Ayıplı ikinci el araç davası ile ilgili tüketicinin sahip olduğu haklara geçmeden önce ayıp hakkında kısa bilgi vermekte yarar vardır. Ayıplı malın literatürdeki tanımına baktığımızda karşımıza; tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal şeklinde tanım çıkmaktadır. Kilometresi değiştirilmiş, kilometresinde oynama yapılmış araçlar da ayıplı araç olup bu durumda ayıplı araç davasının yanında ilgili kişilerin ceza alınması isteniyorsa savcılığa suç duyusunda da bulunulup kişinin dolandırıcılık suçundan yargılanması ve hakkında ceza davası açılması sağlanabilir. Ayıplı araç davası aslında tazminat davasının bir başka görünümüdür. Bu dava ile alıcılar uğradıkları zararın tazmini, aracın benzeri ile değiştirilmesi, bedel iadesi gibi taleplerle satıcıya dava açabilmektedir. Buradaki en önemli unsur ise aracın ayıplı olmasıdır.
Bir aracın ikinci el olması ile sıfır olması arasında satıcının sorumluluğu bakımından farklılıklar bulunmaktadır ancak her iki halde de satıcının araçla ilgili vaat ettiğinin dışında bir durum ortaya çıkması halinde satıcının sorumluluğu bulunmaktadır.
İkinci el araç satanın sorumluluğu sıfır araç satana göre daha kısıtlı denilebilir. Bu duruma ikinci el araç satışında satıcının sorumluluğu diyoruz. İkinci el araç satışında satıcının sorumluluğunun biraz daha kısıtlı olduğunu söyledik fakat 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu alıcıya geniş haklar vermiştir. Bu konunun anlaşılması için öncelikle ayıp ve gizli ayıp kavramları anlaşılması gerekmektedir.
Ayıbın tanımı daha önce yapılmıştır. Satıcı, alıcının satış sırasında bilmekte olduğu ayıplardan sorumlu olmadığı gibi, satılana olağan dikkati göstermekle fark edebileceği ayıplardan da ancak onların mevcut olmadığını garanti etmişse sorumlu olur.
Dolayısıyla 2. el araç satışında satıcının ayıptan ötürü sorumlu tutulabilmesi için:
Aşağıda detaylı olarak incelediğimiz şartlar oluşmuşsa ve araç ayıplıysa alıcı şu hakları satıcıdan talep edebilir:
Alıcı eğer bir zarara uğramışsa genel hükümler kapsamında tazminat talep edebilir. Satıcının alıcıya aynı malın ayıpsız benzerini hemen vererek seçimlik haklarını kullanmasını engelleme imkânı kanunda yer alsa da uygulamada bu çok zordur. Çünkü ikinci el aracın aynı durumda benzerini bulmak çok zordur.
Bu dava sürecinde araç için bilirkişi raporu alınması veya karşı tarafın davaya itiraz etmemesi veya davayı bir üst mahkemeye taşımamış olması gibi etkenler dava sürecini doğrudan etki etmektedir. Süre kesin olmamakla birlikte bu davalar 1-4 yıl arası sürmektedir.
Her ne kadar dava süresi 1-4 yıl olsa da ikinci el araç satışında satıcının sorumluluğu ile ilgili hukuki imkanlar kullanıldığı zaman hukuki süreç devam ederken araç başka bir kişiye satılabilir. Bunun önünde herhangi bir engel yoktur. Yeter ki dava tarihi itibariyle alıcı araca malik olsun.
Ayrıca kişi eğer söz konusu ayıptan ötürü aracı ederinin altında satmışsa bu sefer o arada kalan miktarı da bu davada satıcıdan talep edebilir.
Ayıplı aracın iadesini isteyen taraf öncelikle bu ayıbı satıcıya ihbar etmelidir. Hukukumuzda ihbar Noter vasıtasıyla gönderilecek ihtarname ile yapılmaktadır. Kalan durumlarda satıcı ihbarın varlığını reddetme olasılığı söz konusudur. Mahkeme yoluna gidilmesi halinde hak kaybı yaşanmaması için ihtarname uzman kişilerce hazırlanmalı ve noter vasıtasıyla gönderilmelidir. İadesine dair Yargıtay’a teşkil etmiş olay paylaşılmıştır.
Yargılamaya konu olayda alıcı yani davacı, davalı şirketten sıfır (0) km 2012 Model Ford Transit 370 L marka aracı satın aldığını, ancak satın alınan aracın belirtilen özellikleri taşımadığını, bu haliyle ayıplı durumda olduğunu ileri sürerek ayıplı satılan aracın yenisi ile değiştirilmesine, olmaması durumunda araç bedelinin iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Yargıtay bu olayda 6102 sayılı TTK’nın 23/1-c maddesi gereğince malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belli ise alıcı iki gün içinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açıkça belli değilse alıcı malı teslim aldıktan sonra 8 gün içinde incelemek veya incelettirmek ve bu inceleme sonucunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa bu 2 ve 8 günlük süre içinde durumu satıcıya ihbarla yükümlü olduğuna hükmetmiştir. Bu örnek olay ihbarın ne kadar önemli olduğunu vurgulamak maksatlı paylaşılmıştır.
İhtar Eden : Hasan …… –
Vekili : Av. Aytaç KINDIR
Cevizli mah. Köroğlu Cad. No:3 D:5 Kartal/İSTANBUL
Muhatap : … ….
Konu : …. …. plakalı ayıplı araç için yapılan satış sözleşmesinden dönme ve söz konusu aracın iadesi talebimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR
Bu kısımda araca, aracın satış sözleşmesine ve araçta çıkan araç ayıbına dair bilgiler verilmelidir. Ardından talepler belirtilmelidir.