Burun kanamaları çocuklarda 3 ila 12 yaş arasında sık görülür. Çocuğun tıkanma nedeniyle burnunu karıştırması ve kuru hava sebebiyle burnun tahriş olması, sık görülen sebeplerdendir. Çocuklar nezle, grip, sinüzit gibi hastalıklar sırasında da tıkanan burnu açmaya çalışırken kanatabilirler. Burun kanaması tahrişe veya sinüzit gibi bir sebebe bağlı olabileceği gibi nadiren tansiyon gibi daha ciddi durumlarla ilişkilidir. Bazen de okullarda rehberlik birimleri tarafından psikolojik olduğu var sayılarak aileye bilgi verilir ancak bu yaşlarda sık görülen burun karıştırma eyleme genellikle burun tıkanıklığı gibi bir fiziksel sebebe dayanmaktadır.
En yaygın burun kanaması çeşidi, ön burun kanamasıdır. Burun içindeki kılcal damarların yırtılması sonucu oluşur. Arka burun kanaması ise burnun arka bölümünden gelir ve boğazın arkasından geriye doğru akar. Çocuklarda nadiren görülen bu kanama, yüksek tansiyonu olanlarda, burun ya da yüz bölgesinde yaralanma durumunda sık görülür.
Ön burun kanamalarında il sebep genellikle kuru havadır. Kuru iklim veya sıcak bir ortam burun zarlarını tahriş ederek kurutur. Bu durumdaki kılcal damarlar çizik, burnu kaşıma, karıştırma, kaşınmasına ya da kuvvetli bir sümkürmede yırtılarak kanamaya sebep olabilir. Soğuk algınlığı, nezle, grip gibi hastalıklar da burunu tahriş edebilir.
Alerjik, akıntılı veya tıkalı bir burunu kontrol etmek için hekimlerin (antihistaminik veya dekonjestan) yazdığı bazı ilaçlar da sorunlara neden olabilir. Burun içini kurutan bu ilaçlar da dolaylı olarak kanamalara neden olabilir.
Burun kanaması nadiren ciddi olsa da çok sık tekrarlanması sorun olabilir. Çocuğunuzun burun kanaması haftada bir kereden fazla olursa, doktorunuzu bilgilendirin. Bazen burun içindeki minik kan damarları tahriş olur ve iyileşmez; bu durum, sürekli alerjisi olan veya sık sık soğuk algınlığı yaşayan çocuklarda daha sık görülür. Hekim sorunu çözmede yardımcı olacaktır.
Burun kanaması kuru ve soğuk kış aylarında da sıkça yaşanabilen bir durumdur. Bunun dışında burunda yaralanma veya darbe nedeniyle kanama görülebilir. Çocuğunuz darbeye bağlı kanayan burnu 10 -15 dakika içinde kanama durup düzelmiyorsa hemen tıbbi yardım alın.
Burun kanaması nedenleri şöyle sıralanabilir;
Çocuğunuz böyle bir durumda sizden daha fazla telaşlanacaktır bu sebeple öncelikle onu yatıştırabilmek için sizin sakin olmanız gerekir. Sakin olun ve çocuğunuza güven verin. Ona “Tamam bir tanem geçecek biraz sonra, önemli bir şey yok, bende de olmuştu ve geçti” gibi sözlerle sakinleştirin.
1-Çocuğunuzu dik oturtun, sonra başını hafifçe öne eğin.
2-Çocuğunuzun başını geriye yaslanmayın. Geriye yaslanınca kan boğazdan geriye doğru akar ve kötü tat, öksürme veya kusmaya neden olabilir.
3-Burnun kanayan tarafını nazikçe bir mendil veya temiz bir bezle temizleyin.
4-Çok dibe gidip çocuğu hapşurtmayacak kalınlıkta bir mendili kanayan tarafa tampon yapın. Bu hafif basınç yaratacaktır. Burun üzerindeki basıncı yaklaşık 10 dakika tutun. Sonra yavaş ve nazikçe mendili çıkarın. Uzun süre kalırsa kan kuruduğunda yapışır ve siz mendili çıkardığınızda yeniden kanayabilir.
5- Çocuğunuz burun kanaması durduktan sonra dinlenmesini sağlayın. Sümkürmesi veya burnuyla oynaması kanamayı yeniden başlatabilir.
Kanama 10 dakika sonra durmazsa, burnu sık sık kanıyorsa,
Küçük yaralarda bile yoğun kanama varsa,
Diş eti gibi başka bir yerden de kanama oluyorsa,
Burun kanaması ile birlikte;
Ağrı veya baş dönmesi ve halsizlik varsa,
Kanama kafaya darbe sonucu oluşmuşsa (vurma-çarpma)
Kanama haricinde çocuğun vücudunda geçmeyen morluklar sık sık oluyorsa,
İki defa üst üste 10’ar dakika tampon yapmanıza rağmen kanama durmuyorsa tıbbi yardım için sağlık kuruluşuna başvurun.
Çocuklardaki burun kanamalarının genel sebebi burun çekme, sümkürme, burun karıştırma veya sıcak kuru hava sebebiyle tahrişten kaynaklanmaktadır. Bazı önlemler alarak durumun oluşmasını önleyebilirsiniz.
1- Yaşı uygunsa çocuğunuza burnunu nasıl temizlemesi gerektiğini öğretin. Burnunu karıştırmasını önlemek için çocuğunuzun tırnaklarını kısa tutun. Okula gidiyorsa gitmeden önce evde burnu temizleyin.
2-Çocuğunuzun burnunun içini burun suları (tuzlu steril su, okyanus suyu vb.) kullanarak nemli tutun.
3-Evinizdeki hava kuru ise soğuk buhar makinesi ile nemlendirin ya da kaloriferin üzerine bir tas su koyun. Buhar makinelerinde küf oluşmaması için makineyi temiz tutmayı ihmal etmeyin.
Opr. Dr. Önder Doğan
KBB Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı