Kış Günlerinin Vazgeçilmezi Salep… Soğuk kış gecelerinde sıcacık, dumanı üstünde bir fincan salebe hayır demek neredeyse imkansızdır. Hele üzerine biraz da tarçın serptiğinizde tadı ile damaklarınızı şenlendirir. Salep aslında bir bitki türüdür ve kökünden elde edilen toz ile nefis bir içecek elde edilir. Üretimi oldukça zahmetli olduğu ve her yerde yetişen bir bitki olmadığı için de salebin fiyatı bir hayli yüksektir. Ancak buna rağmen salebin o eşsiz tadına alışkın olanlar asla vazgeçemez. Ayrıca sağlığa olan faydaları bakımından da bu içecek oldukça kıymetlidir.
Aslında salep için sadece ”içecek” diye söz etmek biraz haksızlık olabilir. Çünkü bu lezzetli bitki tozu, dondurma ve muhallebileri lezzetlendirmek ve kıvam attırmak için de sıklıkla tercih edilir. Salebin faydalarına geçmeden önce kendisini biraz daha yakından tanıyalım ve bu özel içecek tozunun nasıl elde edildiği hakkında bilgi edinelim.
Arapça kökenli olan salep kelimesi, zamanla bizim dilimizde salep olarak kalıplaşmıştır. Salep , ülkemizde en çok Toros dağlarının zirvelerinde yetişir. Doğada kendiliğinden yetişen bu bitki; Burdur, Isparta, Muğla, Antalya bölgelerinde yaygındır. Bu bölgede yer alan yabani orkide lerin toprak altında kalan yumruları salep tozunun kaynağıdır. Kireçli ve soğuk toprak tipini seven salep orkidesini kıymetli yapan en önemli detay deniz seviyesinden 2500 metre yükseklikte yetişebiliyor olmasıdır. Salep bitkisinin kökünde yer alan 2 yumrunun içeriğinde glucomannan ve polisakkarit bulunur. Dik bir gövdeye sahip olan bu bitki halk arasında; salep orkidesi, orkide ya da çam çiçeği olarak da adlandırılır. Salkım ve başak şeklindeki görkemli mor içekleri ise salep bitkisini süsler.
Salep bitkisinin nasıl enfes bir içeceğe dönüştüğü en çok merak edilen noktadır. Bu bitkinin toprak altında kalan yumruları çıkarılır ve bir güzel temizlenir. Su ya da süt ile birlikte kaynatılır. Daha sonra da kurutmaya bırakılır. Güneş görmeyen bir yerde, iplere asılarak kurutulduktan sonra öğütülür ve toz halini alır. Aktar tezgahlarında taze ve mis kokusu ile kendine yer edinen salep tozunun sağlığa olan faydaları ise saymakla bitmez.
Salep içilirken genellikle içine şeker ilave edilir. Bu nedenle şeker hastalarının salep içeceğini tüketirken dikkatli olmaları gereklidir. Eğer kronik rahatsızlığınız varsa ve düzenli olarak salep tüketmek istiyorsanız öncelikle doktora danışmanızda fayda olacaktır. Ayrıca genel sağlık durumunuz iyi olsa bile her şeyde olduğu gibi salebin tüketiminde de aşırıya kaçmamalısınız.