İhale istenen araçların iş süresince ortalama kaç kilometre yol yapacaklarının belirsiz olması teklif oluşturmaya engel midir?

BAŞVURU SAHİBİ:

3C Grup Otom. Tur. Taş. İnş. Tem. Gıda Kırt. San. ve Tic. Ltd. Şti. ,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Şehitkamil Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü ,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/692153 İhale Kayıt Numaralı “ Araç Kiralama İşi ” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Şehitkamil Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 11.08.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “ Araç Kiralama İşi ” ihalesine ilişkin olarak 3C Grup Otom. Tur. Taş. İnş. Tem. Gıda Kırt. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 05.08.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.08.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.08.2022 tarih ve 42046 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.08.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/845 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdari Şartname’nin “Fiyat Farkı” başlıklı 46’ncı ve Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “Fiyat farkında 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6. maddesi çerçevesinde uygulama yapılacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, atıfta bulunulan Esasların 6’ncı maddesinin sadece işçilik fiyat farkına ilişkin hükümler ihtiva ettiği, 24.02.2022 tarihli ve 31760 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 26.03.2022 tarihinde yürürlüğe giren 5202 sayılı Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrası gereğince ihale dokümanında öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayılarının belirlenmesi ve bunların toplamı birden (1) çıkarılarak a1 katsayısının bulunması gerekirken 365 takvim gününü aşan ve esas maliyet bileşenlerinin araç giderleri olduğu anlaşılan işbu ihalede yalnızca işçilik için fiyat farkı verileceği yönündeki düzenlenmenin mevzuata aykırı olduğu,

2) Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Sayı ve Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde belirtilen, araçlara ilişkin model ve motor hacmi sınırlamalarının ihaleye katılımı daralttığı, bu kapsamda 2020 ve 2021 model araç istenmesinin ve A ile B kategoride yer alan binek tipi araçlar için 1500-1600 cc motor hacmi şartı ile C kategorideki binek araçlar için 1450-1600 cc motor hacmi şartlarının dar aralıkta belirlendiği, bu haliyle düzenlemenin Cumhurbaşkanlığı’nın 30.06.2021 tarihli “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2021/14 sayılı Genelgesi’ne aykırı olduğu,

3) Teknik Şartname’nin 5.1’inci maddesinde “5.1. Kiralanan tüm araçlar normal mesai günleri ile Cumartesi, Pazar ve Resmi tatil günlerinde şehir içinde ve şehirlerarası görevlerde kullanılabilecektir, herhangi bir kilometre sınırlamasına tabi olmayacaktır. Şehir dışı için ek ücret istenmeyecektir.” düzenlemesinin bulunduğu, anılan düzenleme kapsamında kilometre sınırı belirtilmemesinin tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını engellediği, ayrıca şehir dışı için oluşan maliyetin yükleniciye yüklenemeyeceği,

4) İhale istenen araçların iş süresince ortalama kaç kilometre yol yapacaklarının belirsiz olduğu, bu durumun tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “… e) Güncel endeks: Uygulama ayına ait Endeks Tablosundaki sayıyı, akaryakıt ürünlerinden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından fiyatı yayımlananlar için EPDK’nın internet sayfasında yayımlanan uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,

…

i) Temel endeks: ihale tarihinin içinde bulunduğu aya, çerçeve anlaşma ihalelerinde ise münferit sözleşme için teklif vermeye davetin yapıldığı tarihin içinde bulunduğu aya ait Endeks Tablosundaki sayıyı, akaryakıt ürünlerinden EPDK tarafından fiyatı yayımlananlar için EPDK’nın internet sayfasında yayımlanan ihale tarihindeki, çerçeve anlaşma ihalelerinde ise münferit sözleşme için teklif vermeye davetin yapıldığı tarihteki satış fiyatını,

…

l) Endeks Tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosunu,

…

ifade eder.” hükmü,

Aynı Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

a) Sağlık Uygulama Tebliğinde fiyatları belli olan teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımlarında;

F = An x B x [(Sn/So)-1]

b) Elektronik haberleşme hizmeti alımlarında;

F = An x B x [(En/Eo)-1]

c) Diğer hizmet alımlarında;

F = An x B x ( Pn-1)

İn               AYn           Yn      Gn Mn

Pn = a1 + a2  —— + b1  —— + b2  —— + b3  —— + c ——

İo               AYo           Yo    Go            Mo

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

ç) Pn:  İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, (Ek ibare: 24.02.2022-31760 R.G./2. md.; yürürlük: 26.03.2022) b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı

h) c:  Makine  ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ı) So: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli fiyatı,

i) Sn: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli fiyatı,

j) Eo: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli ortalama fiyatı,

k) En: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli ortalama fiyatı,

ifade eder.

