İran Gezi Rehberi

İran’da gezilecek yerler den bahsetmeden önce size İran hakkında birkaç bilgi vermek isteriz. İran’ın asıl adı İran İslam Cumhuriyeti’dir. Resmi dili Farsça’dır. Uzun zaman boyunca üzerinde yerleşim bulunmuştur. Birçok uygarlık tarafından kullanılan topraklardır. Kuruluş dönemi ise MÖ 625’li yıllara dayanmaktadır. İslam Cumhuriyeti rejimine 1979’da geçen İran’ın başkenti Tahran’dır. Şu an ki nüfusu ise yaklaşık 80 milyondur. Hazar Denizi’ne kıyısı bulunan ve Türkiye’ye de komşu olan İran’ın iklimi kuraktır. Deniz kıyısında kalan kısımlarda kuraklık daha az olsa da geri kalan kısımlar kuraktır. İran ekonomisi oldukça gelişmiş durumdadır. Petrol ve tarım ekonomik gelirlerin başındadır. Ayrıca teknolojik açıdan da ilerlemeye devam eden İran’da nükleer teknolojisi, uzay çalışmaları, nanoteknoloji, ilaç sanayileri vb. konularda da çalışmalar görülmektedir. Gezi yapmak için İran şehirleri arasında en çok Tahran ve Tebriz tercih edilmektedir. İran gezi maliyeti ise kullanacağınız otellere göre değişmekle beraber genelde uygun fiyatlar kullanılmaktadır. İran, Türk vatandaşlarından 90 günü aşmayan gezileri için vize istememektedir.

İran’da Gezilecek Tarihi Mekanlar
İran’a ait eski kalıntılar bulunmaktadır. Tarih öncesi dönemden bu zamana kadar yerleşim yapılmıştır. İran’da bilinen en eski imparatorluk MÖ 7. yüzyıla tarihlenen Medler’dir. Daha donra Medler’in dağılmasıyla beraber Ahmeniş İmparatorluğu oluştu. Sonra Selevkos İmparatorluğu, Ahmeniş İmparatorluğu topraklarını ele geçirdi. Part İmparatorluğu da bu toprakları geri alan imparatorluk oldu. Aslında Roma İmparatorluğu ile Pers İmparatorluğu savaşları çoktan başlamıştı. Üstüne Sasani İmparatorluğu gelince bu savaşlar daha da büyük bir hal almıştı. Sonrasında İran’da bulunan diğer yönetimler: Emeviler, Abbasiler, Tahiriler, Samaniler, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar, Safeviler, Afşarlar, Zandlar, Kaçarlar. Ve artık İran Cumhuriyeti kurulur. Bu kadar çok uygarlığı besleyen ve devamlılık sağlayan İran’daki tarihi mekanlar dan bazıları aşağıdadır.

• Persepolis: Bu isim belki aklınıza ünlü animasyon filminden gelebilir. Persepolis, Pers İmparatorluğu’nun başkentliğini yapmış bir şehirdir. MÖ 6. yüzyılda 1. Darius tarafından kurulmuştur. Saray, tören salonu ve kral mezarları da bulunmaktadır. Bu yapıların hepsi özel olarak getirtilen taşlardan ve görkemli mimariden oluşmaktaydı. Fakat Büyük İskender’in MÖ 4. yüzyılda burayı yaktırması sonucu şehir toprak altında kalmıştır. Sonrasında gün yüzüne çıkarılmıştır.
• İmam Rıza Türbesi: Dünyada bulunan en güzel İslam mimari eserleri arasındadır. Turistler tarafından da çok ziyaret edilmektedir. İçinde İmam Rıza kabri, kütüphane ve diğer yapılar bulunmaktadır.
• Nakş-ı Rüstem: Farslarda ünlü olan bir mitoloji kahraman Rüstem’i betimlemek için yapılan bir alandır. “Rüstem’in Resmi” anlamını taşımaktadır. Sasaniler dönemine aittir. Pers Haçları olarak tanımlanmaktadır.
• Nakş-ı Cihan Meydanı: İsfahan gezilecek yerler listenizin başına koymanız gereken alandır. İran’da İmam Meydanı olarak da alınmaktadır. Meydan 17. yüzyılda yapılmıştır. Nakş-ı Cihan kelime anlamı olarak “Dünya’nın Yüzü” demektir. Meydanın mimarisi oldukça güzeldir. Bu sayede içeride bulunduğunuz zamanlarda dışarıdaki binaları görmüyorsunuz.
• Yezd Tarihi Şehir: Yezd şehri oldukça eski bir şehirdir. 2000 tane kerpiç yapı bulunmaktadır. Her evin üstünde rüzgar kuleleri de görmek mümkündür. Ayrıca Yezd şehrinde mutlaka nekropolisi görmelisiniz.
• Arg-e Bam: MÖ 4. veya 6. yüzyıllara dayanmaktadır. İpek Yolu üzerinde bulunmaktaydı. 180 bin metrekarelik bir alanı kapsamaktadır.

İran’da Gezilecek Modern Mekanlar
İran tarih ve kültür kokan bir ülkedir. Bunun dışında İran’daki modern mekanlar aşağıda bulunmaktadır.

• Shemshak Kayak Merkezi: Tahran’a yakın olan Alborz dağlarında bulunan bir kış sporu merkezidir.
• Milad Kulesi: Tahran’da gezilecek yerler den biridir. Burada günbatımını ve muhteşem Tahran manzarasını izleyebilirsiniz.
• Tahran Çağdaş Sanat Müzesi: Avrupa ve Amerika da dahil olmak üzere birçok yerden çağdaş sanatçıların eserleri toplanmıştır. Edvard Munch, Jackson Pullock, Mark Rothko gibi sanatçılara ait eserleri görmek mümkündür.
• Özgürlük Kulesi: 1971’de inşa edilmiştir. 50 metre yüksekliğindedir. İran’a ait İslam öncesi ve sonrası mimarileri birleştiren bir yapıdır.

İran’da Gezilecek Doğal Güzellikler
İran kurak iklimin bulunduğu bir alanda yer almaktadır. Bu yüzden bu iklime uygun doğal güzellikleri görmeniz mümkündür . İran’daki doğa harikaları ndan bazıları aşağıdadır.

• Mellat Parkı: Eski adı Şah Parkı’dır. Piknik alanları, kuş bahçeleri, cafeler, göl, bisiklet yolları, yürüyüş alanları ve niceleri bulunmaktadır.
• Ramsa: Hazar Denizi’nde günbatımı izlemek isteyenler için ideal bir noktadır. Kıyı şeridinde birçok modern konaklama alanları da bulabilirsiniz.
• Benderabbas Limanı: İran’ın en önemli ticaret limanlarından biridir. Fakat o kadar büyüleyici bir alana sahiptir ki mutlaka görmeniz gerekmektedir.
• Diğer Yerler: Nemeki Abrud Eko Parkı, Akapol Şelalesi, Hericam Şelalesi, Mahmud Abad, Estakhrpost Gölü, Doğal Panter Yaşam Alanları, Sisengan Ormanı vb. diğer görmeniz gereken yerlerdendir.

İran’ın Meşhur Yemekleri
İran mutfağı çok geniş yelpazeye sahip ve uzun zamandır süregelen bir mutfaktır. Yemeklerinin yapımı, kullanılan baharatlar ve malzemeler çoğu ülkeye göre farklı gelmektedir. Türkiye’de de İran yemeklerini deneyebileceğiniz birçok restoran bulunmaktadır. İran’ın geleneksel yemekleri nin bazıları aşağıda sıralanmıştır.

• Pilav: İran pilavı en bilinen yemeklerdendir. Basmati pirinciyle yapılmaktadır. Pilava safran ve tuz da eklenmektedir.
• Çilav: Patatesli olanı oldukça meşhurdur. Dilimlenmiş patates ile soslu pilavın karıştırılmasıyla yapılmaktadır.
• Kebab Soltani: Kebap tarzında yapılan et ve yanında İran pilavı ile servis edilmektedir.
• Zereshk Pilavı: Zereshk malzemeleri, pirinç, safran ve şekerden yapılmaktadır. Yanında genelde tavuk budu ile servis edilir.
• Fesenjan: Tavuk veya ördek etiyle yapılmaktadır. Ceviz ve soğan ile yapılmaktadır. Nar salçası da kullanılmaktadır.
• İran Kurabiyesi: Hamurun içine ceviz, bal, irmik ve tarçın konulmasıyla yapılan bir kurabiye çeşididir.
• Abgoosht: Bir diğer adı Dizi’dir. Kuzu ve nohudun birleşmesiyle yapılan bir yemektir.

İran’a Gidince Mutlaka Yapılacaklar
yukarıda gidilmesi gereken yerler ile yenilmesi gereken yemekler hakkında bilgi verdik. Aşağıda İran’da yapmadan dönmemeniz gerekenler i topladık.

• Hazar Denizi: Hazar Denizi’nde günbatımını izlemeniz gerekmektedir.
• Halı: İran halıları oldukça meşhurdur. Bir halı pazarına ya da dokuma yerlerine uğramanız tavsiyemizdir.
• Nevruz: Eğer denk geliyorsanız mutlaka Nevruz kutlamalarına katılınız. İran’da Nevruz kutlamalarının ayrı bir yeri vardır.
• Hediyelik Eşya: İran hediyelik eşya konusunda oldukça ilgi çekicidir. Elişlerinin mükemmelliği sizi de etkileyecektir.
• Tarihi Yerler: Gezebildiğiniz kadar çok tarihi yer geziniz. Çünkü İran gerçek anlamda tarihi yaşatan bir ülkedir.

İran’daki Gezinizde Dikkat Etmeniz Gerekenler
İran aslında bizim için hep kapalı bir kutu gibi gözükmüştür. Bazı katı kuralları vardır. Bu yüzden İran’daki tatiliniz için uyarılar yapmak istiyoruz.

• İzinsiz çekim yapmayınız. İran bu konuda katıdır. Kamu alanlarında izinsiz çekim yapmak yasaktır.
• Kıyafetinize dikkat ediniz. Kurallara uygun giydiğiniz sürece bir sorun olmayacaktır. Kadınlar için başı açıldığında hemen kapatırsa sorun yaşamayacaklardır.
• Hava koşullarına dikkat etmelisiniz. İran çok sıcak bir ülkedir. Kıyafet kuralları çerçevesinde uygun giysiler alabilirsiniz.
• İran belli etmese de oldukça farklı gece hayatı etkinliklerine sahiptir. Özellikle Tahran’da gece etkinliklerine katılacaksanız alabileceğiniz ceza konusunda dikkat etmenizde fayda vardır. Çünkü cezası hapis veya kırbaç olabilir.
• İran’da alkol kullanımı yasaktır.
• İran’da evlilik dışı görüşmeler yasaktır. Sevgiliniz ile gidiyorsanız hareketlerinize dikkat etmeniz gerekmektedir.
• İran’da bazı müzik türleri yasaktır. Batı kökenli müzikler yasaktır. Fakat geceleri partilerde duyacaksınızdır. Biz yine de sizi uyaralım