Marka ve Patent Davaları Nasıl Açılır?

Marka ve Patent Davaları Nasıl Açılır? konusunu markanın tanımı ve patentin nasıl alınacağına ilişkin tanımlarla anlatmaya çalışalım .

Marka Nedir?

Bir teşebbüs tarafından sunulan benzer ürünleri ya da hizmetleri diğerlerinin ürün ya da hizmetlerinden ayırt etmek üzere kullanılan ayırt edilmeyi sağlayan işaret marka olarak tanımlanmaktadır.

Marka marka sahibine sağlanan korumanın açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olmalıdır.

Marka;

• Kişi adları dahil sözcükler,
• Şekiller,
• Renkler,
• Harfler,
• Sayılar,
• Sesler,
• Malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.

Patent Nedir?

Patent, bilimsel ve teknik bir buluşun ya da böyle bir buluşu uygulama alanında kullanma hakkının kime ait olduğunu gösteren resmi belge olarak tanımlanmaktadır.

Teknolojinin her alanındaki buluşlara,

• Yeni olması,
• Buluş basamağı içermesi
• Sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilmektedir.

Bu noktada patent verilecek olan buluşlar bakımından üç temel şart bulunmaktadır.

• Tekniğin bilinen durumuna dâhil olmayan buluşun kural olarak yeni olduğu kabul edilir. Tekniğin bilinen durumu, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsamaktadır.
• Tekniğin bilinen durumu dikkate alındığında, ilgili olduğu teknik alandaki uzmana göre aşikâr olmayan buluşun, buluş basamağı içerdiği kabul edilir.
• Buluş, tarım dâhil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikteyse, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.

Patent Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Patent başvurusu;

• Başvuru formu,
• Buluş konusunu açıklayan tarifname,
• İstemler,
• Tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimler,
• Özet,
• Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir bilgi

yukarıdaki belgeler ile yapılmaktadır.

Patent Hakkına Tecavüz Halleri

Patent hakkına tecavüz nasıl gerçekleşmektedir?

Aşağıdaki fiiller, patent veya faydalı model hakkına tecavüz sayılır:

• Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
• Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
• Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek

Marka Hakkına Tecavüz Halleri

Aşağıdaki fiiller marka hakkına tecavüz sayılır:

• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı 7 nci maddede belirtilen biçimlerde kullanmak.
• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
• Markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.

Marka Hakkına Tecavüz Durumunda Açılacak Davalar

Marka hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilmektedir:

• Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti.
• Muhtemel tecavüzün önlenmesi.
• Tecavüz fiillerinin durdurulması.
• Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini.
• Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulması.
• El konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması.
• Masraflar tecavüz edene ait olmak üzere elkonulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası.
• Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması,
• Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi.

Marka ve patent haklarınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız başvurabileceğiniz imkanlar hakkında hukuki destek almak için Farah Hukuk ile iletişime geçebilirsiniz.

Markaya Tecavüz Nedeniyle Tazminat Davası

Sınai mülkiyet hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyen kişiler, hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlü bulunmaktadır.

Hak sahibi dava açmak sureti ile maddi ve manevi tazminat taleplerini marka hakkını ihlal eden kişilere yöneltmelidir.

Hakka konu ürün veya hizmetlerin;

• tecavüz eden tarafından kötü şekilde kullanılması veya üretilmesi,
• bu şekilde üretilen ürünlerin temin edilmesi
• yahut uygun olmayan bir tarzda piyasaya sürülmesi sonucunda marka hakkının itibarı zarara uğrarsa, bu  hak sahibi nedenle ayrıca tazminat isteme hakkına sahiptir.

Hak sahibinin uğradığı zarar, fiili kaybı ve yoksun kalınan kazancı kapsayacaktır. Yoksun kalınan kazanç, zarar gören hak sahibinin seçimine bağlı olarak, aşağıdaki değerlendirme usullerinden biri ile hesaplanabilir.

• Marka hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir,
• Marka hakkına tecavüz edenin elde ettiği net kazanç,
• Marka hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedeli,
• Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, özellikle marka hakkının ekonomik önemi veya tecavüz sırasında marka  hakkına ilişkin lisansların sayısı, süresi ve çeşidi, ihlalin nitelik ve boyutu gibi etkenler göz önünde tutulur.

Marka ve Patent Davalarında Zamanaşımı Süresi

Marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak tüm davaların 10 yıl içerisinde açılması gerekmektedir.

Haksız rekabet davası açılması söz konusu ise , hakkın doğumunun öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde ve her halde hakkın doğumundan itibaren 3 yıl içinde açılması gerekir.

Fakat olay aynı zamanda suç teşkil ediyorsa ceza zamanaşımı uygulanacaktır.

Hakkı ihlal edilen sınai hakkı sahibi açacağı hukuk davasında bu zamanaşımı sürelerine dikkat etmekle yükümlüdür.

Marka ve Patent Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevli mahkeme:

• Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
• Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesidir.

Yetkili mahkeme:

• Patent hakkı sahibi tarafından, üçüncü kişiler aleyhine açılacak hukuk davalarında yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri veya hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği yahut bu fiilin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir.
• Davacının Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde yetkili mahkeme, davanın açıldığı tarihte sicilde kayıtlı vekilin iş yerinin bulunduğu yerdeki ve eğer vekillik kaydı silinmişse Kurum merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemedir.

Türk Patent Kurumu’nun aldığı bütün kararlara karşı açılacak davalarda ve Kurumun kararlarından zarar gören üçüncü kişilerin Kurum aleyhine açacakları davalarda görevli ve yetkili mahkeme:

Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir.