İhbar Tazminatı Nasıl Alınır ?

İHBAR TAZMİNATI

İhbar tazminatı, işçinin işten haber verilmeksizin veya ihbar süresi bitiminden önce çıkarılması durumunda işveren tarafından işçiye Ödenmesi gereken tazminattır. Bu durumun tam tersi de geçerlidir. Yani işçinin kanunda belirtilen süreler dâhilinde, işverene bildirim yapmadan işi bırakması durumunda, işverene ihbar tazminatı ödemesi söz konusu olacaktır. İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin Ödeyerek iş sözleşmesini feshedebilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİREN TARAF İHBAR TAZMİNATI İSTEYEMEZ

İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat olması nedeniyle, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün değildir. Muvazzaf askerlik nedeniyle askere giden işçi ve evlilik nedeniyle iş sözleşmesini sonlandıran kadın işçi ile bağlı bulunduğu kurumdan emekli olan veya kıdem tazminatı alabilir yazısı ile ayrılan işçi ihbar sürelerine tabi değildir ve dolayısıyla ihbar tazminatı hakları da bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez

TAVAN ÜCRET SINIRLAMASI YOKTUR

Kıdem tazminatında olduğu gibi ihbar tazminatında tavan ücreti sınırlaması yoktur. İhbar tazminatı Ödemeleri brüt ücret üzerinden hesaplanır. İşçinin ücretine ilaveten sağlanmış bulunan para veya parayla ÖlÇülmesi mümkün akdi ve toplu iş sÖzleşmesinden kaynaklanan menfaatler de gÖz Önünde bulundurulur. Fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti gibi ücretler, ihbar tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaz. İhbar tazminatından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Bunun dışında herhangi bir yasal kesinti yapılmaz.

ZAMANAŞIMI

İhbar tazminatında zaman aşımı süresi 5 yıldır. Bu sürenin aşılması durumunda işçi herhangi bir hak iddia edemez. İşçilerin zaman aşımı sürelerine dikkat etmeleri menfaatleri gereğince Önemlidir.

YENİ İŞ ARAMA İZNİ

Bildirim süresi içerisinde işveren, yeni bir iş bulabilmesi için gerekli olan iş arama iznini işçiye iş saatleri içerisinde ve ücret kesintisi yapmadan vermek zorundadır. İş arama izninin süresi ise günde iki saatten az olamaz. İşçi daha Önceden işverene yazılı olarak bildirmek koşuluyla, iş arama izinlerinin toplu bir şekilde kullandırılmasını talep edebilir. İşçiye bildirim süresi içinde, yeni iş arama izninin kullandırılmamış olması, tanınan ihbar bildirim süresinin geçersiz olduğu sonucunu doğurmaz. İşveren iş arama iznini vermez veya eksik kullandırır ise o süreye ilişkin ücret işçiye iki katı olarak Ödenir. Kısmi süreli Çalışmalarda ise asgari iki saatlik iş arama izni geçerli değildir.

İşçinin bildirim süresi içerisinde rapor alması durumunda rapor tarihleri ihbar sürelerinden sayılmayarak, rapor süresi kadar ihbar süresi de uzamaktadır. İhbar sürelerinin ulusal bayram ve genel tatil günlerine denk gelmesi durumunda, Çalışma süresince bu günlerde Çalışmayan işÇiler için iş arama izni hesaplaması yapılmamalıdır. Ancak haftalık tatil günlerinde ihbar süreleri işletilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı hesaplanmasında, çalışma süresine bağlı olarak belirlenen ihbar tazminatı süresi göz önünde bulundurularak hesaplanır. İhbar tazminatını hak eden taraf, çalışma süresi içerisinde işçinin son almış olduğu bürüt gelirin, ihbar tazminatı gün sayısı ile çarpılarak elde edilir.

Hesaplanan ihbar tazminatından gelir vergisi, damga vergisi kesintileri yapılarak, hak eden tarafa ödenir. İşçiye iş saati içerisinde söylenmeyen işten çıkarmalarda, ihbar süresi bir sonraki günü olarak belirlenir. İhbar tazminatında kanuni süreler hafta olarak belirlenmiştir.

İhbar Süresinde İş Araması Yapılabilir Mi?

