İdarece somut olarak ortaya konulmayan iptal gerekçesine dayalı olarak ihalenin iptali haksızdır.

BAŞVURU SAHİBİ:

Mahmut Yasan Turizm Taşımacılık Nakliyat Yol Yardım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Viranşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/732600 İhale Kayıt Numaralı “ Viranşehir Merkez ve Merkeze Bağlı Mahalle Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 193 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrenci /Kursiyer/Velinin Taşıma Merkezi Okul/Kuruma 27 Hat (Araç) İle 180 İş Günü Taşınması İşi ” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Viranşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 18.08.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “ Viranşehir Merkez ve Merkeze Bağlı Mahalle Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 193 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrenci /Kursiyer/Velinin Taşıma Merkezi Okul/Kuruma 27 Hat (Araç) İle 180 İş Günü Taşınması İşi ” ihalesine ilişkin olarak Mahmut Yasan Turizm Taşımacılık Nakliyat Yol Yardım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 31.08.2022 tarih ve 46812 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.08.2022 tarihli dilekçe ile doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/921 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

24.08.2022 tarihinde taraflarına tebliğ edilen kesinleşen ihale kararında tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığının ifade edildiği, bunun üzerine idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece şikâyet başvuruları uygun görülerek 24.08.2022 tarihinde 2’nci ihale komisyonu kararı alınıldığı ve söz konusu kararda tekliflerinin değerlendirmeye alındığının belirtildiği, akabinde 29.08.2022 tarihinde EKAP’tan taraflarına tebliğ edilen kararda yaklaşık maliyetin hatalı hesaplanması gerekçesiyle bahse konu ihalenin iptal edildiğinin bildirildiği, daha sonra idare yetkilisi tarafından EKAP’ta yayımlanan gerekçeden farklı olarak 30.08.2022 resmi tatil gününde “yapılan incelemeler neticesinde taşımalı eğitim modülünde girilen bilgiler doğrultusunda elde edilen yaklaşık maliyet bilgilerinin sistemin güncel olması ve konunun uzmanı personel olmayışı sebebiyle sehven hatalar silsilesine sebebiyet verdiği anlaşılmış olup ihale iptal edilmiştir.” şeklinde gerekçeyle ihalenin iptal edildiğinin bildirildiği, yapılan bu açıklamanın mevzuata uygun olmadığı şöyle ki; yaklaşık maliyetin gizliliği kuralı ilkesi çerçevesinde isteklilerin tekliflerini hazırlarken yaklaşık maliyeti bilmelerinin mümkün olmadığı ve bunun doğal bir sonucu olarak isteklilerin tekliflerini yaklaşık maliyetten bağımsız olarak hazırladıkları, yaklaşık maliyette yer alan bir hatanın isteklilerin tekliflerini etkilemesinin mümkün olmadığı, yaklaşık maliyetin ihale şartlarını ve yeterlik kriterlerini etkilediğinin belli durumlar olduğu, bu çerçevede ihalenin iptal kararının hukuka aykırı olduğu,

İdarece yaklaşık maliyetin hatalı bir şekilde belirlendiği öne sürülmekle birlikte idarece söz konusu eksikliğin ne olduğu ve yaklaşık maliyet üzerinde ne kadarlık bir eksilmeye yol açtığının belirtilmediği, dolayısıyla idarenin doğru hesaplanmış yaklaşık maliyetinin ne kadar olduğu hususunda hiçbir açıklamaya yer verilmediği, ihalenin iptal kararında yaklaşık maliyetin eksik ve hatalı hesaplanmasının ihale ilanına ilişkin sürelerden, ihalenin yapılma usulüne, ihaleye katılımda sunulması istenebilecek belgelerden, ihaleye yabancı isteklilerin katılıp katılamayacağına ve sınır değerden hangisi ya da hangilerinin değişmesine yol açtığına ilişkin somut bir hususun belirtilmediği gibi yaklaşık maliyette yer aldığı belirtilen eksikliğin anılan hususlardan hiçbirinde bir değişikliğe yol açmadığı, ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin eşik değerin üzerinde olduğu, bu nedenle yaklaşık maliyette yer alan hatanın esasa etkili olmadığı, bu çerçevede idarenin ihaleyi iptal etmede hukuki gerekçesinin olmadığı gibi iptalin kamu yararına aykırı olduğu,

Yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanması nedeniyle oluşan farkın sınır değer açısından önemli düzeyde olmadığı ve söz konusu ihalede sınır değerin altında teklif bulunmadığı, yaklaşık maliyet hesabının idare tarafından yeniden hesaplanması durumunda da tekliflerinin aşırı düşük teklif olmadığı, bu nedenle yaklaşık maliyetin hatalı belirlenmiş olmasının ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasına engel teşkil etmeyeceği,