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.

(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,

b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,

AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,

c) Go, Gn:  İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,

ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

ifade eder.

(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları durumunda ise Go ve Gn endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.

…

(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir.

(8) Yukarıdaki endekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen endekse eşdeğer yeni bir endeks belirlenir ise bu endeks; yeni bir endeks belirlenmez ise, Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü,

Anılan Esaslar’ın “Uygulama Esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Ancak, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz. …” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Araç Kiralama İşi

b) Miktarı ve türü: Toplam 11 kalem – Muhtelif Binek Otomobil, Kamyon, Minibüs, Midibüs ile Kamyonetin 24 ay süre ile Kiralanması İşi – Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Şehitkamil Belediyesi Birimleri

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. Fiyat Farkı Açıklamaları

Fiyat farkında 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6. maddesi çerçevesinde uygulama yapılacaktır.

(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.

(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.

(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.10.2022; işi bitirme tarihi 30.09.2024

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; işin süresinin 365 takvim gününü aştığı hizmet alımlarını ihtiva eden ihalelere ait İdari Şartname ve sözleşmelerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmesi gerektiği, idarece ihale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme yapılması durumunda, ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için hesaplamaya esas endeksin belirlenmesinin zorunlu olduğu, katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayılarının belirleneceği akabinde bunların toplamının birden çıkarılması neticesinde elde edilen sayının a1 katsayısı olacağı anlaşılmaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı incelendiğinde; işin süresinin 365 takvim gününü aşan bir hizmet alımı olduğu, bu kapsamda fiyat farkına ilişkin uygulamanın 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6. maddesi çerçevesinde yapılacağının düzenlendiği görülmekle beraber doküman düzenlemeleri kapsamında fiyat farkına ilişkin herhangi bir katsayı belirlemesi yapılmadığı anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde; sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanmasının zorunlu olduğu, idarelerce fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme yapılması durumunda, hizmette kullanılacak girdilerin ağırlık katsayılarının ve kullanılacak alt endekslerin de dokümanda belirtilmesinin zorunlu olduğu, 365 takvim gününü aşan hizmet alımını ihtiva eden başvuruya konu ihalede, idare tarafından doküman düzenlemeleri kapsamında fiyat farkı verileceği hususu belirtilmekle birlikte girdilerin ağırlık katsayılarının ve kullanılacak alt endekslerin belirtilmediği, mevcut haliyle incelemeye konu doküman düzenlemelerinin mevzuat hükümlerine aykırı olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “… (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Cumhurbaşkanlığı’nın 30.06.2021 tarihli “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2021/14 sayılı Genelgesi’nde “Resmi Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması” başlığı altında “Resmi taşıtların ediminde ve kullanımında aşağıda belirtilen hükümler çerçevesinde hareket edilecektir.

…

Taşıtlar, kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilecektir. Hizmet aracı olarak edinilecek taşıtlarda baz veya standart donanımlı, binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir. Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.” açıklaması,

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “1.1. Şehitkamil Belediyesinin 01.10.2022 – 30.09.2024 tarihleri arasında 24 ay süre ile Belediyemizin ulaşım ve taşıma hizmetlerinde kullanılmak üzere; Teknik şartnamede özellikleri ve çalıştırılma şartları belirtilen araçların kiralanması işidir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Sayı ve Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde aşağıda aktarılan tablo yer almaktadır.