İş Kanunu’na göre, işverenin ihbarın bildirilmesinden itibaren, mesai dahilinde günde 2 saat iş arama izni vermesi yasal yükümlülüktür. Bu sebeple işçinin yevmiyesinden kesinti yapılamaz.

Önceden bildirilmek kaydı ile işçinin günlük iş arama süreleri birleştirilerek, toplu ödeme yapılabilir. İşçinin talep etmesine rağmen, işveren işçinin iş arama izinlerine riayet etmezse, bu süre dahilinde çalıştırdığı süreyi zamlı olarak ödemek zorundadır. Konuya ilişkin aksine bir hüküm bulunmadığı durumlarda, zamlı ücret %100 olarak öngörülür.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi İhbar Tazminatı

İhbar tazminatları belirsiz süreli iş sözleşmelerinin tek taraflı feshi durumunda ortaya çıkan bir haktır. Belirli süreli iş sözleşmelerinde, iş sözleşmesine dayandırılarak, belirlenen süre sona erdiğinde, işveren veya işçi tek taraflı iş akdini fesih yetkisine sahiptir. Bu durumda işçi veya işveren ihbar tazminatı ödemek durumunda kalmaz.

Ancak belirli süreli iş sözleşmelerinde, süre dolmadan tek taraflı iş akdinin feshi durumunda, zarara uğrayan taraf, karşı taraftan zararlarını tazminine ilişkin hak talep edebilir. Ancak bu durumda ihbar tazminatı hakkı doğmaz. Kanun koyucu, ihbar tazminatında söz edilebilmesi için, belirsiz süreli iş akdinin olmasını şart koşmuştur.

Kendi İsteği İle İşten Ayrılanın İhbar Tazminatı Hakkı

İş sözleşmesinin tek taraflı sona erdirilmesinde esas olan, sözleşmenin feshine ilişkin durumun, karşı tarafa süresine bağlı kalarak yazılı olarak bildirmelidir. İşçi sağlık sebepleri, ahlak kurallarına aykırılık, işin durması gibi birçok nedenle istifa etmek isteyebilir.

Bu durumda istifa etmesi durumunda, ihbar tazminatı alma hakkını elde eder. Fakat haklı bir nedene dayanmadan, ihbar süresine uymadan istifa ederse, işçi işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Bu durumda da ödenecek ihbar tazminatının miktarı, işverenin

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini feshetmeden önce kanunda belirtilen bildirim sürelerine ilişkin koşulu yerine getirmeyen tarafın, söz konusu süre için ödemek zorunda olduğu tazminattır. İş Kanunu m. 17/4 uyarınca da bildirim süresine uymaksızın belirsiz süreli sözleşmeyi fesheden taraf, bildirim süresine ait ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. İhbar tazminatı adı verilen bu tazminat hem işçi hem de işveren bakımından söz konusu olabilmektedir. Ayrıca işçi veya işverence kanunda belirtilen süreler içerisinde yapılacak olan fesih bildirimi yazılı yapılmalı ve fesih sebebi açık ve kesin bir şekilde gösterilmelidir.

İhbar tazminatı nedir, ihbar süreleri nelerdir, ihbar sürelerine uyulmadığında ne olacaktır, ihbar tazminatına hak kazanmanın şartları nelerdir gibi sorularınızın yanıtını avukatlarımız veriyor.

İhbar Süreleri Nelerdir? İhbar Süresi Kaç Gün?

İş Kanunu madde 17’de belirtilen ihbar sürelerinin bir diğer ismi de önel süreleridir. Taraflar kanunda belirtilmiş olan ihbar süresi kadar zamanı iş sözleşmesini feshetmeden önce birbirlerine tanımak zorundadır. İş Kanunu madde 17 uyarınca ihbar süreleri;

1. İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için; 2 Hafta,
2. İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için; 4 Hafta,
3. İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için; 6 Hafta,
4. İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için; 8 Haftadır.

Burada işçinin kıdemine göre farklı farklı belirtilmiş olan ihbar süresi bildirimin diğer tarafa yapılmasından itibaren başlamaktadır. Yani örneğin 4 ay çalışmış olan bir işçi yazılı fesih beyanının işverene ulaşmasından itibaren başlamak üzere 2 haftalık ihbar süresini işverenine tanımalıdır.

İhbar Sürelerinin Artırılması veya Azaltılması Mümkün Müdür?