Ayrıca, şikâyete konu ihaleye ait ihale komisyonunda ihale komisyonu başkanı, iki uzman üyenin bulunduğu, en az bir mali üye bulunması gerekir iken idare tarafından iki mali üye belirlendiği, 1 üye yerine 4 üyenin yer aldığı, ihale komisyonu üyeleri en az 5 kişiden oluşturulması gerektiği ancak idare tarafından 9 üye belirlendiği, ihale komisyon üyelerinin biri memur olmak üzere 1 Şube Müdürü ve geriye kalan 7 üyenin okul müdürü olduğu dikkate alındığında ihale komisyonunda konunun uzmanı personel olmaması sebebiyle idare tarafından ihalenin hukuka aykırı olarak iptal edildiği,

Sonuç olarak ihalenin iptal kararının iptaline karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “ İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur .” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.

İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.

Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.

İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. …” hükmü,

Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “ İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir .” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddenin gerekçesinde “ Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir. ” hükmü bulunmaktadır.

Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “ 37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İhale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları” başlıklı 19’uncu maddesinde “(1) İhale yetkilisi, ihaleyi gerçekleştirmek üzere Kanunun 6 ncı maddesi gereğince, ihale ilanı veya ön yeterlik ilanı ya da davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde ihale komisyonunu oluşturur.

(2) İhale komisyonu, tek sayıda olmak üzere başkan dahil en az beş kişiden oluşur. Üyelerden en az ikisinin ihale konusu işin uzmanı ve diğer bir üyenin muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel olması zorunludur. İhale komisyonunun görevlendirilmesi sırasında komisyonun eksiksiz toplanacağı dikkate alınarak, asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yeterli sayıda yedek üyenin isimleri ve bu üyelerin komisyonda hangi sıfatla yer alacakları belirtilir.

(3) İhale komisyonunun idarenin personelinden oluşturulması esastır. Ancak, ihaleyi yapan idarede yeterli sayıda veya nitelikte personel bulunmaması halinde Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.

(4) İhale sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında, başka adlar altında komisyonlar kurulamaz.

(5) İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır ve kararlar çoğunlukla alınır. Komisyon üyeleri, kararlarda çekimser kalamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumlu olup; karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçelerini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları ve soyadları, unvanları ve komisyondaki sıfatları belirtilerek imzalanır.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “ 2.1. İhale konusu işin 2.1. İhale Konusu İşin/Alımın;

a) Adı: Viranşehir Merkez ve Merkeze Bağlı Mahalle Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 193 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrenci /Kursiyer/Velinin Taşıma Merkezi Okul/Kuruma 27 Hat ( Araç) İle 180 İş Günü Taşınması İşi

b) Türü: Hizmet Alımı

…

e) Miktarı:

2022-2023 Eğitim- Öğretim Yılı Şanlıurfa İli/ Viranşehir İlçesi Millî Eğitim Müdürlüğü Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği Kapsamında Şanlıurfa İli/ Viranşehir Merkez ve Merkeze Bağlı Mahalle Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 193 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrenci /Kursiyer/Velinin Taşıma Merkezi Okul/Kuruma 27 Hat ( Araç) İle 180 İş Günü Taşınması İşi

Ayrıntılı Bilgi İdari Şartnamenin Ekinde Yer Almaktadır.

f) İşin Yapılacağı/Malın Teslim Edileceği Yer: Teknik Şartnamede Belirtilen Güzergahlar ve Taşıma Merkezi Okullar” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler ” başlıklı 25’inci maddesinde “ Taşıma işinde çalıştırılacak araçlara ilişkin; sürücülere ve rehber personele ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, araçların bakım, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik HGS etiketi, tüm vergi, sigorta, kasko vb. giderleri, ilgili kurumlardan alınacak uygunluk, güzergâh, ruhsat, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklerle ilgili her türlü gider vb. giderler sözleşme teklif fiyatına dâhildir.

Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesi uyarınca, taşıma yapan her araçta bir adet rehber personel çalıştırılacaktır. Rehber personele ait tüm giderler yükleniciye ait olacaktır.

Rehber personel için brüt asgari ücret öngörülecek, rehber personel ücreti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır.

Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu ihalede istekliler taşıma aracı ile ilgili tekliflerini “gün” üzerinden rehber personel ücretlerini ise EKAP İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanan İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyat üzerinden vereceklerdir.

Taşıma araçlarına ödemeler fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak yapılacaktır. Bu bakımdan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki idari ve resmi tatillerde, karne tatillerinde, sömestr tatillerinde, ara tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.