İhale konusu işin; muhtelif binek otomobil, kamyon, minibüs, midibüs ile kamyonetten oluşan toplam 133 aracın 24 ay süre ile kiralanması işi olduğu, işin ifasında kullanılacak araçlara ilişkin model aralığının genel manada 2016 – 2021 yılları olarak belirlendiği, bu kapsamda 133 adet araçtan 15 adedinin en az 2016 model, 17 adedinin en az 2020 model, 101 adedinin en az 2021 model olmasının istendiği, bu kapsamda A ile B kategoride yer alan toplam 14 adet binek tipi araç için 1500-1600 cc motor hacmi şartı ile C kategoride yer alan 88 adet binek araç için 1450-1600 cc motor hacmi şartına yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ihale konusu işin özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle teknik şartnamelerde belirlenecek kriterlerin idarelerin asgari ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olarak rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra, idarenin ihtiyacını karşılarken ihale konusu hizmet alımında hizmetin teknolojik gerekliliklerini ve performansını belirleme yetkisi bulunmaktadır.

Bu bağlamda, idarelerin gerek ihtiyacı olan alımın tespiti, gerek ihale konusu hizmet alımının miktar ve niteliklerini dikkate alarak teknik şartnamelerde hangi kriterleri belirleyip belirleyemeyecekleri, gerekse de belirledikleri kriterlerin ihtiyacı karşılamada yeterli olup olmadığı noktasında belli bir serbestiye sahip oldukları açıktır. Ancak, alımın konusuna ilişkin teknik kriter ve özellikleri belirleme hususundaki bu takdir yetkisi yukarıda yer verilen Kanun maddesi ile belli ölçüde sınırlandırılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile başvuruya konu doküman düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde; araçların model ve motor hacmine yönelik Teknik Şartname düzenlemelerinin, idarenin ihtiyaçları ve takdir yetkisi doğrultusunda yapılan bir idari tasarruf olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan Cumhurbaşkanlığı’nın 30.06.2021 tarihli “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2021/14 sayılı Genelgesi’nde, resmi taşıtların ediniminde ve kullanımında kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemin tercih edilmesinin istenildiği, hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılına ilişkin olarak ise, yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilmesinin istenildiği, binek araçlar için 1600 cc ve altındaki motor hacimli araçlara öncelik verilmesinin istendiği görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan Genelge maddesi gereği, araçların kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilmesinin istenildiği ancak bu hususun açık bir model yılı veya eski model yılı araçlar ile sağlanması zorunluluğuna dair bir hususun belirtilmediği, işin başlangıç tarihinin 2022 yılı, süresinin 24 ay olduğu ve ihalede istenen en yeni model yılı (2021 model) dikkate alındığında işin bitimi itibarıyla en yüksek model yılına sahip araçların 3 yaşında olacağı, bu haliyle idare tarafından yeni model araç istendiğinin söylenemeyeceği, öte yandan iddiaya konu edilen motor hacimlerinin işin ifasında kullanılacak binek araçlar için istendiği, bu kapsamda belirli bir motor hacmine işaret edilmediği ve binek araçlar bakımından makul seviyelerde motor hacmi aralıklarına yer verildiği (1450-1600 cc ve 1500-1600 cc aralıklarında) ayrıca bahse konu motor hacmi aralıklarının anılan genelgede yer verilen motor hacmi aralıklarında (1600 cc ve altı) olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3. Başvuru sahibinin 3’üncü ve 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İhale konusu işin gerçekleştirilmesine ilişkin olarak akaryakıt ve adblue haricindeki tüm giderler (yazlık ve kışlık araç lastikleri, tamir, bakım-onarım, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz muayenesi, zorunlu trafik sigortası ve kasko ile koltuk sigortaları, araç muayene, 3. şahıslara verilecek zararlar, araç takip sistemleri, 1 adet hatlı cep telefon, araçlardaki dış kamera sistemi, vb. giderler, araçların  giydirilme ve logo işlemleri, C  Kategorisindeki zabıta araçları için yapılacak ses ve ışık düzenleri, HGS ücretleri, E Kategori Damperli Kamyonlara monte edilecek tuz serici ekipmanların montajı, F Kategori Kamyon Yakıt Tankeri pompa ve otomasyon sistemleri  montaj işlemleri, basınçlı araç yıkama makinesi ve elektrikli süpürge ihtiva eden yıkama birimi kurma, bakım ve onarım giderleri, teklif fiyata dahildir.

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak personele/sürücülere;

-69 kişi Şoför için Brüt asgari ücretin %5 fazlası ödenecektir.

-Şoförlere Ulusal Bayram ve Genel Tatil 500 gün olarak yapılacak olan ödemeler teklif fiyata dahildir.

-Şoförlere fazla çalışma mesai 5400 saat olarak yapılacak olan ödemeler teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

%2” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Aracın İş Yeri” başlıklı 4’üncü maddesinde “Şehitkamil Belediyesi birimleri hizmetlerinde kullanılacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1.Kiralanan tüm araçlar normal mesai günleri ile Cumartesi, Pazar ve Resmi tatil günlerinde şehir içinde ve şehirlerarası görevlerde kullanılabilecektir, herhangi bir kilometre sınırlamasına tabi olmayacaktır. Şehir dışı için ek ücret istenmeyecektir. Araçların idareye tesliminden sonra İl içi ve İl dışı kullanımı İdarenin yetkisindedir. Herhangi bir sebeple araç çalıştırmamaya, çalışma gün ve saatlerini değiştirmeye ve programlanan saatten fazla çalıştırmaya idare yetkilidir.

…

5.8. Aracın periyodik bakım (yağlama, yağ değiştirme, antifriz vb.), tabii kullanım ve eskime sonucunda yapılan tamirat, yedek parça ve lastik değiştirme masrafları yükleniciye aittir.

…

5.19.Akaryakıt ve Addblue idaremiz tarafından karşılanacaktır. Araçların diğer tüm masrafları (bakım, arıza), araçlarda uygulanacak logo, yazı grafik vb. uygulamalar, GPS (araç takip sistemi), kamera sistemi(gece görüşlü en az 32 Gb hafızalı), her türlü vergi, sigorta, egzoz muayene bedelleri, 7/24 çekici, gezici servis vb. yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. Araçlar anahtar teslim olarak kiralanacağından tescil amaçlı her türlü masraf ve vergi yüklenici tarafından karşılanacaktır.

…

5.27.İdare tarafından gerekli görülmesi halinde; belirlenen araçlara HGS tanımlatılacak, ücretler veya geçiş ihlalinden doğacak ceza ve müeyyideler yüklenici tarafından karşılanacaktır. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ödeme İle İlgili Hususlar” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1. Araçların kiralama bedeli aylık dönemler itibariyle ödenecektir. İş süresince ayların gün sayısına bakılmaksızın hak edişler teklif edilen aylık ücret esas alınarak yapılacaktır.  Araçlar bir ay çalıştıktan sonra takip eden ayın en geç ilk 10 iş günü içinde fatura düzenlenecek ve Gaziantep Şehitkamil Belediyesine teslim edilecek olup, ay sonuna kadar ihalede kabul görülen ve sözleşmeye bağlanan aylık araç kiralama (birim fiyat) bedeli ödenecektir. …” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Şehitkamil Belediyesi Birimleri

10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: İşyeri teslimi yapılmayacak ve 9.1. maddesinde belirtilen tarihte işe başlanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Birim Fiyat Teklif Cetveli’nin aşağıda aktarıldığı şekilde oluşturulduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinden ihale konusu iş kapsamında yüklenici tarafından temin edilmesi istenen araçlara ilişkin akaryakıt giderlerinin idare tarafından karşılanacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan inceleme neticesinde, doküman düzenlemeleri dahilinde araçların yapacağı kilometre bilgisine yer verilmediği görülmekle birlikte araçların ihale konusu iş kapsamında yapacağı km bilgisinin akaryakıt gibi asli bir maliyet kalemi için önem arz edeceği, ihale konusu iş kapsamında ise akaryakıtın idare tarafından karşılanacağının belirtildiği, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde tekliflerin araç sayısı ve ay üzerinden verilmesinin istendiği, idare tarafından araçların kiralama bedeline ilişkin hakedişlerin de km bazında değil aylık dönemler itibariyle ödeneceği, dolayısıyla doküman düzenlemeleri kapsamında km bilgisine yer verilmemesinin isteklilerin tekliflerini oluşturmaları bakımından herhangi bir engel teşkil etmeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.