Kanunda öngörülen ihbar süreleri asgari sürelerdir ve ihbar sürelerine ilişkin kanun hükmü de nispi emredici niteliktedir. Bunun anlamı ihbar sürelerinin hiçbir şekilde kanunda öngörülenden daha az tanınamayacağıdır. Yani taraflar aralarında anlaşmış olsa dahi kanunda belirtilenlerden daha az bir önel süresi kararlaştıramayacaklardır. İhbar süresi kaç gün diyenler için bu sürenin kanunla belirlendiğini söylemek yeterlidir.

İhbar sürelerinin kanunda belirtilenden daha uzun şekilde kararlaştırılması yani artırılması ise mümkündür. Taraflar bu sürelere ilişkin artırımı aralarında yapacakları sözleşme ile veya toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırabilmektedir. İhbar süresi bazı durumlarda değiştirilebilir.

İhbar Süresine Uyulmazsa Ne Olur?

İhbar süresine uyulmazsa ne olur? Kanunda belirtilmiş olan yazılı bildirim sürelerine uymayan taraf, işçinin kıdem durumuna göre belirlenecek olan tazminatı karşı tarafa ödemekle yükümlüdür.

Ayrıca her iki taraftan birinin ihbar tazminatını ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi halinde dahi feshin geçerli bir fesih olup olmadığına yönelik dava açılabilecek ve talepte bulunulabilecektir. Bir başka deyişle ihbar tazminatı ödenerek sözleşmenin feshedilmiş olunması feshin geçersizliği halinde tespit ve işe iade davası açmaya engel teşkil etmeyecektir.

İhbar Tazminatında Taraflar Kimdir?

İhbar tazminatı bakımından tarafların biri işveren diğeri ise işçidir. Alt işveren- üst işveren ilişkisinin söz konusu olduğu durumlarda taraflar işçi ve asıl işveren de olabilmektedir.

İhbar Tazminatına Hak Kazanmanın Şartları Nelerdir?

İhbar tazminatına hak kazanmanın şartları nelerdir? İş Kanunu m. 17’de yer alan düzenleme uyarınca işçi işten ayrılacağını, işveren de işçiyi işten çıkartacağını kanunda belirtilene uygun süre öncesinden karşı tarafa bildirmek zorundadır. Bu yükümlülük yerine getirilmediğinde ve diğer şartlar da gerçekleştiğinde ihbar tazminatına hak kazanılacaktır. İhbar tazminatına hak kazanmak için gerekli şartlar şu şekildedir:

• Belirsiz süreli bir iş sözleşmesi olmalıdır: Ne zaman sona ereceği belli olan belirli süreli iş sözleşmelerinde sözleşmeyi sonlandırmak için ayrıca bir bildirimde bulunmaya gerek yoktur. Ancak daha sık karşılaşılan belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, sözleşmenin ne zaman sonlanacağı belli olmadığından kanunda yer alan ihbar sürelerine uygun şekilde yazılı bildirimde bulunmak gerekmektedir. Bu sebeple de ihbar tazminatı yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmesinin varlığı durumunda söz konusu olmaktadır.
• İş sözleşmesinin feshi haklı bir nedene dayanmamalıdır: İş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak fesheden tarafın karşı tarafa ihbar tazminatı ödemesi yapması gerekmeyecektir. Haklı neden olarak kabul edilen ve işçiye derhal fesih hakkı veren haller İş Kanunu m. 24’te sayılmıştır. Buna göre maddede belirtilen haklı nedenlere dayanan işçi, iş sözleşmesini bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir. İşçi bu durumda işverene ihbar tazminatı ödemeyecektir.
• İş sözleşmesi kanunda belirtilen ihbar süreleri karşı tarafa tanınmadan feshedilmiş olmalıdır: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde işçinin kıdemine göre belirtilmiş olan ihbar sürelerine uyulmadan iş sözleşmesi feshedildiğinde ihbar tazminatına hak kazanılacaktır.
• Fesih bildirimi usule aykırı olmalıdır: Kanunda öngörülen sürelere uygun olarak yapılacak fesih bildirimi açık ve anlaşılır olmalıdır. Ayrıca ispat bakımından da kolaylık sağlayacağından fesih bildiriminin yazılı şekilde yapılması gerekmektedir.

Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın