lambayı havuzdan çıkartmanız gerekmektedir.
Havuz Lambasının Çıkarılması ve Değiştirilmesi
Öncelikle, devre kesicinin, kaçak akım rölesinin ve havuz ışık anahtarının tamamen kapalı olduğunu doğrulayın. Devre kesicinin tekrar açılmasını önlemek için üzerine bir bant yapıştırmak akıllıca olacaktır.
Ardından, ışık fikstürünü çıkarmanız gerekmektedir. Bunun için, ışık fikstürünü yerinde tutan küçük pilot vidayı çıkarmanız gerekmektedir. Bu vida genellikle Phillips tipi bir vidadır ve genellikle ışık fikstürünün üst kısmında bulunur. Pilot vidayı ışığın çevresindeki vidalarla karıştırmamaya dikkat edin; bu vidalar genellikle vinil kaplı bir havuzda ışık halkasını yerinde tutar.
Pilot vidayı çıkardıktan sonra, ışık fikstürünü nişinden çıkarıp havuzun dışına ve havuz kenarına çıkarmanız gerekmektedir. Bazı ışıklar ise bir klipsle tutulur ve bu durumda pilot vidası bulunmaz. Bu klipsi çıkarmak için bir tornavida kullanmanız gerekebilir. Ancak, bu klipslerin lambaya ait olduğunu teyit edin, aksi takdirde fikstürü veya kutuyu hasar verebilirsiniz.
Bazen, lamba kablosu fikstüre ulaşmak için yeterince uzun olmayabilir. Bu durumda, ışığın bağlandığı bağlantı kutusuna gitmeniz gerekebilir. Bu kutu genellikle havuzun yakınında bir yerde bulunur ve içinde ışık kablosunu çıkarmanız gerekebilir.
Havuz ışıkları genellikle suyun içinde bulunan bir niş içerisinde yer alır. Bu, ışığın soğumasına yardımcı olur ve aynı zamanda fikstürün hala suya maruz kalmasını sağlar.
Fikstürü havuz kenarına getirdikten sonra, içini açabilirsiniz. İki tür fikstür ile karşılaşabilirsiniz. Bir tipinde fikstür jantının arkasında çok sayıda vida bulunurken, diğerinde fikstürün bütünlüğünü sağlayan bir bant kelepçesi bulunur. Kelepçeyi veya vidaları çıkararak fikstürün içini açabilirsiniz. Ancak, bu işlem sırasında ışığın lensini kırmamaya özen gösterin.
Fikstürü açtığınızda, içerisinde su olduğunu fark edebilirsiniz. Bu durumda, fikstürün içini tamamen kurutmanız gerekmektedir. Bu işlem için bir havlu veya saç kurutma makinesi kullanabilirsiniz. Ampulü çıkardıktan sonra, tüm bağlantıları iyice kurutmaya dikkat edin.
Havuz Lambasının Değiştirilmesi ve Yeniden Takılması
Ampullere cilt teması yapmamaya özen gösterin; çünkü derinizdeki yağlar ampulün ömrünü kısaltabilir. Kuruduktan sonra, ampulü yerine takın ve birkaç saniye boyunca açık bırakın. Ancak ışığı birkaç saniyeden fazla açık bırakmamalısınız, çünkü su soğutmalıdır. Eğer ampul yanmazsa, bunun değiştirilmesi gerektiği anlaşılır.
Eğer ampul yanıyorsa, yeni bir tane ile değiştirin ve birkaç saniye boyunca açık bırakarak test edin. Eğer çalışıyorsa, ışık fikstürünü yeniden monte etmeye başlayabilirsiniz. Bunun için, devre kesicinin, kaçak akım rölesinin ve havuz ışık anahtarının tamamen kapalı olduğunu kontrol edin.
Ayrıca, havuz lambası contasını her zaman değiştirmeniz önerilir. Işığın yüksek sıcaklıkları contanın fikstürle birleşmesine neden olabilir ve bu durumda contayı eski haline getiremezsiniz.
Fikstürün doğru şekilde kapatıldığından emin olmak için vidaları sıkıca sıkın. Kelepçeli tür için, kelepçenin etrafında eşit basınç sağlarken bilezik etrafını dönmek faydalı olabilir.
Ardından, ışık fikstürünü su altında tutun ve contanın etrafında oluşan hava kabarcıklarını kontrol edin. Eğer kabarcık görürseniz, fikstürü tekrar açıp kurutmanız ve yeniden monte etmeniz gerekebilir.
Bunu takiben, fikstürü nişine yerleştirin. Derin yerleştirilmiş ışıklar için, kabloyu fikstürün etrafına dolayabilirsiniz. Fikstürün altında, nişin dibinde bir çentik bulunur. Pilot vidayı vidalayın veya klipsli tipe takın.
Bağlantı kutusundaki kablo çıkarıldıysa, fikstür yerleştirilirken kabloyu geri çekmelisiniz. Kabloya bir uzatma eklememelisiniz, çünkü kablonun içinden geçtiği boruda su bulunur ve ek yer su altında kalır. Kısa kablo sorununu çözmek isterseniz, tüm ışık fikstürünü değiştirmeniz gerekebilir. Daha uzun bir kablo ekleyemezsiniz, çünkü bu kablolama fabrikada mühürlenir.
Son olarak, devre kesicinin ve kaçak akım rölesinin açık olduğundan emin olun ve lambanın düzgün çalıştığını kontrol edin.
Önemli Bir Uyarı: Elektrik ve su ile ilgili işlemler sırasında son derece dikkatli olmalısınız. Tüm güvenlik önlemlerini uyguladığınızdan ve ana devre kesicinin kapalı olduğundan emin olun. Kendinizi havuz lambası değiştirme konusunda yetenekli hissetmiyorsanız, risk almayın ve profesyonel bir havuz bakım ekibi, örneğin Pekcan Havuz teknik ekibi, gibi işini seven ve bilen bir ekipten destek alın.