İş hukuku açısından oldukça önem arzeden konulardan biriside haklı sebeple fesih ve geçerli sebeple fesih sonrası hak ve yükümlülükler olmuştur. Sıklıkla karşılaştırılan konulardan birisi geçerli nedenle fesih sonrası işçinin tazminatının ödenip ödenmeyeceği hususudur. Geçerli nedenle fesih işleminden sonra Yargıtay kararlarına göre kıdem ve ihbar tazminatı ödenme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak bu noktada da işçinin yaptığı eylemin haklı fesih nedeni mi yoksa geçerli fesih nedeni mi tespitinin yanlış yapılması sonucu uzunca yargılamalar olmakta bunun sonunda yüksek faiz bedelleri ödenmektedir. Aşağıda paylaşacağım Yargıtay kararına göre, tır şoförünün gümrük kapısından geçerken yolcu beraberinde taşınması gereken miktarı aşan sayıda sigara kartonu taşımasının geçerli değil haklı sebeple fesih olabileceği gerekçesiyle bozma kararı almıştır. İşte bu karar ;
9. Hukuk Dairesi 2015/9456 E. , 2017/8992 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; HUMK.nun 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 03.04.2007-18.11.2011 tarihleri arasında davalı iş yerinde çalıştığını, iş akdinin haksız ve bildirimsiz feshedildiğini, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesi gerektiğini, müvekkilinin ayda üç kez sefer yaptığını ve sefer başına 600 Euro harcırah aldığını, sefer sırasında verilen talimatlar nedeniyle 13-15 saate varan sefer sürüş sürelerinin gerçekleştiğini, ayrıca sefer olduğu süreler boyunca hafta tatili ve genel tatil haklarından da yararlanamadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla mesai ücreti, ulusal bayram-genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, müvekkili şirketin yol ve denetim ekibince Bulgaristan’da yapılan kontrolde davacının aracında kabinin içindeki gizli bölmelerde 15 adet karton kaçak sigara yakalandığını, konuya ilişkin davacının savunmasında eylemini ikrar ettiğini, doğruluk ve bağlılığı olmayan bu davranışı nedeni ile davacının iş akdinin 4857 sayılı İş Kanunun 25/II e-f bentleri gereği haklı nedenle feshedildiğini, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatının reddi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının aracında bulunan 15 karton sigaranın miktar itibari ile ticaret yapacak miktarda olmadığı, davacının kendisinin sigara tükettiği, 9 karton kadar sigara alma hakkının bulunduğu, bu miktarı aşan 6 karton sigaranın beyannameye aykırı olarak yakalanmasının daha çok vergi mevzuatı ile ilgili ekonomik bir suç olduğu, kaldı ki olayın Romanya sınırlarında gerçekleştiği, Türk Hukukuna göre suçun oluşmadığı ve açılmış bir davanın da mevcut olmadığı, davacının bu eylemi nedeni ile davalı işverenlikçe işten çıkarılmasının haklı değil ancak geçerli bir neden kabul edebileceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İş sözleşmesinin, işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışları sebebiyle işverence haklı olarak feshedilip feshedilmediği noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesinin (II) numaralı bendinde, ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan haller sıralanmış ve belirtilen durumlar ile benzerlerinin varlığı halinde, işverenin iş sözleşmesini haklı fesih imkânının olduğu açıklanmıştır. Yine değinilen bendin (e) alt bendinde, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan işçi davranışlarının da işverene haklı fesih imkânı verdiği ifade edilmiştir. Görüldüğü üzere yasadaki haller sınırlı sayıda olmayıp, genel olarak işçinin sadakat borcuna aykırılık oluşturan söz ve davranışları işverene fesih imkânı tanımaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, uluslararası tır şoförü olarak çalışan davacı işçinin iş sözleşmesinin 15.11.2011 tarihinde işyeri ekibince yapılan denetim sırasında kullandığı araçta 15 karton sigara bulundurduğu gerekçesiyle 18.11.2011 tarihinde haklı neden iddiasıyla davalı tarafından feshedildiği anlaşılmaktadır.
Dosya içeriği ve tanık beyanlarına göre, yurtdışı şoförlerine kişisel kullanım için en fazla 9 karton sigara bulundurma konusunda izin verildiği, davacının ise kullandığı araçta izin verilen miktarın üstünde (15 karton) sigara ile yakalandığı hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, gümrüklerde yapılacak denetimlerde bu durumun tespiti halinde eylemin kaçakçılık suçuna konu edilebileceği ve yargılama sırasında davalı işverene ait aracın müsaderesinin dahi söz konusu olabileceği dikkate alındığında davacının fesih konusu davranışının doğruluk ve bağlılığa aykırı olduğu açıktır. O halde, davalı işveren tarafından 4857 sayılı Yasa’nın 25/II-e bendi uyarınca gerçekleştirilen feshin haklı olduğu anlaşılmakla, şartları bulunmayan kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçelerle taleplerin kabulüne karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Haklı nedenle fesih iş kanunu 25. maddede düzenlenmiştir.
Geçerli nedenle fesih hakkı işveren ve işçiye verilmiştir.