Ülkemizde olduğu gibi dünyada da yaygın olarak yapılan ikinci el telefon alışverişlerinde önceki telefon sahiplerine ait kişisel verilerin telefondan tam olarak temizlenmemesi nedeniyle, telefon üzerinde yapılacak birkaç işlem ile telefondaki verilerin yeni sahibi tarafından geri getirilebiliyor.
Yapılan araştırmalar sonucunda, satılan 6 adet ikinci el SD kartından 1 tanesinin içerisindeki verilerin silinmediği veya birkaç işlem sonrasında geri getirilebilir olduğu kanıtlandı. Durumun önemini anlamak adına, SD kartlar üzerinde yapılan çalışmalar sonrasında elde edilen verilerden bazıları aşağıda yer almaktadır:
Kullanıcılar, telefondan bir dosya veya fotoğrafı silip, sonrasında da çöp kutusunu temizlediklerinde verilerin tamamıyla dijital ortamdan silindiğini düşünüyor. Ancak teknik olarak durum pek de böyle değil. Telefonlarımızdaki her bir fotoğraf, e-posta veya dosya, aslında binary dediğimiz 0 ve 1 bit’lerden oluşuyor. Örneğin; telefonumuzdaki bir fotoğrafı sildiğimizde, silinen fotoğrafın işlemci tarafından “bulunup, açılmasını sağlayan referans kayıtları” siliniyor. Ancak fotoğrafın kendisini oluşturan 0 ve 1‘ler hâlâ telefon belleğinin bir yerlerinde olduğu gibi duruyor. Silinen fotoğrafın bellek üzerindeki 0 ve 1 bit’leri yerine başka bir veri yazılana kadar da telefon üzerinde durmaya devam ediyor.
Fotoğraflar veya yüksek boyuta sahip dosyalar silindikten sonra geriye kalan 0 ve 1 bitlerden nasıl geri getirilebiliyor peki? “Bu oldukça zor olmalı” diye düşünebilirsiniz fakat yapılan işlemler o kadar da zorlayıcı değil. Geliştiriciler tarafından yazılmış 3. parti yazılımlar ile Android cihazlar üzerindeki verileri kolayca geri getirebilmek mümkün. Bunlar gibi, veri kurtarma ve geri getirme işlemleri yapan, kullanımı basit olan birçok yazılımı çalıştırabilmek için gerekli olan tek şey; cihazın root’lanmış olması yani telefonun kök dizinlerine erişimin sağlanabiliyor olmasıdır. Fakat bu işlem de kolayca yapılabilmektedir.
Android kullanmıyor olmanız ne yazık ki sizi kurtarmıyor. Aynı işlemleri IOS işletim sistemine sahip telefonlara da yapmak oldukça kolay. Yani telefonunuzdan silinen verilerin geri getirilebilmesi için karşınızda teknik bilgisi iyi olan kişiler olması gerekmiyor. İzlenecek birkaç video ve yapılan internet aramaları ile bir Script Kiddie tarafından sizlerin de hassas verileri tekrar gün yüzüne çıkabilir.
Telefonlarımızı satmamalı mıyız? Dilerseniz tabii ki satabilirsiniz. Fakat öncelikle aşağıdaki adımları yapmış olduğunuzdan emin olmalısınız:
Bahsedilen adımları gerçekleştirdikten sonra “kesinlikle verilerimi dijital ortamdan temizledim” diyebilmeniz pek mümkün değil. Klasik bir terim olarak kullanılıyor olsa da %100 güvenliğin olmadığını biliyor ve ona göre hareket ediyor olmak, potansiyel siber saldırılara karşı daha güvende olmanızı sağlayacaktır.
Yazar: Barış Koparmal