Perakendenin iniş ve çıkışlarını takip etmek zor, özellikle bu kadar dengesiz ekonomiye sahip bir dönemde. Markalar müşterilerinin ilgisini çekmek için yeni stratejiler geliştiredursun, alışverişin günden güne arttığı bir tüketim pazarı var: İkinci el.
İkinci el pazarının büyüme hızı heyecan verici. İvme öyle yüksek ki lüks markalar bile yeniden sat butonuna basmaya başladı bile. İşin içine sayılar girince fotoğraf biraz da netleşiyor ve Rolex, Chanel gibi markaların ikinci el satışlarına olan tavrını anlamaya başlıyorsunuz. Yapılan son araştırmalara göre tüketicilerin %7’sinin dolabında ikinci el ürünler mevcut. Bu oranın 10 yıl içinde %17’ye ulaşması öngörülüyor. 2019’da yayınlanan başka bir rapordaysa Amerika’daki ikinci el marketinin 10 yıl içinde üç katından fazla büyüyeceği söyleniyor, yani 28 milyar dolardan 80 milyar dolara bir yükseliş bekleniyor.
Fast-fashion’la yapılan kıyaslarda da ikinci elin büyüme hızı dikkat çekici. Geçtiğimiz yıllarda ikinci el pazarının hızlı modadan 21 kat daha hızlı büyüdüğü belirlenmiş. Tabii fast-fashion’ın pazardaki baskınlığı tartışılmaz. Zara ve H&M gibi markaların viral trendleri zaman kaybetmeden raflara yerleştirmesi, düşük fiyat politikasıyla çoklu alımları teşvik etmesi ve stoklarını artırması perakendenin temelinin sağlam olduğunu gösteriyor. Ancak tahminler ters köşe yaparak yine şaşırtıyor. Tüm bu tüketim ve pazarlama dominantlığına rağmen önümüzdeki 10 yıl içerisinde fast-fashion’ın beklenen büyüme oranı %20 iken ikinci el pazarı %185’le ivmenin farkını açıyor.
Peki öncelerde elden düşme, başkasının eskisi olarak adlandırılan parçalara olan bakış açısı nasıl değişti? İlk akla gelen nokta tüketici demografisindeki değişiklik. Milenyallerin ve Z jenerasyonunun %64’ü ikinci el alışverişe sıcak bakıyor. Depop gibi nitelikli ikinci el uygulamalarının popülerleşmesi, satın alma deneyimini ve müşteri servisini iyileştirmesi de ikinci el alışverişi daha ulaşılabilir kılıyor. Daha uygun fiyata daha kaliteli ürün alma fikri de artan ilginin bir diğer sebebi. Son olarak çağın konusu sürdürülebilirlik ve hızlı modaya karşı görüşler de ikinci el pazarının büyümesindeki önemli etkenlerden.
Peki, önümüzde hızla gelişen bir sektör varken lüks tüketimin durduğu yer neresi? Tıpkı hızlı modada olduğu gibi lüks ikinci el pazarı da lüks perakendeden daha hızlı büyüyor. %3’e %12, pek de yadsınacak bir fark değil. İkinci el lüks ürünlerin satışı daha şimdiden 24 milyar dolarlık bir hacme sahip. Ancak sektörün cesaret veren noktalarının yanında soru işaretleri de hala mevcut.
Lüks moda ve ikinci el kavramlarının yan yana gelmesi zor gibi görünse de ürünlerin hızlı modaya göre daha kaliteli ve dayanıklı olması, onları tekrar satışa daha uygun hale getiriyor. Sınırlı üretim işbirlikleri ve zor ulaşılan parçalar, lüks modanın ikinci el satışlarına olan ilgiyi artırırken Hermès, Louis Vuitton, Chanel ve Gucci gibi markalar aramaların üst sıralarında yer alıyor. Satışa çıktığı anda tükenen Supreme x Louis Vuitton imzalı çanta ya da sahip olmak için sıraya girmeniz gereken bir Hermés Birkin, ikinci el pazarında ulaşılabilir hale geliyor. Satış fiyatı 3.750 dolar olan Louis Vuitton x Supreme Keepall Bandouliere 45 travel bag’in Farfetch’in pre-owned kategorisinde 20.579 dolardan listelenmesiyse kaderin ufak bir cilvesi. Fiyatları katlanan Hermés’lerden bahsetmiyoruz bile. Âdeta bir yatırım aracı haline gelen lüks aksesuarlar, ikinci el piyasasının kalburüstü oyuncuları arasında.
