Kanal tedavisi , tıp literatüründeki adıyla Endodontik tedavi, çeşitli nedenlerle iltihaplanan veya mikroorganizmaların dişe yapışmasıyla, dişte “pulpa” olarak isimlendirilen dişin kuron ve kök kısmında bulunan dokunun iltihaplanmasına sebep olabilir. Bu mikroorganizma ların pulpa dokusunun enfekte etmesi durumunu tedavi etmek amacıyla kanal tedavisi uygulanır. Dişteki pulpa dokusu çıkarılır ve açılan boşluk dolgu malzemesiyle doldurulur. Yapılan bütün bu işlemler, kanal tedavisi olarak tanımlanır. Kanal tedavisi çürük ya da çeşitli travmalar sonucu diş kökünün zedelendiği durumlarda tercih edilen diş tedavisi yöntemidir. Buradaki temel amaç, diş kaybını önlemek, dişin normal fonksiyonlarını yerine getirerek çene kemiğinde aktif kalmasını sağlamaktır.
Diş çürüdüğünde diş, dış etkenlere karşı savunmasız hale gelir. Çürüğün, pulpaya yani diş kanallarına kadar inmesi enfeksiyonların meydana gelmesi anlamına gelir ve dişin kökü, ağız içine açılmaktadır. Kanal tedavisi, dişi kurtarmak için yapılan bir tedavi yöntemidir. Enfeksiyon olan dişe dolgudan önce kanalı tedavisi uygulanmalıdır. Kanal tedavisi öncesinde hastaya lokal anestezi uygulanmaktadır, bu yüzden de kanal tedavisi ağrılı bir tedavi yöntemi değildir.
Kanal tedavisi uygulanan diş eski sağlığını kaybeder ve diş yüzeyi incelir bu yüzden dişin kırılma ihtimali yüksektir. Dişe hasar vermemek adına, kanal tedavisi sonrasında dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Bu noktalar aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Eğer bir dişte çürük, pulpa tabakasına kadar ilerlediyse,
Buradaki önemli nokta, Dişteki enfeksiyon tedavi edilene kadar geçici dolgular tercih edilir. Kanal tedavisinin ilk seansından diş kanalı, iyi temizlenmeli ve şekillendirilmelidir. Temizlenen bölüme lokal ilaç uygulaması yapılarak orada bulunan zararlı mikroorganizmaların ölmesi sağlanır. Kanal tedavisinin 2. Seansında eğer, kanal içinde bir beklenmedik bir durum meydana gelmemişse, hastanın dişinde herhangi bir duyarlılık yoksa, röntgen sonucu sağlıklıysa ve dişi çevreleyen dokuda bir bozukluk söz konusu değilse, dişin kalıcı dolgusu yapılmaktadır.
Diş 3 ana katmandan oluşur. Bu katmanlar ikiye ayrılır. Dişin iç katmanı ve dişin dış katmanı olarak.
Dişin dış katmanları;
Dişin iç yüzeyindeki katmanlar;
Diş çürüğü bütün bu tabakaları aşıp, pulpaya kadar geldiğinde dişte bir enfeksiyon meydana gelir. Bu da pulpanın hasar görmesine ve buradaki sinirlerin ölmesine neden olur. Bu gibi durumlarda kanal tedavisi, dişi kaybetmemek için tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Diş kayıpları o bölgenin aktifliğini yitirmesine ve çene kemiği nin erimesine neden olabilir.Ayrıca, diş kayıpları hastayı estetik, sosyal ve psikolojik açılardan olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden kanal tedavisi aşağıdaki durumları onarmak için tercih edilir;