|
BAŞVURU SAHİBİ:
Uçar Çırçır Prese San. ve Tic. Ltd. Şti.
,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Viranşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü
,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1003472
İhale Kayıt Numaralı “
Akaryakıt Mal Alımı
” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Viranşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü
tarafından
01.11.2022
tarihinde
açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “
Akaryakıt Mal Alımı
” ihalesine ilişkin olarak
Uçar Çırçır Prese San.ve Tic. Ltd. Şti.
tarafından
09.12.2022
28.11.2022
tarih ve
62890
sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
25.11.2022
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak
2022/1374
sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
Kamu İhale Kurulu’nun 23.11.2022 tarih ve 2022/UM.I-1463 sayılı kararında “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiş olmasına rağmen idarece ihalenin iptal edilmesinin uygun olmadığı idarenin iptal etmekteki asıl amacının ihalenin istediği firma olmaması olduğu, iptal gerekçesi olarak belirtilen mal artışı olması durumunda %20 artış yapılabilmesine yasal olarak olanak tanındığı halde idare tarafından mesnetsiz ve somut olmayan gerekçelerle ihalenin iptal edildiği
iddia edilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında; “
İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur
.” hükmü,
Aynı Kanun’un
“Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali ” başlıklı 39’uncu maddesinde “
İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir.
İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde,
ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir
.” Hükmü,
Anılan Kanun’un “
İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinin 5, 6 ve 7’nci fıkrasında “
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller,
ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır
.” hükümleri,
Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular başlıklı “54’üncü maddesinde “…
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,
…karar verilir
” hükmü,
Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “
Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.
İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz…”
hükmü,
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde
“İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.
Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir
…” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinde de
“(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.
(2) Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz.
(3) Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.”
hükmü bulunmaktadır.
Viranşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 01.11.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Akaryakıt Mal Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uçar Çırçır Prese San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 07.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.11.2022 tarihli yazısı ile reddine karşılık, başvuru sahibince 08.11.2022 tarih ve 59637 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.11.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine, Kurulun 23.11.2022 tarih ve 2022/UM.I-1463 sayılı kararı ile “
Düzeltici işlem belirlenmesine
” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararında “
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi olan Uçar Çırçır Prese San. ve Tic. Şti’nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir
..” kararı alınmıştır.
Yapılan incelemelerde idarece alınan ve 25.11.2022 tarihinde isteklilere EKAP üzerinden gönderilen kararda “
Kurumumuz 2023 yılı akaryakıt ihtiyacı için 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen araç ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrardan hibe edilecek araçların sayısının artırılması ile hizmet yolu ile temin edilecek araçlardaki artış göz önüne alınarak ihalenin nitelik ve miktarının değişeceği
” gerekçesi ile ihalenin iptal edilmesine karar verildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereğince isteklilerin tekliflerinin değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinin ihale komisyonunun yetki ve sorumluluğunda olduğu, ihale komisyonunun gerekçeli kararının belirlenmesinden sonra ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylamak veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal etmek yetkisine sahip bulunduğu, öte yandan ihale komisyonu kararı onaylandıktan sonra ihale yetkilisinin ihalenin iptaline karar verebileceği, bununla birlikte söz konusu yetki sınırsız olmadığından anılan Kanun’da yer verilen temel ilkelerin gözetilmesi suretiyle karar alınması gerektiği anlaşılmıştır.
Yine yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden idare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak inceleneceği, ihale komisyon kararı üzerine idarece bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verilebileceği ve bu durumda idarenin herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ihaleyi yapan idarelere ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisi tanınmış olduğu anlaşılmakla birlikte, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılmasının gerektiği, ihalenin iptal edilmesine ilişkin kararın ve gerekçelerinin isteklilere bildirileceği, şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları ile tespitler çerçevesinde başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda;
İdarece Kurulun 23.11.2022 tarih ve 2022/UM.I-1463 sayılı düzeltici işlem kararından sonra ihaleye teklif veren ve en avantajlı teklif sahibi olan Uçar Çırçır Prese San. ve Tic. Ltd. Şti. nin teklifin değerlendirme alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin gerçekleştirilmesi yerine 2023 yılı akaryakıt ihtiyacı için 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen araç ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrardan hibe edilecek araçların sayısının artırılması ile hizmet yoluyla temin edilecek araçlardaki artış göz önüne alınarak ihalenin nitelik ve miktarının değişeceği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği tespit edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesinde ihalenin iptali hususunda idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu yetkinin Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde kullanılmasının gerektiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede idarelerin ihtiyaçlarını karşılama noktasında ihalenin niteliği ve belirlenecek miktarı çerçevesinde hareket edeceği ve önceliklerini belirleyebileceği, dolayısıyla ilk ihaleye çıkışında gerçekleştireceği ve ihtiyacı olan “akaryakıt” alımı için dokümanlarda gerek araç sayısı ve gerekse miktar açısından belirlemesini yapmış olması gerektiği, ihalenin gelinen aşaması itibariyle 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrar hibe edilecek araçlar sebebiyle alım konusu malın artırılmasına ilişkin bir durumun söz konusu olması halinde de %20 oranında iş artışı yapılabilmesine olanak tanındığı
Buna karşın idarece söz konusu malın alım artış miktarının mevzuatın öngördüğü %20 artış sınırlarında olmadığına yönelik herhangi bir bilgi, belge veya hesaplamaya dosya içerisinde yer verilmeyip, ihalenin iptal edilmesine karar verildiği dikkate alındığında, Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler doğrultusunda ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu bulunduğundan hareketle söz konusu kararın kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde takdir yetkisi sınırları içerisinde kabul edilemeyeceği ve dolayısıyla mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde
“Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.”
hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 41.482,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 41.482,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1)İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
2)Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|