Koleksiyoner parçaları bir kenara bırakırsak lüks ikinci el ürünler, nispeten daha uygun fiyatlı oluşlarıyla da daha geniş ve heyecanlı bir tüketici kitlesine sahip. Tabii bu durumun direkt satışlara negatif etkisi olduğunu düşünenler de var. İlk görüş, daha uygun fiyatlı ikinci el ürünlerin yeni ürün satışlarını azaltacağı yönde. Chanel’in bazı mağazalarında çoklu çanta alımlarına kısıtlama getirdiğini hatırlayın. Amaç sadece Hermés’e rakip olmak değil, önü alınamayan ikinci el satışlarına kısıtlama getirmekti biraz da. Ancak yapılan araştırmalara göre bu endişe yersiz. Boston Consulting Group (BCG) tarafından yayınlanan bir anket, tüketicilerin %71’inin sıfır ürüne gücü yetemeyeceği için ikinci ele yöneldiğini gösteriyor. Yani Chanel, Gucci gibi markalar aslında ikinci el satışla tüketici kitlesini genişletiyor ve markalarla tüketicinin ilk buluşması gerçekleşiyor. Akışın diğer tarafını da düşünelim. Satışların çoğu yeni bir ürüne yer açmak yapılıyor ya da satıştan gelen birikim yine yeni bir ürün satın almak için kullanılıyor. Sonuçta markalar ikinci el satışlardan kayıp yaşamıyor, tam aksine faydalanıyor.
Hızlı modada olduğu gibi lüks ikinci elde de sürdürülebilirliğin önemli bir payı var ve Z jenerasyonu burada da başrolde. Burberry’nin sezondan kalan ürünlerini yakarak imha ettiğini açıkladığında gelen tepkiyi hatırlayın. Şimdilerdeyse marka sezon dışı ürünleri için ikinci el devi The RealReal ile anlaşma yapıyor ve resmi olarak ikinci el pazarına giren ilk lüks modaevi olarak karşımıza çıkıyor.
Lüksün ikinci baharında her şey pozitif değil ne yazık ki. Yüksek modanın en önemli yanlarından biri olan müşteri deneyimi ve kendini özel hissettirme hâlâ ikinci el satışlarında eksik. Bir diğeri de taklit ürünler ki bu noktada doğru platformu seçmek ve orijinallik doğrulamalarına dikkat etmek oldukça önemli. Thrift Shop’lar ve hızlı modanın ardından lüks modayı da çekim alanına alan ikinci el dünyasına kayıtsız kalmak pek de mümkün değil. Dolabınızda yer açmak veya koleksiyonunuza yeni bir ekleme yapmak için sektörün önde gelen isimlerine göz atmadan geçmeyin.
The RealReal, www.therealreal.com
New York ve Los Angeles’ta fiziksel mağazalara da sahip olan The RealReal, orijinallik ve kalite için 100’den fazla uzmanla birlikte çalışıyor. Sitede ayakkabıdan çantaya, dekoratif ürünlerden sanat eserlerine kadar özenle kürate edilmiş bir koleksiyon bulunuyor.
Fashionphile, www.fashionphile.com
1999 yılında kurulan bu site sektörün en güvenilirlerinden biri ve Fendi’den Céline’e kadar birçok markaya sahip. Sitede ayrıca ikinci el mücevher ve saat satışları da bulunuyor.
Luxury Garage Sale, www.luxurygaragesale.com
2011 yılında kurulan bu platformda geniş bir lüks marka yelpazesi mevcut. Tüm ürünlerin orijinalliği platformun uzmanları tarafından onaylanmış ve garantili.
Vestiaire Collective, www.vestiairecollective.com
Bu Parizyen platformda Hermés, Cartier gibi zamansız markaların yanında Isabel Marant, MM6 Maison Margiela gibi daha güncel isimler de mevcut. Bir parçayı sepetinize eklediğinizde ürün çetrefilli bir kalite ve orijinallik kontrolünden geçerek size ulaşıyor.
Bob’s Watches, www.bobswatches.com
İkinci el saatler için burası sıkça tercih edilen bir platform. Satışa sunulan ürünleri kendi depolarında muhafaza eden Bob Watches, ikinci el Rolex satışında çok yıllık bir geçmişe sahip. Tüm parçaların orijinalliğinin doğrulandığı ve şeffaf bir satış sürecinin gerçekleştiği sitenin ekibinde sadece Rolex etiketli ürünlere kendini adamış 35 uzman bulunuyor.
Authentic Seconds, www.authenticseconds.com
Nişantaşı’nda mağazası bulunan Authentic Seconds’ın da tüm ürünlerinin orijinalliği doğrulanmış. Az kullanılmış ya da sıfır parçalar sunan platformda geniş bir ürün envanteri bulunuyor.
Deluxe Seconds, www.deluxeseconds.com.tr
Lüks ürünlerin hem alımını hem de satışını gerçekleştirerek sürdürülebilir moda anlayışına katkıda bulunan Deluxe Seconds, bilirkişiler tarafından kontrol edilmiş özel ürünlerden oluşan bir koleksiyona sahip. Platformun Kuruçeşme’de de showroom’u bulunuyor.