Staja başlamadan önce çok fazla soru işareti vardı kafamda…
İşte bunlar sadece işimizin görünen kısmı.
Bunları uygulayacağımız seri bir üretim, aksamadan devam etmesi gereken besleme noktaları ve daha fazlası…
Sonunda kafamdaki sorulara cevap bulacaktım.
Hoş geldin bir aylık stajım!
1- Staj yapacağın işletmeyi tanı: Genel organizasyon şemasını oluştur ve yerleşim planını incele departmanlar nerde, hangi departmandan kim sorumlu, kaç çalışan var ve bu departmanlar işletmede hangi görevi gerçekleştirmekten sorumludur. İşletmeyi tanımanın etkili yolu.
2- Öğrenmenin ilk adımı soru sormakla başlar. Kendini tanıt mesleğinin gerektirdiklerini uygula ve soru sormaktan çekinme!
3- Bir işi planlamanın en güzel yolu işi uygulamaktan geçer. İşin içinde ol, denemekten korkma. Yeri geldiğinde “Bende yapabilir miyim?” demeyi öğren.
4- Bir mühendis bir işe her yönüyle bakandır. İşçiyi takip et, ustabaşından inceliklerini öğren. Sahada iyi gözlem yap. Neyi değiştireceğine, nasıl değiştireceğine odaklan. Değişimin önündeki en büyük engel hep böyle yapılırdı demekle başlar. Sen mühendissin alışılmışın dışına çık! Düşünmeye başla. Mutlaka dokunuşlarda bulunup iyileştirme yapacağın bir şeyler bulacaksın. Fikirlerini sorumlu mühendisinle paylaş.
Araştırma yapmayı unutma!
5- “Hangi işletmede olursan ol tek bir amaç söz konusudur”. Geri kalan her şey amacı besler. Bundan dolayı işletmenin amacını öğren, her sabah üretim planı kontrol et. Haftalık hedefleri bil ve işe hakim ol. Gün sonlarında planın neresinde olduğuna bak, üretim istenilen şekilde ve amaca uygun mu sorusunun cevabını bul.
6- Stajım esnasında mühendislerimden birinin sahanın başında sahayı izlediğini gördüm sorduğum ilk soru baktığınız nedir? olmuştu. Kendisi sorumun üzerine bana sahaya baktığımda ne gördüğümü sordu işte o zaman anladım ki bakacağınız önemli noktalar var bu önemli noktalara değinelim hep birlikte. İşletme hangi ürünleri üretir, sınıflandır. Ürettiği ürünlerin ürün akış şemalarını çıkar. Peki bu ürünler üretilirken işletme hangi üretim sistemini kullanır? Üretim sistemine göre hangi band hangi işlem için çalışır ve hangi noktalardan beslenir? Bunları öğren. Çünkü içinde bulunduğu sistemi bilmeyen bir mühendis sadece bakar. Bakmakla görmek arasında fark vardır. Ben bunu bana sorulan soru sayesinde öğrendim. Sizde bu farkındalığı kazanın.
7- İçinde bulunduğunuz işletme seri bir üretime sahipse bu demek oluyor ki beslemen gereken aktif bir bandın vardır. Aktif band ise her an durabileceği riskini taşır. Kriz yönetmeyi bilmelisin. İşler karıştığı zaman kaçıp kurtulamazsın sorunu çözmek senin işin. Hatanın kaynağı nedir ya da hata ortadan nasıl kaldırılır? Belirleyip bunu üstlerine sunmaktan korkma yanlış bir yol izlemiş olmak seni kötü bir mühendis yapmaz aksine artık gelişmeye başladığını gösterir. Staj yaptığım dönem boyunca fikirlerimi sunmaktan hiç çekinmedim.
Eksik fikirlerim olmuştu ama bunu sorumlu mühendislerimle geliştirmeyi öğrendim. Ufkuma yeni pencereler kattım bu sayede.