Rehber personellere sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki ara tatillerde, sömestr tatilinde,  karne tatillerinde, idari tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde ücret ödenmeyecektir. Bunlar dışında kalan hafta sonu tatilleri ve resmi tatillerde rehber personel ücretleri ödenecektir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’inci maddesinde; “33.1.Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 34’üncü maddesinde “34. Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde, “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez .

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir .” düzenlemesi bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin “Genel hususlar” başlıklı 1’inci maddesinde “

TAŞIMA GÜZERGÂHLARI

…” düzenlemesi yer almaktadır.

22.08.2022 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde , başvuru sahibi Mahmut Yasan Turizm Taş. Nak. San. ve Tic. Ltd.Şti.nin teklifinin “…sözleşmeye ait damga karar pulunun eksik yatırıldığı ve eksik yatırılan tutarın ihale ilan tarihinden sonra 19.08.2022 yatırıldığı ayrıca sözleşmede belirtilen işe başlama ve bitiş tarihleri arasındaki gün sayısı ile SGK bordrodaki gün sayısının tutarsız olması…” gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır. Daha sonra başvuru sahibi isteklinin 24.08.2022 tarihinde idareye yaptığı şikâyet başvurusu üzerine yapılan incelemede, idarenin şikâyeti uygun bularak anılan isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınmasına karar verildiği, şikâyet başvurusu üzerine alınan 24.08.2022 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararında “… damga vergisi belgesinin, yatırılan faturaların SGK hizmet dökümlerinin belirtilen sözleşme tarihi ve sözleşme tutarına uygun olması sebebiyle yeterli olduğu… ” belirtildiği ve başvuru sahibi isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlendiği görülmüştür. Yine söz konusu komisyon kararı incelendiğinde; 16 isteklinin e-teklif verdiği, 12 isteklinin e-teklifinin geçerli teklif olduğu, idarece sınır değerinin 1.892.444,57 TL olarak hesaplandığı ve e-teklifi sınır değerin altında kalan isteklinin olmadığı anlaşılmıştır. Akabinde idarece 31.08.2022 tarihinde EKAP üzerinden bahse konu ihaleye e-teklif veren isteklilere yaklaşık maliyetin hatalı hesaplanması gerekçe gösterilerek bahse konu ihalenin iptal edildiği görülmüştür.

Mevzuatın yukarıda yer alan hükümlerinden, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği anlaşılmaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan yaklaşık maliyet cetveli ve yaklaşık maliyetin dayanağı belgeler incelendiğinde; yaklaşık maliyet hesaplama cetvelinde 26 güzergâh için 3.654.047,11 TL olarak hesaplama yapıldığı, bu hesaplamada 26 araç için 1.948.078,19 TL, refakat için 1.705.968,92 TL belirlendiği görülmüştür.

Sonradan hesaplanan yaklaşık maliyet hesaplama cetvelinde ise 26 güzergâh için 3.787.147,41 TL olarak hesaplama yapıldığı, bu hesaplamada 26 araç için 2.024.997,54 TL, refakat için 1.762.149,87 TL belirlendiği görülmüştür.

İdare tarafından sonradan hesaplanan yaklaşık maliyet hesaplama cetvelinde “Özel Eğitim Meslek Okulu” olarak ayrı bir güzergâh belirlemesi yapıldığı, söz konusu güzergâhta çalışacak araç için yaklaşık maliyetin 76.919,35 TL, refakat için de 56.180,95 TL yaklaşık maliyet hesaplandığı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede idare tarafından güzergah belirlemesi ve bu güzergahlarda araçlarla taşınacak öğrenci sayısı belirlemesi yapılırken “Özel Eğitim Meslek Okulu – Şırnak–Azadi-Atatürk-Hürriyet-Bahçelievler-Demirel-Yenişehir” için 28 öğrencinin taşınacağının belirlendiği, söz konusu okul için taşıma yapacak aracın (16+1) 2 araç olarak şikayete konu ihaleye ait Teknik Şartname’de ve birim fiyat teklif cetvelinde belirtildiği, buradan söz konusu okul için 2 araç belirlenerek yaklaşık maliyetin hesaplanması gerektiği, ancak ilk yaklaşık maliyet hesaplamasında söz konusu okul için 28 öğrencinin taşınması için 2 adet 16+1 araç yerine 1 adet 16+1 araç üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Buradan hareketle söz konusu güzergâhta taşıma yapacak 16+1 araç sayısının 2 adet olması ve yaklaşık maliyetin bu doğrultuda hesaplanması gerektiğinden ilk hesaplanan yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığı anlaşılmıştır. Ayrıca refakat hizmetine ilişkin tutarın da artırıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerine göre ihale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da idarelere kanun ile verilen bu takdir yetkisi, takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması gerektiği, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, sunulan bütün tekliflerin ilgili idarece hazırlanan şartnamelerde yer alan yeterlik koşullarını karşılamaması ve Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırılmıştır.

İdarenin ihalenin iptaline ilişkin gerekçesinde, “yapılan incelemeler neticesinde taşımalı eğitim modülünde girilen bilgiler doğrultusunda elde edilen yaklaşık maliyet bilgilerinin sistemin güncel olması ve konunun uzmanı personel olmayışı sebebiyle sehven hatalar silsilesine sebebiyet verdiği anlaşılmış olup ihale iptal edilmiştir.” gösterilerek ihalenin iptaline karar verilmiştir. İdarece belirtilen gerekçenin dayanaklarıyla beraber ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.

Ayrıca yaklaşık maliyet önemli bir kavram olarak ortaya çıkmakta ve ihalenin ilânına ilişkin sürelerden, ihalenin yapılma usulüne, ihaleye katılımda sunulması istenilebilecek belgelerden, ihaleye yabancı isteklilerin katılıp katılamayacağına, aşırı düşük teklif sınır değerinden, aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesine vb. birçok konuda yaklaşık maliyetin dikkate alınması gerekliliği öngörülmekte ise de, yaklaşık maliyette tespit edilen her hatanın ihalenin iptaline gerekçe oluşturmayacağı,  bu kapsamda, şikâyete konu ihalede söz konusu okul için 1 araç belirlenerek yaklaşık maliyette tespit edilen hatanın, ilân süreleri ile yeterlik kriterlerini değiştirmemesi nedeniyle ve olması gereken yaklaşık maliyet ile idarece hesaplanan yaklaşık maliyet arasındaki farkın sınır değerin altındaki ve üstündeki istekliler açısından bir fark yaratmadığı ve söz konusu ihalede sonradan hesaplanan yaklaşık maliyet dikkate alındığında sınır değerin altında teklif bulunmadığı bu nedenle ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeden sonuçlandırılacağı, dolayısıyla söz konusu durumun ihale sürecine etkisi olmadığı, öte yandan ihale dokümanında yer alan birim fiyat teklif mektubu ve eki teklif cetvelinde; teklif cetvelinin 11’inci sırasında yer alan “Özel Eğitim Meslek Okulu – Şırnak – Azadi – Atatürk – Hürriyet – Bahçelievler – Demirel – Yenişehir (Tam gün refakatli, 8 Km 2 araç 16+1)” kalemde bahse konu ihaleye telif veren isteklilerce 2 araç üzerinden teklif fiyatı oluşturulacağı, bu durumun ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasına engel teşkil etmediği,

Bu itibarla başvuruya konu ihalede ihaleye verilen tekliflerin tamamının yeni yaklaşık maliyetin altında olduğu da tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde sayılan temel ilkelere aykırı herhangi bir durum tespit edilemediğinden ve idarenin somut olarak ortaya konulmayan iptal gerekçesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından idarenin ihalenin iptaline yönelik kararı yerinde görülmemiş ve ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Öte yandan başvuru sahibi isteklinin ihale komisyonunda konunun uzmanı personel olmaması sebebiyle idare tarafından ihalenin hukuka aykırı olarak iptal edildiği iddiasına yönelik yapılan inceleme aşağıdaki gibidir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ihale komisyonunun ihale yetkilisi tarafından biri başkan, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirileceği, anlaşılmaktadır.

22.07.2022 tarih ve 0377 sayılı Olur ile ihale komisyonu asil üyelerinin, komisyon başkanı İsmail Ökten (şube müdürü),  uzman üye   Nurettin Çardak (okul müdürü), uzman üye Abdullah İbrahimoğlu, mali üye İbrahim Ay (okul müdürü), mali üye Abdulkadir Şağban (okul müdürü), üye Kasım Erdemli (müdür başyardımcısı), üye Nihat Buluntu (okul müdürü), üye Kasım Solcukbugen (okul müdürü), üye Mehmet Çiçek (Memur) olarak belirlendiği, ayrıca 1 komisyon başkanı, 8 üye, olmak üzere ihale komisyonu yedek üyelerinin de belirlendiğinin görüldüğü, buna göre ihale yetkilisi tarafından mevzuata uygun olarak komisyon başkanı, mali üye ve işin uzmanı da dahil olmak üzere asil ve yedek üyelerin belirlendiği anlaşılmış olup ihale komisyonunun teşkilinde bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla söz konusu iddia yerinde bulunmamıştır.

Yapılan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde başvuru sahibinin ihalenin iptali kararının iptal edilmesi iddiası yerinde bulunmuştur.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.