İşçi, belirli hükümler dahilinde bir iş yerinde çalışmaktadır. İş sözleşmesi işçinin kabul ettiği koşulları yazılı beyan altına almaktadır. Bu durum, işçinin uyması gereken kuralları da tanımlamaktadır.
Eğer işçi, sözleşmeye aykırı ya da iş yerinin kural ve düzenine aykırı bir davranışla ve ihlalde bulunur ise bu eylemin ya da ihlalin yazılı kayıt altına alınması, tutanak tutulmasını gerektirmektedir. İş yerinde tutanak ne anlama gelir sorusu, ihlalin ya da eylemin yazılı olarak kayıt altına alınması anlamındadır.
3 ihtar ile işten çıkarma belirli bir mevzuat ya da hükümle tanımlanan bir uygulama değildir. Ancak işçi hakkındaki tutanakların içeriği ve ihlal nedenlerine bakılarak iş veren tarafından verilen kararlardan oluşmaktadır. bu konuda genelde iş verenlerin ortalama 3 uyarının yeterli olacağı düşüncesi ile hareket edilmektedir.
İşçi hakkında iş müfettişlerinin tuttuğu tutanakların süresi tutanak konusunun aksi ispatlanana kadar geçerlidir.
İşçiyi biraz korkutup tedirgin etmek amacı ile uyarıyı sözlü değil de yazılı etme durumudur.
Nisan 2020’de konulan bu yasak 1 Temmuz 2021’de sonra ermiştir.
kaçıncı ihtardan sonra işçi çıkarılır
O halde tutanak ne anlama gelir? Bunu size bir örnekle açıklamak istiyorum. Bu örneğimizde üç ayrı olayı birlikte irdeleyelim.
İlk olarak işyerinde hırsızlık yapan bir işçinin suçüstü yakalandığını ve polis çağırılarak teslim edildiğini varsayalım. Bu içi hakkında tutanak da tutulmamış olsun. Yine de bu işçi işten tazminatsız olarak 25inci madde kapsamında çıkarılabilecektir.
İkinci örneğimizde hafta içi salı günü ve çarşamba günü işe mazeretsiz olarak gelmeyen işçi hakkında 2 tutanak tutulmuş olsun. Bu işçi de üst üste 2 gün devamsızlık yaptığı için 25inci madde kapsamında tazminatsız olarak işten çıkarılabilecektir.
Üçüncü örneğimizde işçinin işini eksik yaptığı ya da doğru yapmadığına dair 4 tutanak tutulmuş olsun. Bu tutanaklara dayanılarak işçi kıdem tazminatı ödenerek 18inci madde kapsamında işten çıkarılabilecektir.
SONUÇ
İşyerinde tutulan kaçıncı tutanaktan sonra işçinin işten çıkarılabileceğine dair genel bir kural yoktur. İşçinin fiiline göre hiç tutanak bile tutulmadan işçi çıkarılabileceği gibi bazen 3 tutanakla bile çıkarılamayabilir. Bu tip sayılara takılmadan, işçinin fiilinin İş Kanunu nun 18 ve 25inci maddeleri kapsamında değerlendirilmesi ve ona göre karar verilmesi gerekir.
Tutanak sayısı elbette önemlidir; ancak tek başına böyle bir ölçütü esas almak doğru olmayacaktır. İş Kanununa ait uygulamaların tamamında olduğu gibi, her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi ve mevzuat kapsamında yorumlanması gerekmektedir.
İşçinin tutanağı imzalamaması durumunda işveren, iş sözleşmesini feshetmeyecektir. Eğer böyle bir fesih var ise haklı bir fesih olduğundan bahsetmemiz mümkün değildir. Çünkü işçinin tutanağı imzalamaması, tutanağı geçersiz kılmayacaktır. Şahitlerin imzası olduğu sürece tutanak geçerli olacaktır. Yani işçinin imzası, tutanakta bulunması zorunlu unsur değildir.
Uygulamada en çok merak edilen konulardan bir diğeri de 3 tutanak işten çıkarma için yeterli midir sorusudur. Aslında bu konuda net bir rakam vermemiz mümkün değildir. Nitekim ilgili mevzuatta da tutanak sayısına dair bir hüküm mevcut değildir. Somut olayın özelliklerine göre, işveren hiç tutanak tutmadan dahi işçiyi işten çıkarma hakkına sahip olabilir.
İşçi eğer, haklı nedenle fesih gerçekleştirip işten ayrılmışsa ve işe devamsızlığı nedeniyle hakkında tutanak tutulmuşsa bu durumda söz konusu tutanakların geçerliliği olmayacaktır.
Bu durumda işverenler genellikle 3 tutanak işten çıkarma için yeterlidir diye düşünmektedir. İşçinin gelmediği her gün için tutanak tutarak kıdem tazminatı ve diğer alacakları ödemekten kaçmaya çalışmaktadır. Ancak bu halde işçinin işe gelmeyerek sözleşmeyi haksız feshettiğinden bahsedilemeyecektir. Nitekim haklı nedenle fesihte işçinin, işe devam yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Bu konu hakkında benze makaleler için tıklayın