8- İşletmeyi ayakta tutan düzendir. Darboğazları en aza indirmelisin çünkü, zamanında yapılan her çıktı başka bir işlemin girdisidir. Bunu sağlayan ise İş gören ve makinedir. Bundan dolayı İş görenlerin için yetkinlik tablolarını (polivalans) düzenle. İşçilerini iş kapasitelerine göre sınıflamayı ve hangi işçi hangi pozisyonda en etkin olabilir? Bunları bul. Makinelerin için çalışma sürelerini ve verimliliklerini hesapla. Bunlar düzeni ayakta tutacaktır.
9- Bir bant için çevrim süresini hesapla. Çalışma saatleri içerisinde ortalama çıkan ürün adedini bul, bu işlem için gereken işçi sayısını belirle, istasyonları ve gerçekleşen işlemleri sıraya koy, hat dengeleme yaparak optimum bandı oluştur. Bir mühendisin aynı zamanda işletmesine para kazandırması gerekir. Yapacağın işlemlerde bunu göz ardı etmemelisin.
10- İşletme imalat usulü olarak ne kullanmaktadır? Ham maddenin işletmeye girmesinden mamul oluncaya kadar gördüğü adımları belirle. Mamul üzerindeki maliyetlendirme nasıldır öğren, bu maliyetler üzerinde etkili olan seçenekleri bul ve maliyeti hesapla. Amacının minimum girdi ile maksimum çıktı olduğunu unutma.
11- İşletme içinde haberleşme, stok, hurda ürün takibi, talep tahminlemesi, fason gelen ürünlerin nasıl tutulduğu ve bu bilgilendirmelerin departmanlar arasında hangi program üzerinden sağlandığını öğren ve uygulamaya çalış. Burda dikkatinizi çekmek istediğim. Envanter size bir işletme hakkında bilgi verir. Üretimin ne derece etkin olduğu, işletmenin en çok hangi ürün için sipariş aldığı ve yığılmaların nerde toplandığı… Bu yüzden stoklar hakkında alacağınız bilgiler sizler için önemlidir.
İşletme en çok hangi ürünlerde stok yapar ve neden bu stok gereklidir?
Cevabını bulmanız için verebileceğim sadece birkaç soru bu sayıyı düşünerek artırabilirsiniz.
12- Yapılan deneyler ve deneylerde kullanılan cihazlar nelerdir? İşletmenin en çok kullandığı ölçü aletleri nedir ve nasıl kullanılır? Bilgi sahibi ol…
İş verilmesini bekleme kendi işini kendin oluştur.
13- Yorum yapma yeteneğini geliştir. Kimse stajyer bir öğrenciden üstün mühendislik bilgisi istemez. Kendini ifade edebilen, sorunları tanımlamayı bilip çözümleri entegre edebilen, sorumluluklarının bilincinde olup, bilmediği konuyu araştırıp fikir sahibi olan, girişken ve iş odaklı çalışıp içinde bulunduğu işletmeye yararlı olan bir stajyer mühendis ister.
Yukarıdaki 13 madde staj yaptığım dönem boyunca gözlemlediğim ve bir stajyere yardımcı olabilecek maddeleri içermektedir.
Başta SİMFER ‘e, daha sonra çalışanlarına, sorumlu mühendislerime sizlerle bu yazıyı paylaşacak bilgi birikimine beni ulaştırdıkları için teşekkürü borç bilirim.
Yaptığım staj geleceğime ve mesleğimin gereklerine beni bir adım daha yaklaştırdı.
Endüstri mühendislerinin hep bir sözü vardır;
“Az zamanda çok iş”
Bu söz sanırım en çok buraya yakışacak. Bir ayda bir mühendise ne katılabilirse daha fazlasını kattınız.
Staj yapacak yeni meslektaşlarım umarım bu yazım sizlere yardımcı olur.
Şimdiden başarılar, verimli günler sizlerle olsun.
*Dipnot: Unutmadan şunu da eklemek isterim. Bir mühendis işçisini düşünmelidir. Bundan dolayı da içinde bulunduğu işletmeyi her açıdan iş sağlığı ve güvenliği ekipmanları ve gereklerine göre düzenlemeyi bilmelidir.
Endüstri Mühendisliği Öğrencisi (2017-2021)
Erciyes Üniversitesi